İstanbul
Senegal Cumhurbaşkanı Macky Sall ve Güney Afrika Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa'nın peşi sıra geçmiş Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed'in de düzeltme yapılmasını istediği Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinde (BMGK), almış olduğu kararlarla kıtadaki doğrudan çabucak rastgele krize karışma edebiliyor.
Veto hakkına cemaat 5 ülkenin arzuları doğrultusunda müdahaleler ve ambargolarla karşılaşan Afrika ülkeleri, zat sorunları düşüncesince imal edilen çözümün de parçası olmayı istem ediyor.
Birleşmiş Milletlerdeki (BM) en şişman diyalekt gruba cemaat bulunan ve 54 ülkeyi içre barındıran Afrika Grubu, topu topu BM üyelerinin kestirmece yüzdelik 28'ini oluşum ediyor ve konseyde veto hakkına cemaat minimum 2 koltuğa cemaat edinmek istiyor.
Son günlerde meydana getirilen çağrıların peşi sıra AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan Addis Ababa Üniversitesi Barış ve Güvenlik Çalışmaları Enstitüsü (IPSS) Direktörü Yonas Adaye Adeto, şu anki durumun "yeni müşterek müstemlekecilik biçimi" bulunduğunu ve Konseyde çabuk reforma gerekseme duyulduğunu söyledi.
Kıtadaki çatışmaların "siyahların" değil "beyazların" anlaşmazlığı üstüne çıktığına dikkati çekici Adeto başkaca Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yoğun pıtrak meydana getirdiği "dünya beşten büyüktür" çağrısının topu topu dünyada mühim müşterek bağlaşma kurulmasına önderlik ettiğini belirtti.
"Bütün zooloji eşittir güçlükle birileri şimdi eşittir"
BMGK'nin "adil" ve "kapsayıcı" olmadığına aksan özne Adeto, bulunan gidişat düşüncesince George Orwell'in Hayvan Çiftliği eserindeki "Bütün zooloji eşittir güçlükle birileri şimdi eşittir." cümlesini hatırlattı.
Yapıdaki rastgele devletin denktaş haklara cemaat olması icap ettiğini güçlükle bazılarının ayrımlı prosedür gördüğünü dile getiren Adeto, BMGK’nin bundan dolayı çabuk reforma gerekseme duyduğunu kaydetti.
BMGK'deki değiş talebinin yalnızca liderlerin değil topu topu Afrika'nın talebi bulunduğunu tamlayan Adeto, topu topu Afrikalıların Afrika’nın sorunlarının Afrikalılar aracılığıyla çözülmesi gerektiğine inandığını söyledi.
Adeto, "Afrika'daki sorunlara Afrika'nın yokluğunda değişmeyen verilmemesi dair hacısı hocası mutabık. Afrika, BMGK'nin müşterek parçası edinmek zorunda." dedi.
Etiyopya ordusunun ayrımlı ülkelerdeki BM sulh güçlerine meydana getirdiği katkıya atıfta bulunan Adeto, Afrika'nın dünyada oynadığı devim bilimi gösteriş dolayısıyla "daimi koltuğu" doğruluk ettiğini vurguladı.
Adeto, Afrika'nın Türkiye, Çin yahut Rusya kabil ahi devletlerin yardımı ile sürekli koltuğu alması icap ettiğinin altını çizerek, Afrika Birliği temelinde ve ya mürekkep Afrika namına sürekli temsilciliğin olabileceğini tabir etti.
"Afrika'yı baştan müstemlekeleştirmek istiyorlar"
Kıtadaki rastgele müşterek çatışmanın temelinin müstemlekecilik evveliyatına denli uzandığını dikkata çekici Adeto, Kenyalı edip Ali Mazrui'nin "Her yağız çatışması içre alkan müşterek kökene sahiptir." değerlendirmesini paylaştı.
Etiyopya'daki bulunan çatışmanın da bunun müşterek örneği bulunduğunu korumak için çaba sarfeden Adeto, Amerika yönetiminin Etiyopya çeşidinden yıldırı örgütü namına benimseme edilen Tigray Halk Kurtuluş Cephesini kullanarak ülkeyi ele geçirmeyi amaçladığını tabir etti.
Afrika'nın kukla hükümetler aracılığıyla baştan sömürgeleştirilmesinin istendiği fikrini ati devam eden Adeto, "Etiyopya'yı arama eylemek buyurmak Afrika'nın baştan sömürgeleşmesinin başlangıcı demek." diyerek konuştu.
"Dünya beşten büyüktür" düşüncesi müşterek ittifaka defa açıyor
Adeto, "Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 'dünya beşten büyüktür' düşüncesi banko yemeden içmeden banko doğru. Bu, bizlere bire müşterek sürede toptan açıdan ve ilkin Afrika-Türkiye ortada mühim müşterek bağlaşma kurduruyor." dedi.
Bu fikrin "bencil" değil "diğerkam" müşterek düşünüm bulunduğunu kaydeden Adeto, Erdoğan’ın ortaya koyduğu yaklaşımın Etiyopyalılar çeşidinden şişman özen gördüğünü söyledi.
Adeto, "Bu dünya, içerisinde bulunan 8 bilyon kişiye ilgilendiren müşterek yer, kendisini seçilmiş, ferişte ve ya oğan namına görenlere değil. Bizler Allah'a aitiz." dedi.
Tek cepheli yaklaşımların benimseme edilmemesi icap ettiğini kail Adeto, bundan dolayı Erdoğan'ın düzeltme çağrısının peşinde durulması icap ettiğini kaydetti.