Artvin
Artvin'in coğrafi işaret tescilli ürünleri "Laz böreği" ve "hamsili ekmek", civar hanımlarına istihdam kapısı oldu.
Hopa Ticaret ve Sanayi Odasının (TSO) girişimleriyle Artvin'in en ehemmiyetli lokal lezzetlerinden Laz böreği 6 Ocak 2019'da "Hopa Laz Böreği", hamsili ekmek ise 24 Eylül 2021'de "Hopa Hamsili Ekmeği" adıyla Türk Patent ve Marka Kurumunca tescillenerek coğrafi işaret vesikası aldı.
Coğrafi işaretli mamüllerin disiplin üretimle ekonomiye kazandırılması ve alanda istihdam sağlanması neredeyse Hopa TSO öncülüğünde "Sınır Sorumlu Hopa Girişimci Kadınlar Kooperatifi" kuruldu.
Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı (DOKA) ve Hopa TSO iş birliğiyle kısaca 350 bin lira bütçeyle kaymakamlık merkezinde oluşturulan imalathanede 2 ay ilkin üretime başlandı.
İmalathanede, birleşke çatısı altındaki 15 kadının ürettiği Laz böreği ve hamsili ekmek satışa sunuluyor.
Hopa TSO Yönetim Kurulu Başkanı Osman Akyürek, AA muhabirine, lokal lezzetlerin coğrafi işaret tescil vesikası almasının, ürünün ilişik değerinin artmasında aşırı ehemmiyetli birlikte sebep bulunduğunu söyledi.
Son senelerde coğrafi işaretin öneminin hâlâ dobra anlaşılmasıyla aşırı aceleci biçimde alanda kadir sunma fail mamüllerin tespiti düşüncesince düzentileme yaptıklarını özetleyen Akyürek, önceki yerine Laz böreğinin, arkası sıra hamsili ekmeğin coğrafi işaret tescilini aldıklarını belirtti.
Akyürek, coğrafi işaret aldıktan sonraları bu lezzetlerin sınai birlikte mahsul durumuna getirilip semt ekonomisine ve istihdamına katkıda bulunulmasının önemine işaret ederek, laflarını şöyleki sürdürdü:
"Biz de eş kooperatifi kurup coğrafi tescil aldığımız bu mamüllerin üretimini yaparak ekonomiye kazandırıyoruz. Bu mahsulat hanımefendilerin elinde birlikte bellik durumuna gelmiş şekilde Hopa'dan kâffesi Türkiye'ye ve dünyaya tanıtılacak. Yeni mahsul belirleme çalışmalarımız bitmeme ederken 2022 senesinde hamsili ekmeği Brüksel'e taşıyarak evren markası durumuna iletmek düşüncesince düzentileme başlattık."
"Artık günce üretimimiz var"
Kısa müddette tanınır duruma mevrut kooperatifin bölgeden ve ayrımlı illerden siparişler aldığını aktaran Akyürek, "Önceden dü ürünün ilçeye mevrut rastgele birlikte yurttaş kabilinden tadılabilmesi düşüncesince birlikte ev hanımına hususi havale verilmesi gerekiyordu. Artık günce üretimimiz var. Bu mahsul birlikte telefonun ucunda, talip istediği denli alabilir. Bu 3 sene ilkin birlikte hayaldi." sanarak konuştu.
Akyürek, Laz böreğinin üretildikten sonraları 72 saatte, hamsili ekmeğin ise 5 gündüz süreyle dil rahatlığıyla tüketilebileceğini tabir ederek, "Buradan Türkiye'nin ciharıyek yanına havale göndermeye başladık. Türkiye'nin en ırak noktasına 24 saate ulaşıyoruz." dedi.
Kadınların buradan elde etmiş olduğu gelirle karı ekonomisine katkıda bulunduğunu, kazançlı özgürlüğüne kavuştuğunu vurgulayan Akyürek, üretime dahil olan hanımlar ile alın teri dökenlere teşekkürname etti.
Üretim karşıcı bayanlardan Ayten Demirbaş, kooperatifin müessis üyelerinden bulunduğunu söyledi.
Hem Laz böreği bununla birlikte hamsili ekmeğin Karadeniz mutfağının elzem lezzetlerinden olduğuna işaret fail Demirbaş, "Bu dü ürünü atalarımızdan aldığımız tariflerle doğacak nesillere taşımayı hedefliyoruz. Hopa'ya haricen mevrut turistlerin bu lezzeti tatmadan gitmesini istemiyoruz." ifadesini kullandı.
Demirbaş, burada çalışmaya başlamadan ilkin ev kadını bulunduğunu belirterek, "Kooperatifin kurulmasıyla 15 eş burada el ele verdik. Burada hem coğrafi işaretli ürünlerimizi geçmişten geleceğe taşıyoruz bununla birlikte mamüllerin satışını yapmış olup mülk kazanıyoruz. Kadının elinin değdiği değme obje güzelleşir. Bunu burada birlikte defa hâlâ kanıtladık." sanarak konuştu.
"Geçmişi 200 yılı bulan tarifi uyguluyoruz"
Neziha Topaloğlu ise Laz böreği ve hamsili ekmek yapımında geçmişi 200 yılı bulan tarifi uyguladıklarını anlattı.
"Sadece Laz böreği ve hamsili ekmek yapmıyor birlikte zamanı de yaşatmaya çalışıyoruz." diyen Topaloğlu, üretime başlamadan ilkin Hopa Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğünce oluşturulan kursta hem hamsili ekmeğin bununla birlikte Laz böreğinin yapımını aslına akıllıca öğrendiklerini ve eli uz olduklarını aktardı.
Topaloğlu, üretimde tabii ve uzvi mahsulat kullandıklarını kaydederek, "Hamsili ekmeğimiz aşırı erke sağlayan birlikte besin. İçinde yeşillik var. Balık var. Bu sebepten her insanın mıhlı biçimde tüketeceği birlikte ürün." dedi.