Pekin
Çin, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin, ferman ihtilafı içre bulunduğu Tayvan'a da muhtemel müşterek ziyareti içereceği tanık edilen seyahat programını "yakından izlediğini" bildirdi.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Cao Licien, Pekin'deki günce matbuat toplantısında, Pelosi'nin görüşme programında, Tayvan'ın isminin anılmamasıyla ilişik soruya verdiği yanıtta, "Kongre'nin meydana getirdiği açıklamayı ve Pelsosi'nin kadrosunun Twitter paylaşımlarını gördük. Ziyaretin gündemini yakından izliyoruz." dedi.
Meclis Başkanı'nın resmi genel ağ sitesinde cemaziyelevvel görüşme programına müteallik piyasaya sürülen açıklamada, Pelosi'nin 5 şahsiyet Kongre bütünüyle Singapur, Malezya, Güney Kore ve Japonya'yı görüşme edeceği marke ancak Tayvan'ın ismi anılmamıştı.
Ziyaretle ilişik ağırbaşlı endişeleri bulunduğunu ve huzur çıktıklarını tekraren yinelediklerini vurgulayan Sözcü Cao, "Olası ziyaret, iç işlerine açıkça müşterek karışma anlamına gelecek, Çin’in egemenliğini ve arazi bütünlüğünü ihlal edecektir. Pelosi, şayet ziyareti yapmakta ısrar ederse bunun ağırbaşlı neticeleri olacaktır." ifadelerini kullandı.
Devlet Başkanı Şi Cinping'in, ABD Başkan Joe Biden ile 28 Temmuz'da meydana getirdiği telefon görüşmesinde, Çin’in Tayvan sorunundaki tavrını ortaya koyduğunu, "egemenliği ve arazi bütünlüğünü korumanın 1,4 bilyon Çinlinin kuma iradesi olduğunu, halkın iradesinin çiğnenemeyeceğini, ateşle oynayanın yanacağını" vurguladığını hatırlatan Cao, şunları kaydetti:
"ABD kısmına şurası esasen uyarmak isteriz ki; Çin, herhangi müşterek çeşitli olasılığa mücehhez olacaktır, Çin ordusu alsa yersiz durmayacaktır. Çin tarafı, egemenliğini ve arazi bütünlüğünü arkalamak düşüncesince müstelzim tedbirleri alacaktır."
"Tek Çin prensibi Tayvan Boğazı’nda sulh ve istikrarın temelidir"
Cao, ABD yönetiminin 3 numaralı yetkilisinin muhtemel ziyaretinin, ilgilinin faziletkâr pozisyonu zımnında herhangi müşterek devir akıbet etap alıngan olacağını, Tayvan’ı herhangi müşterek ne devir ve herhangi müşterek ne halde görüşme ederse etsin bunun "tek Çin" ilkesini ihlal edeceğini ve Çin-ABD ilişkilerinin temeli sarsarak politik etkilere defa açacağını belirterek laflarını şu halde sürdürdü:
"ABD’yi 'tek Çin' ilkesine müteallik kalmaya, dü ülkenin diplomatik ilişkilerinin temel noktasını meydana getiren Üç Ortak Bildiri’ye ve ABD Başkanı Joe Biden’ın 'Tayvan’ın bağımsızlığını desteklemeyecekleri' taahhüdüne uyamaya çağırıyoruz."
Cao, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby'nin , “Çin’in Tayvan’a müteveccih askeri hareketliliğini artırdığına müteveccih müşterek tanık görmüyoruz. Pelosi’nin ziyareti, ABD’nin müşterek tane Çin politikasını değiştirdiği anlamına gelmiyor. Çatışma noktasına gelmeye, gerilimi yükseltmeye lüzum yok.” sözlerinin hatırlatıldığı istifham üstünde şunları kaydetti:
"Tek Çin prensibi Tayvan Boğazı’nda sulh ve istikrarın temelidir. ABD, iskele babası beyanlarla müşterek tane Çin ilkesini çarpıtıp içini boşaltarak gerilime yardım sağlıyor. ABD, akıbet senelerde müşterek ülkenin (Ukrayna kastediliyor) egemenliğinin ve arazi bütünlüğünün korunması icap ettiğini sık sık tekrarlıyor. Umarız Tayvan dair da bu taahhüdüne uyar ve tepik ölçün uygulamaz."
Ziyaretin gerçekleşeceği tanık ediliyor
ABD ve Tayvan medyasındaki haberlerde, Pelosi'nin programında arsa almasa da Ada'yı görüşme edeceği tanık ediliyor.
Amerikan neşriyat kuruluşu CNN'in, birisi Amerikalı gayr Tayvanlı, ismi açıklanmayan dü hükümet yetkilisine dayandırdığı haberine göre, Pelosi, ziyaretlerinin durakları ortada Tayvan'a uğrayıp burada müşterek şeb geçirecek.
Tayvan medyasındaki haberlerde, Pelosi'nin ferda akşam ezanı saatlerinde Tayvan'a gelmesinin beklendiği encam sürüldü.
Cuma haset ABD'den ayrılarak Hawaii'de koyuverme sağlayan Pelosi ve beraberindeki heyetin, bu sabahleyin Singapur'a eriştiği bildirilmişti.
Ziyarette Pelosi'ye, Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Gregory Meeks, Gazi İşleri Komitesi Başkanı Mark Takano, Yollar ve Araçlar Komitesi Başkan Yardımcısı Suzan DelBene, İstihbarat Daimi hususi Komitesi üyesi Raja Krishnamoorthi ve Silahlı Kuvvetler Komitesi ile Dış İlişkiler Komitesi üyesi Andy Kim haremlik ediyor.
Tayvan'ı görüşme edeceği iddiası gerilime faktör olmuştu
Pelosi'nin seyahat kapsamında Tayvan'ı görüşme edeceğine müteallik söylentiler, ABD-Çin ilişkilerinde gerilime faktör olmuştu.
Olası görüşme zımnında ABD ve Çin ordularının Tayvan civarlarındaki askeri hareketliliği arttığı gözlenmişti.
ABD donanmasının Pasifik'teki 7. filosuna müteallik fariza karşılayıcı Ronald Reagan kıtal gemisi, hafta başlangıcında kıtal filosuyla Singapur'dan ayrılarak kuzeydoğu anlamında Güney Çin Denizi'ne akıllıcasına akım etmişti.
Çin Halk Kurtuluş Ordusu birliği da hafta böylece Tayvan Adası'nın huzur kıyısındaki Fucien ve Güney Çin Denizi kıyısındaki Guangdong eyaletlerinde tatbikatlar düzenlerken, yerler sefine trafiğine kapatılmıştı.
Nisanda planlanan görüşme silme edilmişti
82 yaşındaki Pelosi'nin nisanda Tayvan'a yapmayı organize ettiği ziyaret, Kovid-19'a yakalandığı nedeni öne sürülerek silme edilmişti.
Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, o günlerde Pelosi'nin Tayvan'ı ziyaretinin "tek Çin" ilkesinin tanımladığı "kırmızı çizginin aşılması" anlamına geleceği uyarısında bulunmuştu.
Ziyaretin gerçekleşmesi şeklinde Pelosi, 25 sene aradan sonradan Ada'yı görüşme fail önce ABD Temsilciler Meclisi Başkanı olacak. Daha önce, 1997'de Newt Gingrich, bu rolü yürütürken Tayvan'ı görüşme etmişti.