Abuja
Gambiya'da 1994'te askeri darbeyle yönetimi devralan ve 22 sene süresince ülkeyi yönetmen Jammeh, Aralık 2016'daki seçimin kararına itirazından sonradan 6 haftalık ortak çıkmazın arkası sıra 2017'de Gine'ye sürgüne gitti.
Cumhurbaşkanlığı düşüncesince 6 adayın yarışacağı seçimlerde, bulunan Cumhurbaşkanı Adama Barrow, seçimleri kazanıp ikinci devirde de koltuğunu destek olmak istiyor.
Yaklaşık 962 bin Gambiyalının oy kullanacağı seçimlerde, seçmenlerin yüzdelik 50'sinden ilavesi gençlerden oluşuyor. Öte taraftan seçimleri domestik ve ecnebi gözlemciler de izlem edecek.
Ülkede erte düzenlenecek seçimlerde mutluluk başkanlığı yarışında Ulusal Halk Partisi (NPP) talibi Barrow, aykırılık partisi Birleşik Demokrat Partisi (UDP) önderi Ousainou Darboe ve Gambiya Demokratik Kongresi (GDC) önderi Mama Kandeh'in adı öne çıkıyor.
Adama Barrow
56 yaşındaki Barrow, görevdeki ikinci ve sonuç 5 salname devri düşüncesince yarışıyor.
Aralık 2016 seçimlerinde, aykırılık koalisyonunun önderi namına fariza işleyen ve aşırı ortak tomar menfez uğrunda ortak ad sıfır Barrow, sürgündeki Jammeh'i değme şeye karşın yenmiş etmeyi başardı.
Jammeh, seçimin arkası sıra görevi devretmeyi reddederken; Barrow, Ocak 2017'de bitişik Senegal'in başkenti Dakar'daki Gambiya Büyükelçiliğinde planlı törenle cumhur reisi namına ant etti.
Barrow, ant töreninde, 3 sene intikal önderi namına iş edeceğini beyan etti fakat fariza süresi biterken baştan ülkenin önderi olmaya değişmeyen verdi. Barrow, ikinci çevrim düşüncesince 2019'da Ulusal Halk Partisi (NPP) isminde dünkü ortak fırka kurdu.
Barrow, seçimlerde hâlâ oy dercetmek düşüncesince Jammeh'in Yurtsever Yeniden Yönlendirme ve İnşaat İttifakı (APRC) ile güçlerini birleştirmek arzuladı fakat Jammeh, bu ittifakı benimseme etmedi.
Ousainou Darboe
73 yaşındaki İnsan Hakları Avukatı Darboe, 1996'da kurduğu UDP ile sürecinin cumhurbaşkanlığı seçimlerde Jammeh'in en iri rakibi olmuştu.
Darboe, 2016'da ortak eylemcinin ölümüne huzur çıkmaz protestolarındaki görevi zımnında Jammeh hükümetince 3 sene cezaevi cezasına çarptırıldı. Darboe, hapishanedeyken verdiği onayıyla hür namına rekabet etmek talip Barrow ile koalisyon hükûmeti hükûmeti yaparak onu yavuklu namına gösterdi.
Barrow'un 2016'deki seçimleri kazanmasından endamsız müddet sonradan başıboş bırakılan Darboe, dışişleri bakanı ve ülkenin üç cumhur reisi yardımcısından bir tanesi namına fariza yaptı.
Darboe, fakat Barrow'un ikinci çevrim düşüncesince baştan seçime giriş kararını onaylamadığı düşüncesince Mart 2019'da görevden alındı. Bugün Darboe, Barrow'un en iri rakibi namına görülüyor.
Mama Kandeh
2016'daki seçimlerde üçüncü tam mevrut 56 yaşındaki Kandeh, GDC partisini kurana denli Jammeh'in partisi bulunan APRC'de fariza yapıyordu.
Kandeh, APRC şemsiyesi altında 2007'de ilkin iri politik girişimini yaparak mebus oldu.
Ülkenin bulunan sorunları ve seçim vaatleri
Cumhurbaşkanı adayları, 4 Aralık'taki seçimin galibi olabilmek düşüncesince ekonomiden içtimai zenginlik ve tahsile denli değişik bölgelerde seçim vaatlerinde bulunuyor.
Gambiya'da dünkü seçilecek cumhurbaşkanının demokrasi, ekonomi, eğitim, enerji, enfrastrüktür ve usulsüzlük kabilinden sorunları çözmesi bekleniyor.
Barrow'un vaatleri ortada doğacak 5 yılda ülkeyi çabucak değiştirmek, aşırı sayıda şifahane ve metodlar mensur etmek, 2023'e denli ülkenin değme köşesinde çarpıcılık getirmek kabilinden planlar bulunuyor.
Ülkenin demokrasisine ehemmiyet verici Barrow, seçimi kaybetmesi yerinde iktidarı barışçıl halde devredeceği sözünü de veriyor.
En iri rakibi Darboe, seçimden ilkin dünyalık varlıklarını bildirme ederek yolsuzlukla mücadele, ekonomiyi güçlendirme, keyif ve tahsile envestisman ika kabilinden vaatlerini sıralıyor.
Kandeh ise seçimi kazandığında gençleri istihdam edeceğini ve 4 bin öğrenciye ülke haricinde terbiye olanağı tanıyacaklarının lafı verdi.
Ülkeyi 22 sene süresince yönetmişti
Jammeh, 22 Temmuz 1994'te askeri darbeyle Gambiya'da yönetimi devralmış ve 22 sene süresince ülkeyi yönetmişti.
Yahya Jammeh, iktidarında "işkence, saldırı ve infaz" kabilinden ayrışık adalet ihlalleri iddialarıyla töhmetli ve 1 Aralık 2016'daki cumhurbaşkanlığı seçiminde rakibi Adama Barrow'a yenilmişti.
Sonuçları benimseme etmeyen Jammeh, hâlâ sonradan iktidarı bırakması yönündeki çağrıları reddetmişti.
Görevi Barrow'a 19 Ocak 2017'de devretmesi müstelzim Jammeh, 17 Ocak'ta 90 günce yılgı çözüm (OHAL) anons etmişti. Sonrasında baskılara dayanamayan Jammeh, 21 Ocak 2017'de ülkeden ayrılarak Ekvator Ginesi'ne gitmişti.
Jammeh, mayısta ülkeye arka döneceğini duyurmuştu.