Erzincan
Erzincan'da literatür yaylalarda küçükbaş efsanevi yetiştiriciliği karşılayıcı göçerler, şu sıralar veladet sürecindeki koyunlarının bakımını gerçekleştirmek ve dünkü doğan kuzuların annelerince emzirilmesini bildirmek düşüncesince koyu efor gösteriyor.
Erzincan'da, besiciler yörenin en ehemmiyetli barışma kaynakları ortada bulunan, coğrafi tescil işaretine erbap gayda peyniri üretiminde sütünden yararlandıkları hayvanlarının gereksinimlerini istikbal etmek düşüncesince kâffesi zorluklara döş geriyor.
Yaz aylarında hayvanlarıyla faziletli rakımlı yaylalara çıkan göçerler, havanın soğumasıyla arka döndükleri kışlaklarda kucak sürülerinin tagaddi gereksinimlerini karşılayabilmek düşüncesince koyu çalışma harcıyor.
Yaklaşık 5 ay süresince hayvanların oyun ihtiyacını karşıladıkları, flora itibarıyla varlıklı bulunan Munzur ile Mercan dağlarındaki yaylalarda nazil besiciler, şita aylarında da yaşamlarını köylerinde mevcut kışlaklarda sürdürüyor.
Kış aylarında havaların şimdi yunak ve kar yağışının az sansasyonel bulunduğu aşağılık rakımlı Karatuş köyünde nazil göçkün ailelerin, umutla bekledikleri kuzuların dünyaya gelmesiyle hem yüzleri gülüyor bununla birlikte iş yoğunluğu artıyor.
Her sene ocakta süregelen ve marta denli bitmeme fail kuzu doğumları dolayısıyla ağıllardaki mesaileri kalan besiciler, gerekseme olması şeklinde doğumda koyunlara asistan olgunlaşmak düşüncesince sonsuz kez tutuyor.
Kuzuların dimdik doğması, veladet sonrası annelerince emzirilmesi ve yüzlerce koyunun altında ezilerek katil olmaması düşüncesince kez markajcı aileler, veladet sonrası soluk almakta zorluk çeken kimi kuzuları duygu masajı yaparak arka yöneltmek düşüncesince de şişman efor harcıyor.
Doğduklarında göçerlerin desteği ile annelerini emen, şimdi sonradan ise günde dü kez anneleriyle buluşturulan kuzular hem ağıllara sevinç katıyor bununla birlikte göçerlerin yüzünü güldürüyor.
Besicilerden Zeynel Irmak, AA muhabirine, koyunların yavrulamaya başlamasıyla ağılda mesaisinin arttığını söyledi.
"Ağıllarda kez tutuyoruz"
Dondurucu soğuklarda geceleyin sabaha denli kez tutuklarını anlatım fail Irmak, şu şekilde konuştu:
"Havalar baş döndürücü soğuk. Koyunlarımızın yavrulamasıyla eşim ve oğlumla dönüşümlü kendisine ağıllarda kez tutuyoruz. Bu nöbetler esnasında yavrulamada zorluk çeken koyunlara asistan oluyoruz. Yeterince motorin emmeyen kuzular düşüncesince de homoseksüel sütü satın alıp karınlarını doyurmaya çalışıyoruz. Yazın yaylalarda ve meralarda yaşanmış bulunan yağışsızlık dolayısıyla ot kısıtlıydı. Hayvanlarımız maatteessüf şimdi kusursuz menfaatlerini toparlayamadılar. Yeni doğan kuzuları koyunlar çiğnemesin niteleyerek kez tutuyoruz. Bazen veladet tarihi kuzu namüsait ulaştığında kucak yavrulayamıyor, bu denli hallerde yavrulamaları düşüncesince asistan oluyoruz. Sabaha denli bu dargın havada ağıla gidip geliyoruz. Bizler 2-3 ay bu yüzden yatamıyoruz. Yazın apayrı türlü, kışın apayrı türlü, ilkbahar ayları apayrı muhtelif geçiyor. Sonbaharın dü kocaoğlan dış senenin neredeyse tamamında yaşantımız çetin koşullarda geçiyor."
"Yeterince beslenemeyen kuzularımıza homoseksüel sütü veriyoruz"
Kuzular doğduğunda baş döndürücü sevindiklerini dile getiren Nevin Irmak da "Kuzularımız doğduğunda baş döndürücü seviniyoruz lakin ölen kuzularımıza da baş döndürücü üzülüyoruz. Akşama denli kesintisiz hayvanlarımızın içindeyiz. Geceleri herhangi birlikte muhtelif sıkıntılarında hayvanlarımıza asistan oluyoruz. Şu anda kuzularımız annelerini emerek besleniyor. Bazen koşa doğurduklarında kuzulara motorin yetmediği düşüncesince dışardan homoseksüel sütü alarak karınlarını doyuruyoruz. Nisan ayına denli yeteri kadar beslenemeyen kuzularımıza motorin satın alıp veriyoruz." dedi.
Irmak, vurulan ve dondurucu soğuklarda kimi kimi üşüyen kuzulara ise evde baktıklarını belirterek, şunları kaydetti:
"Bazen soğuktan üşüyen ve koyunların altında kalmış şekilde vurulan kuzularımız oluyor, onları da battaniyeye sarıp evde sobanın beraberinde haftalarca tutuyor, tedavilerini yapıyor ve motorin veriyoruz. Onlar da birlikte can taşıyor. Kuzular veladet sonrası soluk almakta ağırlık ihtiraz duygu masajı yaparak canlandırmaya çalışıyoruz, şimdi sonradan da evde bakımlarına bitmeme ediyoruz."
Ozan Irmak ise kışın çetin koşullarda hayvancılık yaptıklarını anlatım ederek, "Kışın ağıllarda mevcut kimi hayvanlarımız donarak ölebiliyor. Bunun düşüncesince sıhhatsiz saat, 1 zaman aralıklarla ağıllardaki hayvanlarımızı arama ediyoruz. Biz hayvancılığı şimdi baş döndürücü süt, peynir üretimi düşüncesince yapıyoruz. Erzincan'ın öz gayda peynirini bu civarda yetişen koyunlardan, natürel şirden mayasıyla yapıyoruz." bilgisini verdi.