İstanbul
İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Devrim Muhafızları Ordusu'nun "terör" listesine alınmasını arzu fail tasarının geçtiğimiz günlerde Avrupa Parlamentosunda (AP) ikrar edilmesine yanıt Tahran'ın Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması'ndan (NPT) ayrılabileceğini söyledi.
İranlı Öğrenciler Haber Ajansı'na (ISNA) göre, Abdullahiyan, matbuat mensuplarına icra ettiği açıklamada, AP'de İran aleyhine tahsil edilen sonucu değerlendirdi.
AP'nin İran aleyhine almış bulunduğu karara tepkime adına "NPT'den çıkacak yahut Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) gözlemcilerini ülkeden çıkarma" ihtimaline bağlı müşterek soruya Abdullahiyan, "Alman Dışişleri Bakanı üzere kimi Avrupalı diplomatlar, tam tecrübeye ehil olmamalarına karşın işin başındalar. Eğer onlar, akla makul müşterek kere tutmaz ve siyasal tutumlarını düzeltmezlerse herhangi müşterek belki düşünülebilir." cevabını verdi.
Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell'le geçtiğimiz günlerde gerçekleştirdiği telefon görüşmesine yer veren Abdullahiyan, Borrell'in, "AP'de tahsil edilen sonucu yürütüm ardında olmadıklarını, tahsil edilen kararın AP temsilcilerinin müşterek kısmının mevzuya romanesk yaklaşımından kaynaklandığını" tabir ettiğini aktardı.
AP'nin İran aleyhine kararı
AP, 19 Ocak'ta, AB çeşidinden İran'a şimdi aşkın müeyyide getirilmesi, İran önderi Ayetullah Ali Hamaney ve Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'ye müeyyide uygulanması, Devrim Muhafızları Ordusu'nun AB'nin yıldırı listesine katılması taleplerini içeren fakat bağlayıcılığı sıfır müşterek değişmeyen tasarısını ikrar etmişti.
Tasarıda, İran'da Mahsa Emini'nin kolluk nezaretinde ölmesinin arkası sıra başlamış bulunan protestolar dolayısıyla maruz ölüm cezası cezası cezası cezalarının kınandığı, gözaltına tahsil edilen göstericilerin başıboş bırakılması gerektiği tabir edilmişti.
NPT nedir?
Halihazırda 191 ülkenin yan bulunduğu anlaşma, 5 Mart 1970'te yürürlüğe girdi. 3 bel kemiği umde üstünde düz yazı edilen NPT'nin esasi amaçları; çekirdeksel silahların yayılmasının önlenmesi, çekirdeksel enerjinin çıplak amaçlarla kullanması ve çekirdeksel silahsızlanma adına biliniyor.
Soğuk Savaş devrinde kalan çekirdeksel silahlanma yarışının önlenmesi düşüncesince yaşama geçirilen anlaşmanın 9. Maddesi'ne göre, 1967'den evvel çekirdeksel silaha ehil bulunan devletlere imtiyazlı müşterek yontu kazandırıldı.
Bu kapsamda, çekirdeksel silahlara ehil oldukları aşina 5 diyar Çin, Fransa, Rusya, Birleşik Krallık ve ABD Birleşik Devletleri, öteki devletlerin çekirdeksel tabanca edinmelerine asistan olmayacakları ve çekirdeksel silahsızlanma amacına makul akım edecekleri taahhüdünde bulunurken, çekirdeksel tabanca sahibi sıfır öteki 186 diyar bu silahları edinmekten kaçınacaklarına ilişikli lakırtı verdi.
Buna karşın 56. yılına giren NPT'nin sonuç senelerde kalan çekirdeksel silahlanma yarışının önüne geçmekte zorlandığı belirtiliyor.