İstanbul
Türk Böbrek Vakfı (TBV) Başkanı Timur Erk, AA muhabirinin Organ Bağışı ve Nakli Haftası kapsamındaki sorularını yanıtladı.
Türkiye'de böbrek nakli dair 10 sene öncesine gereğince en ehemmiyetli gelişimin "hiç diyaliz tedavisi görmeden, diyalize bağlanmadan aracısız aktarım sayısındaki artış" bulunduğunu özetleyen Erk, "Bu kantite güzeşte sene meydana getirilen topu topu nakillerin yüzdelik 25,7'sini oluşturmaktadır. Ayrıca canlıdan meydana getirilen nakillerde müşteri ve donör ortada 8 kriterde ahenk sağlanması uygulaması vardı, geçer not ilaçlardaki ati gelişmeler yardımıyla bu ölçüt sayısı 2'ye düştü, kimi olaylarda elden kan uyumu kriteri ile aktarım yapılabilmektedir." diyerek konuştu.
Erk, Sağlık Bakanlığı verilerine gereğince Türkiye'de 23 bin yöresinde hastanın böbrek, 952 hastanın kalp, 68 hastanın akciğer, 1.717 hastanın karaciğer, 283 hastanın pankreas, 1.301 hastanın saydam tabaka nakli beklediğini dile getirerek, senelerdir en şişman probleminin kadavra organ yetersizliği bulunduğunu vurguladı.
Timur Erk, şu detayları verdi:
"2020 evveliyat meydana getirilen böbrek nakillerinin averaj yüzdelik 20'si kadavra donörden iken 2020 ve 2021'de bu kantite yüzdelik 10'lara düştü. Geçen sene meydana getirilen 2 bin 499 böbrek naklinin 249'u (yüzde 10); bu sene teşrinievvel kocaoğlan sonu bakımından meydana getirilen 2 bin 692 naklin 263'ü (yüzde 9,76) kadavradan nakil. Bu kantite 2019'da da yüzdelik 16 idi. Kovid-19 zımnında kadavra organ temininde azalış gözleniyor. Kovid-19 salgını devrinde aktif vericiden meydana getirilen aktarım rakamları da koşut kendisine düştü."
Çapraz aktarım oranının güzeşte sene yüzdelik 7,5 bulunduğunu kaydeden Erk, nakledilen böbreklerin yüzdelik 94'ünün 1 sene ahir muayenelerinde hala çalışmaya bitmeme ettiğini söyledi.
Timur Erk, kanser, duygu hastalığı, vakayiname enfeksiyon kabil ek müşterek rahatsızlığı sıfır topu topu organ yetmezliği tanısı konulanların gizil organ gözleyen hastalanmış olduğuna ayraç ederek, laflarını şöyleki tamamladı:
"Böbrek yetmezliği bazında ek müşterek rahatsızlığı sıfır topu topu diyaliz hastaları gizil alıcıdır. Ancak kadavra teminin çıtırbom bulunduğu devletimizde böbrek henüz baş döndürücü kıray alıcılara takılmaktadır. Canlı vericiden aktarım yapılabilen, böbrek, karaciğer, mızrap iliği organlarını gözleyen hastalar gayrı organları (kalp, akciğer, duygu kapakçığı, pankreas, bumbar gibi) gözleyen hastalara gereğince az buçuk henüz şanslılar. Diğer organları gözleyen hastaların yegâne organ bulma şansı kadavra donörler, kadavra donörlerin de çıtırbom kalması, bu hastaların dirim şansını baş döndürücü kısaltmaktadır. Böbrek gözleyen hastaların, bekleme sürecinde diyaliz tedavisi şansı bulunmaktadır. Son çevrim vakayiname böbrek yetmezliği tanısı mevcut hastaların geçmiş 10 yılda ölüm kalım payı averaj yüzdelik 40'tır."