Nur Sultan
Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Parlamento Genel Kurulunda bölüt seslendi.
Kazakistan'ın siyasi sisteminin şümullü yenilenmesi düşüncesince yeni reform paketini açıklanan Tokayev, reformun ilkin evvelce insicamlı demokratikleşmeyi ve devletin istikrarı ile yönetilebilirliğini sağlamayı amaçladığını bildirdi.
Tokayev'in "yeni Kazakistan" modelini nesir etmeyi hedefleyen 8 maddelik reform paketine göre, ülkede bulunan süper riyaset sistemi sona erecek.
Parlamentosu çelimli cumhurbaşkanlığı sistemine intikal yapılacak.
“Güçlü ortak cumhurbaşkanı, sansasyonel yasama kurulu ve aritmetik verecek hükümet” ilkesi öne çıkacak.
Cumhurbaşkanı, görevde bulunmuş olduğu sürece siyasi partiye organ olamayacak. Bu kapsamda, Cumhurbaşkanı Tokayev, kudret partisi Amanat'ın (Nur Otan) umumi başkanlığı vazifesini sonlandıracak.
Bunun birlikte Merkez Seçim Komisyonu, Sayıştay Komitesi ve Anayasa Konseyi kabilinden kurumların başkanları ile üyeleri siyasi partilere organ olamayacak. Büyükşehir şehremaneti başkanları ile eyalet valileri de partilerde fevk düzem görevlerde bulunamayacak.
Cumhurbaşkanının yaklaşan akrabalarının devletin fevk düzem görevlerine ve nısıf amme şirketlerinin yönetimine getirilmesi kanunla yasaklanacak.
Parlamentonun fevk kanadı Senatonun kurulumu değişecek. Daha ilkin 15 senatörün cumhur reisi çeşidinden atandığı Senatoda bu nüsha 10’a düşürülecek. Bunların 5’i Kazakistan Halk Asamblesi çeşidinden önerilecek. Böylece asamblenin Meclise mebus tayin fonksiyonu kaldırılacak.
Kanunları alma yetkisi hoppadak Parlamentonun ast kanadı Mecliste olacak. Söz konusu reformla yetkilerinin genişletileceği Mecliste topu topu maşer tabakasının asimilasyon edilmesi düşüncesince göreceli asimilasyon sistemi uygulanacak.
Büyükşehir şehremaneti başkanları ve eyalet valisi adayları ise evcil sedir çeşidinden endirekt seçimle belirlenecek.
Siyasi partilerin yük işlemleri kolaylaşacak. Partilerin seçime girmesi düşüncesince toplaması müstelzim imza sayısı 20 binden 5 bine düşürülecek.
Ülkede intihap süreçlerine ecnebi güçlerin müdahalesini mâni olmak düşüncesince kanuni kombinezon getirilecek.
Anayasa Mahkemesi kurulacak ve bunun birlikte mevki ile el ortada enformasyon köprüsü vazifesini üstlenecek Halk Kurultayı oluşturulacak.
Abay, Jezkazgan ve Jetisu kabilinden yeni eyaletler kurulacak.
Söz konusu reformun yürürlüğe girmesi düşüncesince sene sonuna denli 20 anayasa ikrar edilecek, ayrımsız sürede Anayasa’nın 30’dan çok maddesine tebeddülat yapılacak.