Malatya
Tarım ve Orman Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünün yardımıyla 2018 senesinde şehrin 9 kazasından 75 üreticiye şıralık, kurutmalık ve karadut çeşitlerinden 3 bin 109 dut fidanı verildi.
Proje kapsamında dikilen dutların 5 sene süresince takip edeni ile istihsal etabındaki sorunların çözümü dair emek vermek yapıldı.
Bu sene ise Arguvan ilçesinde 4 üreticiye 100 dekar bölgede Bakanlığın yüzdelik 75 bağış yardımıyla metres dut bahçesi kuruldu.
İl Tarım ve Orman Müdürü Tahir Macit, AA muhabirine, şehirde kayısı, kiraz, elma üzere meyvelerin birlikte dut üretimimin de yapıldığını söyledi.
Geçmişte şehirde ipekböcekçiliği bu şeklinde dut yetiştirildiğini hatırlatan Macit, hâlâ sonraları meyvesinin besin gayeli tüketildiğini aktardı.
Kentteki dutun hem anadan görme yöntemlerle aynı zamanda sanayideki tesislerde işlenerek türlü ürünlere dönüştürüldüğünü özetleyen Macit, "Malatya, Türkiye'de ehemmiyetli pekmez üreticilerinden biri. Sanayide uygulayım bilimi kullanılarak imal edilen pekmezimiz var. Kentin ekonomisi kayısıya dayalı. Biz iklime alakadar riskleri azaltmak, mahsul çeşitliliğini yükseltmek bu şeklinde türlü mahsulat yetiştiriyoruz. Kayısının yetişmediği tuman çukuru bulunan alanlara ayrımlı türden semere ve öteki ekincilik ürünlerini deniyoruz." sanarak konuştu.
"İlkbahar geç donlarından etkilenmeyen ürünlere yöneldik"
"Don çukuru" sanarak anlatım ettikleri ve kayısının konuşu veriminin olmadığı alanlara dut fidanı ekimi yapılması düşüncesince çiftçilere dayanak noktası verdiklerini aktaran Macit, şöyleki bitmeme etti:
"3-5 yılda müşterek tarımsal tuman meydana geliyor. Bazı bölgelerimizde 3 sene tuman oluyor, 1 sene sarıerik tutuyor ve konuşu semere sağlanamıyor. Biz de bahar geç donlarından etkilenmeyen ürünlere yöneldik. Dut herhangi müşterek sene derneşik semere veren, hasadı biraz kere meydana getirilen ürün. Dut ağustos ayına denli semere vermeye bitmeme eder. "
"2020 senesinde 44 ülkeye, 5 milyon dolarlık döşenmemiş dut ihracı yapıldı"
Dut ve dut ürünlerinin iklim dışına satıldığına da dikkati çekici Macit, "Kentten 2020 senesinde 44 ülkeye 5 milyon dolarlık döşenmemiş dut ihracı yapıldı. Kentte imal edilen dut tam gelmiyor. İhracatçılarımız yöre illerden de imal edilen dutları hem sanayide işliyor aynı zamanda ihraç ediyor. Dut ihracatında Malatya ehemmiyetli merkez. dışsatım arttıkça, çiftçiler servet kazandıkça ruhsuz arazilerde dut bahçeleri kurmaya bitmeme edeceğiz. Dut arazi seçiciliği namevcut yetkin müşterek bitki, tarımsal deva atılmıyor. Kentte münteşir müşterek rahatsızlığı ve zararlısı yok." dedi.
"Karlı olursa ağız ağıza döşenmemiş dut üreteceğim"
Proje Koordinatörü Ziraat Mühendisi Badin Kılıç ise Arguvan ilçesine ilişkin Karababa köyünde 50 dekara, kaymakamlık genelinde ise toplamda 100 dekara dut fidanı dikiminin yapıldığını söyledi.
Çiftçi Mehmet Emin Karaaslan da eski senelerde arazisine yemlik ve buğday ektiğini ve semere alamadığını belirtti.
İl Tarım ve Orman Müdürlüğünde meydana getirdiği görüşmeler sonucunda dut ekmeye değişmeyen verdiğini aktaran Karaaslan, "İlk ürünlerden pekmez üretmeyi, hâlâ sonraları da döşenmemiş dut yapmayı planlıyorum. Kuru dut hâlâ karlı olursa ağız ağıza döşenmemiş dut üreteceğim." ifadesini kullandı.