İzmir
Muğla'da canlı ve nebat bilimi karşı acemi icraat karşıcı Ayhan Toprak, birlikte kısmı Denizli sınırları içre bulunan Sandras Dağı'nın Köyceğiz ilçesi kesimindeki 2 bin 200-2 bin 250 mt. rakımlı Çiçek Baba zirvesinde, değişik bulunduğunu planladığı birlikte bitkiye rastladı.
Toprak, bitkiye ilişik ayrıntılı fotoğrafları, EÜ Botanik Bahçesi ile Herbaryum Uygulama ve Araştırma Merkezi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Yıldırım'a ulaştırdı.
Yıldırım, icra ettiği araştırı kararında bitkinin literatürde kaydının olmadığını belirledi.
Yüksek lisans talebesi Seval Erdem ve doktora talebesi Tuğkan Özdöl'ün de müdahale bulunduğu yakut ve laboratuvar çalışmasının arkası sıra hazırlanmakta bulunan "Muğla soğanı" mevzulu ilmî makale, Finlandiya merkezli arsıulusal hakemli mecmua Annales Botanici Fennici'de yayımlandı.
Bilim hayatına kazandırılan bitkiye Türkçe ad olarak, "Muğla soğanı" ismi verildi. Bitkinin ilmî ismi keşfi karşıcı Ayhan Toprak'a atıfla "Allium ayhan-toprakii Yıldırım" oldu.
"Sandras biyoçeşitlilik açısından ince önemli"
Prof. Dr. Hasan Yıldırım, AA muhabirine, Muğla soğanın keşfi ile Türkiye'de mevcut endemik soğan sayısının 120'ye, Türkiye'deki soğan türünün de 225'e yükseldiğini söyledi.
Kendilerine bitkinin fotoğraflarını göndererek ilmî çalışmanın başlamasını sağlayıcı acemi nebat bilimci Ayhan Toprak'ı keşfi zımnında kutlama fail Yıldırım, şöyleki bitmeme etti:
"Bu bitkinin yayılış gösterdiği Sandras Dağı hakkıyla de biyoçeşitlilik açısından ince ehemmiyetli birlikte dağ. Gerek memleketimiz açısından gerekse evren çapında ince yunak birlikte gözcü diyebiliriz. Bu kepez şu anne denli keşfedilmiş türlere baktığımızda, hoppadak dünyada bu dağın zirvesinde ve eteklerinde toprak meydan ve apayrı birlikte yerde yayılış göstermeyen 30'dan çok endemik nebat şekline eş bulunduğunu söyleyebiliriz. Halen de bu bitkide bulunduğu üzere toy türlerin keşifleri bitmeme ediyor."
Hasan Yıldırım, dağda meydana getirilen madencilik faaliyetlerinin bölgenin biyoçeşitliliğine dokunca vereceğinden akıl ettiklerini de belirtti.
Yeni nebat türlerinin keşfedilmesinin tababet açısından da ehemmiyetli bulunduğunu dile getiren Yıldırım, yapılacak icraat kararında toy ilaçların da ortaya çıkabileceğini tabir etti.