Berlin
Ana derya tecim yollarındaki navlun fiyatları, efdal enflasyonun mahveden talebini düşürmesinin ve global tedarik zinciri sorunlarının hafiflemesinin peşi sıra düşmeye bitmeme ediyor.
Navlun piyasasındaki nakliyat ücretlerinin işareti yerine tanıdık Baltık Kuru Yük Endeksi (Baltic Dry Index-BDI), sabık ilk teşrin kocaoğlan başlangıcında 5 bin 650 nokta ile 2008'den beri kaydedilen en efdal seviyeye ulaşmasının peşi sıra azalış eğilimine geçti. Küresel ekonominin kılavuz kaptan göstergelerinden bulunan endeks, sene başlangıcında 2 bin 200 nokta seviyelerinde bulunurken, 9 Eylül bakımından bin 213 nokta seviyesinde seyretti.
Küresel ticaretin 12 ehemmiyetli derya yolu şeridindeki konteyner navlun paylarını ölçen Freightos Baltık Küresel Konteyner Endeksi’nin kıymeti ise (40 parmak HC konteyner maliyeti) bu senenin başlangıcında 9 bin 293 dolar seviyesindeyken, 9 Eylül bakımından 5 bin doların dibine indi.
Yine endekse göre, Çin'den ABD'nin Batı Kıyıları alanına konteyner maliyeti, Ocak 2022'ye uyarınca tahminî 60 düşüşle 4 bin dolar seviyesine geriledi.
Asya'dan Avrupa'ya gönderilen müşterek konteynerin maliyeti ise yüzdelik 50’den müşterek tomar düşerek 8 bin doların dibine indi.
Küresel yerine kâffesi malların yüzdelik 90'ından ilavesi sefine ile taşınıyor ve bu yüzden konteyner taşımacılığı evren ticaretinin dirilik damarı yerine görülüyor.
Uzmanlar, efdal enflasyonun sefer açmış olduğu gizil müşterek global durgunluk zemininin navlun fiyatlarını alçak çektiğini, istihlak ürünlerine Kovid-19 sonrası arzu artışının yavaşlaması, perakendeciler ve üreticilerin de mallarını normalden elan er tedarik etmesinin de bu düşüşe katkıda olduğunu belirtti.
Öte yandan, Çin, şu anda havale edilen konteyner gemisi kapasitesinin tahminî yüzdelik 54'ünü arama ederken, Pekin'in bakir Kovid-19 politikası zımnında Çin'deki arıza global tedarik zincirini menfi etkiliyor.
Buna rağmen, analistler, tedarik zincirinde baskıların hafiflemesi, Walmart kabilinden şişman perakendecilerin ürünlerini elan ercecik tedarik etmeleri, alakanın düşmesi ve global ekonomide mümkün resesyonun etkisiyle navlun oranlarının senenin art kalanında düşmeye bitmeme etmesini öngörüyor.
Bazı ehemmiyetli limanlarda sefine sıkışıklığı bitmeme ediyor
Almanya'nın önde mevrut tutum enstitülerinden Kiel Dünya Ekonomisi Enstitüsü'ne (IfW) göre, 7 Eylül bakımından global yerine taşınan kâffesi malların tahminî yüzdelik 11'i ehemmiyetli limanlarda sıkışmış vaziyette bulunuyor.
IfW, navlun oranlarının düşmesine rağmen, bahis konusu tıkanıkların ve efdal mahrukat masraflarının navlun oranlarının Kovid-19 salgını evveliyat seviyelere dönüşünü engellediği ve efdal taşımalık maliyetlerinin global ticarette elan müşterek tomar toparlanmayı baskıladığını değerlendiriyor.
Ayrıca, sefine şirketlerinin karbon emisyonlarını ehemmiyetli seviyede azaltacak toy teknolojilere ve yakıtlara milyarlarca envestisman yapması da navlun fiyatlarının elan müşterek tomar düşmesine bariyer oluyor.
Öte yandan, Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), global servet ticaretinin bu sene yüzdelik 3 büyümesini beklerken, bitmeme fail Rusya-Ukrayna savaşı, kalan enflasyonist baskılar ve mütekâmil ekonomilerde muhtemel güven politikası sıkılaşması zımnında bu tahminle ilgilendiren belirsizliğin arttığını belirtti.
Bu arada, yöntem yapıcılar yükselen enflasyona erinç durgunluk riskini hücre alırken, Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası kabilinden sağlam baş döndürücü yapı gelişme tahminlerini düşürerek nice diyar düşüncesince resesyondan kaçınmanın ağır olabileceği uyarısında bulunuyor.
Enflasyon ve baskıcı güven politikalarının evren ekonomisinin gelişme hızını düşüreceği öngörülürken, Kovid-19 salgını ve Rusya'nın Ukrayna'da başlatmış olduğu harp da global ekonomiye bağlı belirsizliğin sürmesine hastalık oluyor.
- Kovid-19 salgınında konteyner krizi
Yeni insan koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla evren ticaretinin tahminî yüzdelik 90'ının yapıldığı derya amacında "boş konteyner" krizi başlamıştı. Önce, Uzak Doğu, ABD ve Avrupa pazarında süregelen navlun fiyatlarındaki (geminin ağırlık nakil ücreti) artışlar, dünyanın elden gelişigüzel durumunda hissedilmişti.
Navlun tutarları bahis konusu çağda 10'a katlanırken, konteyner hatırlamak da zorlaşmıştı. Uzak Doğu-Avrupa hattında Kovid-19 öncesinde 2 bin dolar seviyesinde bulunan navlun fiyatları, 20 bin dolara dayanmıştı.
Salgının yayılmasını karşılamak düşüncesince hesaplı faaliyetlerde sert kısıtlamalara gidilmesi dağınık satışlarda şişman müşterek düşüşe sefer açarken, kısıtlamaların hafifletilmesiyle ve devletlerin baştan dışa açılmaya başlamasıyla acı müşterek hesaplı toparlanma görülmüştü.
Özellikle Çin'den ABD'ye mevrut gemiler yükünü boşaltamadığı düşüncesince çelimsiz müddette dönememiş ve bu da sunma sorununu derinleştirmişti. Özellikle ABD ve Çin'de yüzlerce konteyner gemisi limanlara demek düşüncesince tam beklemişti.
Otomotivden istihlak malzemelerine, tekstilden mobilyaya denli nice sanayici, mazi hizmet aksaklıklar zımnında siparişlerini müşterek zamanlar tasdik edememiş, aralık malların dağıtımı müşterek zamanlar yapılamadığı düşüncesince üretimlerini atmak yahut indirmek durumunda kalmıştı.
Bugün şişman gemiler 24 bin konteyner taşıyabilirken, toy müşterek geminin yapımı 2-3 sene sürüyor. Bu sebeple toy sefine ve konteyner siparişleri de çelimsiz vadede krize asistan olamamıştı.
Ayrıca, derya taşımacılığına müteveccih muhtemel toy karbon emisyonu düzenlemelerinin kimi şirketleri filolarını tevsi dair davranışlarında ölçülü olmaya itmişti.
Bu arada, global denizcilik şirketlerinin çokları karlı müşterek sene geçirirken, bu kuruluşların filolarına toy gemiler eklemesi bekleniyor.