İstanbul
TBMM Başkanı Mustafa Şentop, TBMM Başkanlık İstanbul Ofisi'nde planlı basın toplantısında, gündemi değerlendirdi.
Dün sona aziz İslam İşbirliği Teşkilatı Üyesi Ülkeleri Parlamento Birliği (İSİPAB) 16. Konferansı'nı gerçekleştirdiklerini hatırlatan Şentop, 16. toplantının Tunus'ta yapılmasının bahis konusu bulunduğunu fakat müstevli hasebiyle gerçekleştirilemediğini hatırlattı.
TBMM Başkanı Şentop, Tunus'taki politik gelişmeler sonucunda de toplantının orada yapılamayacağının ortaya çıktığını, teşkilatı canlandırmak, harekete kılmak düşüncesince birtakım devletlerin de önerisiyle toplantıya Türkiye'nin isteyen bulunduğunu ve gerçekleştirildiğini aktardı.
Konferansla bu arada Türkiye'nin İSİPAB Dönem Başkanlığını da aldığını hatırlatan Şentop, önceki devir yürütme ve umumi komisyon toplantılarının düzenlendiğini, ikinci devir ise Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın teşrifleriyle umumi kurulun açılışının yapıldığını anlattı.
Birçok düet görüşmenin yapıldığı konferansa teşkilatın üyesi 32 ülkeden paydaşlık bulunduğunu dile getiren Şentop, hakeza nezdinde teşkilatın deli dolu şekilde çalışmasını muktezi gördüklerini anlatım ederek, konuşmasını şu halde sürdürdü:
"Salgın zamanında malum fiziksel toplantılar ince zorlaştı fakat mesail bitmeme ediyor. Yeni mesail ortaya çıkıyor. Ortak davranışlar tespit mecburiyeti görünen oluyor. Bunun düşüncesince behemehâl nezdinde toplantı yapmak gerekiyordu. Burada iki ehemmiyetli hamle atıldı. Birisi atıldı, gayr atılacak. Birisi şu, politik ve aut ilgiler komitesi var. Bu sürekli nezdinde komite. Komitenin altında, Müslüman azınlıkların insanoğlu haklarıyla ilişik problemlerini idman kıl payı nezdinde madun komisyon oluşturuldu. Bu komisyon Müslümanların azınlıkta bulunduğu ülkelerde, dünyanın değme yerinde, bunların insanoğlu haklarıyla ilişik problemlerini araçsız inceleyecek yahut namına meydana getirilen bu mevzuyla ilişik başvuruları değerlendirecek, bu mevzularda raporlar yayınlayacak. Belki anlaşılan derneşik raporlar, en azından yıllık, ihtimal maaş raporlar biçiminde nezdinde takip heyeti, komitesi oluşturulacak.
Diğeri de apayrı arsıulusal toplantılarda İslam ülkelerinin en azından kuma gündemleri bulunan mevzularda beraberce akım etmelerini sağlayacak sekreterya içinde nezdinde bina oluşturduk. Birçok görüşmede bunun sıkıntısını yaşıyoruz. Her ülkenin namına gereğince nezdinde gündemi mevcut ve o gündemlerin hiçbirisi genel, arsıulusal toplantılarda değerli olmuyor, akıbet müşteri halde gündeme getirilemiyor. Çünkü dayanak bulamıyor. Onun adına kuma gündemimiz bulunan mevzularda başta tekâsüf etmek yoluyla bunları umumi şekilde dünya kamuoyunun gündemine taşıyacak halde emek vermek yürütecek sekreterya içinde nezdinde ünite oluşturduk, değişmeyen aldık, oluşturacağız."
"21. yüzyıldan itibaren dünyada arsıulusal geçerli durum değişti"
Mustafa Şentop, 21. yüzyıldan itibaren dünyada arsıulusal konjonktürün değiştiğini dile getirerek, şu halde bitmeme etti:
"20 .yüzyılın ikinci yarısından itibaren 2. Dünya Savaşı'ndan sonraları dünyada oluşan iki kutuplu nezdinde saf vardı. Her yurt bloklardan birisine mensuptu. Uluslararası ilgiler dalında değme ülkenin başkaca nezdinde gündem, durum belirlemesi, yöntem oluşturması gerekmiyordu. Tabi oldukları blokun umumi çerçeveleri içinde hepsi kısmını belirliyor, tavrını koyuyordu. Kolay nezdinde dünyaydı nispeten. Ancak bu iki kutuplu dünya yıkıldı. Bu saf çöktü. Artık dünyada aşırı kutuplu yahut kutupsuz, malum birtakım devletlerin öne çıktığı, sansasyonel bulunduğu zorla o açıdan kesin, sert hatları, çerçeveleri bulunan kutuplardan oluşan nezdinde dünya yok. Dolayısıyla değme ülkenin değme duruma, vakaya gereğince baştan nezdinde yöntem geliştirmesi, davranış belirlemesi gerekiyor. Hatta anca nezdinde noktaya geldik ki bundan sonraları umumi tavır, tutumların ötesinde günce şekilde değme fenomen karşısında baştan nezdinde tavır, davranış değerlendirmesi gerekiyor. Bu bakımdan birtakım ülkelerle birtakım mevzularda beraberce akım ediyorsunuz zorla nezdinde apayrı mevzuda imdi evvela beraberce akım ettiğiniz ülkelerden ayrışarak ayrı nezdinde tavır, davranış tespit mecburiyetiniz var. Böyle nezdinde devim bilimi nezdinde arsıulusal ilgiler döneminden geçiyoruz."
"Yeni nezdinde dönem, baştan biçimlenme yalan konusu"
TBMM Başkanı Mustafa Şentop, hakeza nezdinde çağda o 20. asrın bundan sonraları çökmüş, geride kalık paradigmalarıyla dünyaya bakmanın bahis konusu olmadığına ayraç ederek, konuşmasını şu halde tamamladı:
"Daha evvela hakeza demiştiniz de bugün hakeza böyle oluyor, imdi evvela bununla aranız bozuktu da deminden nite hakeza olmakta kıl payı değerlendirmeler bundan sonraları tarihte kalmış, eskimiş, bugün işimize yaramayacak, kendilerinden yararlanma edilemeyecek yaklaşımlardır. Yeni nezdinde dönem, baştan biçimlenme yalan konusu. Özellikle ABD Birleşik Devletleri'nde acemi başkanın seçilmesinden itibaren sahamızda de değişik arayışları mevcut nice ülkenin. Bu bağlamda İslam İşbirliği Teşkilatı'nın vekil asamblesinin deli dolu bir duruma getirilmesinin iri yararları olacağını düşünüyoruz. Bu proses içinde devletlerin ağırlıklı şekilde aralarındaki yakınlıkları, uygun oldukları, bağlaşık oldukları konuları, değerleri öne çıkararak aralarındaki ilişkilere bakmaları, aralarındaki düşünüm farklılıklarını, ihtilaflı noktaları da geri plana atarak meselelere yaklaşmak, ilişkileri görüşmek, kıymetlendirmek icap eder diyerek düşünüyorum. Bunu yaptığımız takdirde nezdinde mütalaa ve diyalog ortamı olur. Görüş farklılıklarını konuşabileceğimiz nezdinde düz kabil zorla ihtilaflar, düşünüm farklılıkları üstünden birbirimize yaklaşırsak o devir tek obje konuşamaz bir duruma geliriz. İhtilaflarımızı, düşünüm farklılıklarımızı da değerlendiremeyiz. Biz bu gözle bakarak hem bu toplantıyı yaptık bununla beraberinde düet görüşmeler çerçevesinde nice ülkeyle baştan Türkiye ve aralarındaki ilişkileri istimara olanağı bulduk."