Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, İtalya'nın başkenti Roma'da planlı 8. Akdeniz Diyaloğu Forumu'na katıldı. Çavuşoğlu, 8. Akdeniz Diyaloğu Forumu'nun hususi Diyalog oturumunda icra ettiği konuşmada ülkeler ortada inanma eksikliği bulunduğunu söyleyerek, "Yeni müşterek arsıulusal sistemin doğuşuna delil oluyoruz. Aslında gelişigüzel evrede acemi müşterek bunalım yaşandığında acemi müşterek cümle olması gerekmiyor ancak bugün müşterek problemimiz var ve bulunan sistemin reforma yayımcı tutulması lazım. İşte bundan dolayı de hakkıyla ehemmiyetli birtakım zorluklarla dirlik karşıyayız. Krizlerle uğraş etmeye çalışıyoruz. Şu anda ansızın müşterek tomar kuvvet merkezi var ve esasen birbiriyle rakiplik fail gündemler var. mesela uygulayım bilimi yeteri kadar gelişti. Bu da dünyanın besin ihtiyaçlarının karşılanabileceği anlamına geliyor. Ancak gene de besin güvenliği ehemmiyetli müşterek dava olmaya bitmeme ediyor. Çünkü müşterek yandan da müşterek bakir toplamda müşterek mantaliteyle dirlik karşıyayız. İşte bundan dolayı de hava değişikliğinden, erke güvensizliğine nice ayrımlı krizle dirlik karşıyayız. Ve uğur boncuğu yurt müşterek tane başına dört başı mamur bu engellerle uğraş edemez. İşte bu manada çelimli müşterek düzene ihtiyacımız var. Yine de en ehemmiyetli mevzunun esasen ülkeler ortada inanma eksikliği bulunduğunu anlatmak mümkün. Biz erkek oyuncular ortada müşterek inanma eksikliği yaşıyoruz. Buraya AGİT'in Bakanlar Konseyi toplantısından geldim. Oradaki asliye temalardan müşterek tanesi de inanma ve eksilen güvendi. Aslında AGİT'in kendisi mahsus müşterek evrede Avrupa güvenliğin garantörüydü. Ama şu anda kendisi de müşterek varoluşsal krizle dirlik karşıya. Ve global müşterek inanma açıklığını yaşıyor. Tabii ki hakeza müşterek bunalım ortamı içinde global güvende azalıyor. Bu inanma eksikliğinin çözümünün tığ global manada yönetişimden geçtiğine inanıyoruz ve elbette ki diyalog ve diplomatlık bunun düşüncesince sonuç aşama önemli" ifadelerini kullandı.
"Rusya arasındaki müzakereleri muktedir kızarmak aşırı önemli"
Türkiye ve İtalya'nın ehemmiyetli sorumlulukları bulunduğunu tamlayan Bakan Çavuşoğlu, "Türkiye ve İtalya kabilinden ülkeler esasen gelişigüzel dü tarafı da ayrımlı çatışmalarda müşterek araya getirebiliyoruz, onlarla görüşebiliyoruz. Çünkü hâlâ yararcı müşterek göz açımız var. İdeolojik birtakım çatışmalara püsürsüz bu göz açısıyla cereyan edebiliyoruz. İşte bundan dolayı Türkiye'nin DOĞRU ve güvenilebilir müşterek açıklık icatçı şekilde görevi ehemmiyetli neticeleri yanı sıra getirdi. İstanbul Tahıl Anlaşması, Ukrayna, Rusya ortada harp esirlerinin değişim işlemi ve ayrımsız sürede arsıulusal enerjisi ajansı ve Ukrayna arasında, Rusya arasındaki müzakereleri muktedir kızarmak aşırı önemli. Yeni sistemi diyalogla gerçekleştirebileceğimize inanıyorum ve bunun da gerekseme duyduğumuz müşterek nesne olduğuna inanıyorum. Ancak acemi müşterek cümle oluşturabilmek düşüncesince de elbette ki diyaloğu kurmamız geçişsiz ve bizim müşterek tane ulaşacağımızı teşrikimesai yöntemi de budur. Çatışmanın başından beri Türkiye ehemmiyetli ve prensipli müşterek vakfe sergiledi. Ve burada tığ bu mücadelesi başından itibaren reddettik. Ve elbette ki Ukrayna'ya desteğimizi sunduk. Ukrayna bizim bu konudaki desteğimizi ölçüm ediyor ve tığ bu ilhakla ait referandumu banko benimseme etmiyoruz. Bunun gayrikanuni bulunduğunu düşünüyoruz. Kırım'ın ilhakı da gene ayrımsız şekilde. Rusya'nın harp gemilerinin boğazdan geçişine müsaade vermiyoruz ve gene ayrımsız biçimde uğur boncuğu askeri uçağın uçuşuna da müsaade vermiyoruz. Bu gayrikanuni fiilleri halk öbür müttefiklerimizle ve arsıulusal toplumla beraberce kınamaya bitmeme ediyoruz" dedi.
"Bazı garplı müttefiklerimizi inandırma etmemiz gerekiyor"
Rusya- Ukrayna savaşını sonlandırmanın hazırlop olmadığını tamlayan Çavuşoğlu, "Tahıl anlaşması ve öbür girişimler ve öbür inanma artırıcı önlemler mücadelesi sonlandırır mı? Savaşı sonlandırmak esasen hazırlop değil. Çünkü aşırı hâlâ komplike. Aslında ilkin onları Antalya'da Dışişleri Bakanlarını müşterek araya getirdiğimizde az buçuk hâlâ kolaydı. Özellikle de İstanbul'da Mart böylece görüştüklerinde az buçuk hâlâ ılımlıydı ortam. Tabii ki gelişigüzel nesne üstünde anlaşmamışlardı. Öncelikle elbette ki liderlerinden talimatlarını almaları gerekiyordu. Ancak mütalaa ettikleri şeyler az buçuk hâlâ basitti o evrede demincek az buçuk hâlâ kompleks bir duruma geldi. Yeni gerçekler var. Ve Rusya burada elbette ki acemi gerçeklerle, acemi adımlar atabileceklerini anlatım ediyor. Bu acemi gerçekler Ukrayna çeşidinden benimseme edilir mi? Tabii ki hayır. Ve nice ayrımlı oyuncu var Batı'da da. Bu manada hakkıyla Bazı garplı müttefiklerimizi de inandırma etmemiz gerekiyor diyerek düşünüyorum. Şu anda Ukrayna karada ilerliyor. birtakım ülkelerini art alıyor. Ama Rusya bunun karşılığında maksatlı şekilde da çıplak altyapıları amaç alıyor. Yani avlu esasen Ukraynalılar düşüncesince hâlâ mütekait bir duruma geldi ve çoğumuz düşüncesince de az buçuk hâlâ mütekait bir duruma geldiğini söyleyebiliriz. İlkbahar öncesinde sanırım aşırı hâlâ net müşterek levha olacak. Bir mütareke mi aksi taktirde müşterek mütalaa mi olacak buna mı art dönülecek? Türkiye şekilde çalışmalarımıza bitmeme edeceğiz" biçiminde konuştu.
"Türkiye Avrupa güvenliğine iri ulama sağlıyor"
Türkiye'nin Avrupa güvenliğine katkıda bulunduğunu vurgulayan Çavuşoğlu, "Türkiye Avrupa güvenliğine iri müşterek ulama sağlıyor. Avrupa'nın sınırı Yunanistan ile başlamıyor güneyde. Daha serbest anlamıyla Avrupa dediğimiz devir Rusya, Ermenistan, Azerbaycan ayrıca Kazakistan coğrafyasının müşterek bölümü ayrım Avrupa'da ve güneyde Avrupa'nın ve NATO'nun sınırları Türkiye sınırlarında başlıyor. Dolayısıyla terörizmle uğraş açısından bakılınca Türkiye en ehemmiyetli aktör. Biz şu evrede DAEŞ ile çalışkan müşterek bütünle uğraş fail müşterek tane NATO müttefikiyiz ve dört bin iptidai sebepten dolayı müşterek tomar DAEŞ'li teröristi elenmiş ettik. Ve elbette ki nice ülkenin katılmış bulunduğu müşterek operasyonda ehemmiyetli müşterek aktördük. Ve sanırım 125'ten müşterek tomar ülkeden mevrut ecnebi yıldırıcı savaşçıyla da uğraş ettik bu anlamda. NATO'da tığ en ehemmiyetli katkıyı sağlayıcı taraflardan biriyiz bu anlamda. Küresel ödeme gücüne baktığımızda da fevk sıralardayız. NATO gelişigüzel devir Türkiye'nin rolünü çabalarını ve katkılarını ölçüm ediyor. Ancak ayrımsız şeyi Avrupa Birliği düşüncesince söyleyemem. Avrupa Birliği gerekseme duyduklarında, müşterek muhacir krizi olduğunda, hicret krizi olduğunda bizimle iletişime geçiyor. Bu elbette ki müşterek bambaşka global dava ve amma velakin uğraş etmeliyiz. Ve bu dava artıyor. Özellikle de yerinden edilmiş insanların sayısı, göçmenlerin sayısı Covid-19 salgını öncesinde 70 milyondu. Şimdi 100 milyondan müşterek tomar ha sayıları. Dolayısıyla bu uğur boncuğu devir ortadan kalkmayacak. Ne derseniz deyin namına en ehemmiyetli engellerden müşterek tanesi olacak ve bizimle teşrikimesai gerçekleştirmek gereksinimi duyduklarında bizimle temasa geçiyorlar. Ukrayna konusundaysa ki tığ en çalışan destekçilerinden biriyiz Ukrayna'nın. Burada acemi müşterek AB misyonu var. Ukrayna kuvvetlerinde oryantasyon gözetiminde ve Avrupa Birliği bizimle rastgele müşterek biçimde bu mevzuyu mütalaa etmedi" dedi.
"AB düzenlilik mekanizmalarında bizi dışlamaya çalışıyor"
Avrupa Birliği'nin Türkiye'yi dışladığını kail Bakan Çavuşoğlu, "AB ve NATO arasındaki anlaşmalara baktığımızda Avrupa Birliği'nin bunu yapması lazım. Avrupa Birliği dört başı mamur bu düzenlilik mekanizmalarından Avrupa ve Avrupa Birliği düzenlilik mekanizmalarında bizi dışlamaya çalışıyor. Bize gereksinimler olduğunda bizimle temasa geçiyorlar. Ama şu evrede çabucak Avrupa devletleri değil, dünyanın topu topu Türkiye'nin rolünü bundan sonradan tanımlıyor. On sene ilk Avrupa Birliği bizim ilişkilerimizi sorguluyordu. Dünyanın art kalanıyla ilişkilerimizi sorguluyorlardı ve müşterek çizgi kayması varmı aut politikada diyerek düşünüyorlardı. Şu anda gelişigüzel dü tarafla denktaş müşterek halde görüşebilen müşterek tane NATO müttefiki biziz. Dolayısıyla bizim ilişkilerimizi dengelememiz lazım. Avrupa Batı ve dünyanın öbür kısımlarıyla ilişkilerimizi nasıl dengelememiz gerekiyor ve bunları birbirinin alternatifi şekilde görmememiz gerekiyor. Tam şekilde yaptığımız esasen bu. Ve tığ burada oynadığımız rolün sonuç aşama ehemmiyetli olduğuna inanıyoruz ve çabucak bizim bölgemiz düşüncesince değil, dünyanın topu topu düşüncesince ve başta de hububat anlaşması, kemre anlaşması kabilinden ayrımlı mevzularda bizim nüfuz gider ettiğimiz halk bölgelerde aşırı da ehemmiyetli müşterek gösteriş oynadığımızı anlatım buyurmak istiyorum" ifadelerini kullandı.
"İsrail ile ilişkileri normalleştirmenin Filistin davasına müşterek ihanet bulunduğunu eyitmek kusur olur"
Ülkeler arasındaki ilişkileri dengelemek kabilinden müşterek misyonun olmadığını kaydeden Çavuşoğlu, "Mısır'la diplomatik ilişkileri kesmek, başta çarpış sonrasında bizim kararımızdı. Biz bunun akla yatkın ve ya kusur bulunduğunu söylemiyoruz. Bu bizim kararımız. Yine ayrımsız biçimde İsrail'de acemi müşterek Cumhurbaşkanı ve acemi müşterek hükümet kuruldu. Bundan bilistifade ilişkileri normalleştirmeye başladık. Bu normalleştirmenin Filistin davasına müşterek ihanet ve ya bunun pahasına bulunduğunu eyitmek kusur olur. Ama bu normalleşme aykırı gelişigüzel dü tarafa da dayanaklık buyurmak veriyor. Yani çabucak Türkiye ve İsrail ortada değil semt düşüncesince söz gelimi Mısır hem Arap dünyası düşüncesince hem Akdeniz dünyası düşüncesince Müslüman evren düşüncesince Afrika düşüncesince ehemmiyetli müşterek yurt çoğumuz düşüncesince önemli. Dolayısıyla bulunan şartları değerlendirdiğimizde bizim bölgemiz başta de bu bölgenin güzel ilişkilere gereksinimi var. Türkiye ve Mısır ortada münasebat kurulmalı. Dolayısıyla bizim bunu muvazene kabilinden rastgele müşterek sorunumuz yok. Eğer siz açıksanız, adilseniz, İsrail bizim bu konudaki pozisyonumuzu net müşterek halde biliyor. Filistin'le ait konumumuzun değişmeyeceğini biliyorlar. Cumhurbaşkanımız elbette ki Cumhurbaşkanı aradığında hakkıyla sonuç aşama güzel neticeler verdi. İsrail, burada kimsenin müşterek hamle yapmaması icap ettiğini ve başta de ramazanın sonuç on gününde müşterek sulh ortamı olmasını destekledi. Diyalog bu manada hepimize hayır oldu. Yani bunu dengelemek kabilinden rastgele müşterek endişemiz yok" biçiminde konuştu.
"Suriyelileri art dönmeye zorlayamayız"
Çavuşoğlu, Suriyeli sığınmacıların ülkelerine art dönmesinin fahri şekilde gerçekleşmesi icap ettiğini vurgulayarak, "Esad, 11 senedir bu mücadelesi bitmeme ettiriyor. Ve bu krizin, bu problemin herkesin üstünde ehemmiyetli tesirleri var. Bir Akdeniz boyutu var elbette ki bitişik devletlerde sığınmacılar var. Yine Lübnan'da da aşırı iri sorunlara defa açıyor bu durum. Güvenlikle ait sorunlar, yıldırıcılık PKK YPG bölmeye çalışıyor ve arazi bütünlüğünü bölmeye çalışıyor. Buradaki elbette ki orta muhalefetle ait şekilde Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin de tanıldığı halk dünyanın tanıldığı bu muhalefetle perhiz ortada nasıl münasebat bitmeme ediyor. Bizim bu manada diyetle de hâlâ olumlu müşterek diyalog kurmamız gerekiyor. Hem anayasal komitesi hem de Astana formatı içindeki toplantılarda bulunmamız gerekiyor. Aynı biçimde diyetle de müşterek angajmanı girmemiz gerekli. Çünkü sığınmacıların art dönmesi düşüncesince bunun fahri müşterek halde emin ve haysiyetli müşterek halde yapılabilmesi düşüncesince bu önemli. Suriyelileri art dönmeye zorlayamayız. Herhangi müşterek bası yapamayız. Bunu nasıl fahri olması gerekiyor. Tabii ayrımsız sürede tığ yıldırıcı örgütlerle ait şekilde da mücadelemizi sürdürmeliyiz. Ayrımcılık yapılmaksızın bunu sürdürmemiz lazım. Bu değerlendirmeleri beklenti ediyorum ki diyetle algılar ve ülkede hâlâ kalımlı müşterek sulh kurulabilir. Gerçekçi olmamız lazım" dedi.
"Türkiye şekilde Suriye'de durumun etkilerini uygun yaşıyoruz"
Suriye krizinin etkilerinden bahseden Bakan Çavuşoğlu, "Suriye krizinin ayrımlı boyutlarından bahsettim. Terörizm bu boyutlardan müşterek tanesi. Türkiye şekilde tığ esasen Suriye'deki durumun etkilerini uygun yaşıyoruz. Ancak yıldırıcılık bunlardan en ciddi ciddiyete eş olanı. PKK YPG PYD. Bunların ortada uğur boncuğu ayırt yok. Hepsi ayrımsız şey. O örgütün liderliği Kandilden geliyor. Esad'ın o dönemdeki başbakanı bunu doğrusu kanıtlarıyla anlatım etti ki tığ de bunu biliyoruz. Biz bu yıldırı örgütünün Türkiye'ye direkt Türkiye'nin güvenliğine müşterek gözdağı oluşturduğunu biliyoruz. Son dü yılda 2 binden müşterek tomar Suriye'den terörizmle ait hamle yaşadık ve 500 ad yaşamını kaybetti. Şehitlerimiz var. Ve gene elbette çıplak yurttaşlar da hem Türk vatandaşları hem Suriyeli çıplak yurttaşlar hayatlarını kaybetti. Burada bigünah sivilleri öldürdüler ve nice insana bası uyguladılar. Azınlıklara bası uyguladılar. Aslında aşırı enteresan bulunan şu. Oradaki Hristiyan azınlığa müşterek bası yapmalarına karşın bunu esasen Hristiyan dostlarımızı tetiklemek kızıştırmak düşüncesince söylemiyorum. Ama elbette ki onların orada temsilcileri de var, Avrupa'da da seslerini duyuruyorlar. Diğer azınlıkların okullarını kapatıyorlar bu azınlıklar müdahale peyda buyurmak üzere. Onların çocuklarını özlük kadrolarına müdahale ediyorlar. Ancak Batılı dostlarımız Amerika müdahale peyda buyurmak üzere. Onlar gözlerini kapatıyorlar. Çünkü onların müşterek ayrılıkçı gündemi var. Ülkeyi bölmeye çalışıyorlar. Türkiye'de değerli olamadılar. Şu an Kuzey Irak'ta aktifler, Suriye'de aktifler bu anlamda. Irak'ta da ayrımsız sürede sonuç müşterek sene içinde 800'den müşterek tomar yıldırı saldırısı yaşadık. 2009 senesinde bu yıldırı örgütlerine dirlik müşterek operasyona başladık ve hâlâ sonradan Amerika ile ve Rusya ile iptidai gündüz içinde müşterek anlayışa vardık. Bu teröristleri bizim sınırımızdan 30 kilometre güneye itmeye benimseme ettiler. Ama şu evreye genişliğinde ne Amerika ne Rusya bu taahhüdünü namına getirmedi. Teröristler hala orada bizlere saldırmaya bitmeme ediyorlar. Dolayısıyla bizim bu operasyonla bitmeme yazar bu sahası rastgele müşterek yıldırıcılık unsurundan temizlememiz gerekiyor. Bu bölgelerin müşterek kısmında doğrusu tığ DEAŞ'tan temizlemiştik. Arındırmıştık ve bölgedeki öbür yıldırıcı örgütlerden arındırmıştık bu bölgenin müşterek tarafını zaten. Ama ayrımsız sürede tığ diyetle de istihbaratçı seviyesinde değinme halindeyiz. Çünkü bu yıldırı örgütleri söylediğim kabilinden ayrılıkçı müşterek gündeme sahipler" dedi.
