İstanbul
Hamilelik sürecinde hanımlara rutin kendisine taşıdıkları bebeğin mıhlı halde dünyaya gelip gelmeyeceğine müteveccih ayrışık testler yapılıyor.
Bu testlerde riziko gruplarına layıkıyla bazısı ana adaylarından amniyosentez de isteniyor. Karından hazır mangır katılması şeklinde meydana gelen bu sınav de çocuk düşüncesince öz başına müşterek riziko taşıyor. Barındırdığı riziko hasebiyle bazısı aileler, gelecek çocuklarına dokunca gelmemesi düşüncesince amniyosentez testini yaptırma dair çekimserlik yaşıyor.
Down sendromu riskine karşın amniyosentez testini yaptırmayan ve çocuğunu dünyaya getirmeyi seçen aileler, devir süresince kendilerinin bu mevzuda yeteri kadar bilgilendirilmedikleri sebebi öne sürülerek avrat doğum uzmanlarına içsel tazminat açabiliyor.
Hekimler, oluşturulan bu davaların maddesel ve içsel kendisine menfaatlerini yıprattığını belirterek, hükümetin bu mevzuda müşterek yasalı kombinezon yapmasını bekliyor.
Ailenin testi zecir sonucu düşüncesince müşterek onam vesikası yok
Tazminat davası tanıdık doktorlardan birisi de Balıkesir'de 31 sene avrat doğum uzmanı kendisine etkin zahmetli Dr. Özcan Yılmaz.
AA muhabirine mütekellim Yılmaz, yüklü strateji protokolleri kapsamında, hamileliğin 11. haftasından itibaren ikili, üçlü, murabba testler yapıldığını ve neticelere layıkıyla ailelere bebeklerinin down sendromlu zade ihtimalinin yüzdelik müteaddit bulunduğunun anlatıldığını söyledi.
Eğer riziko yüksekse ana adaylarından, "amniyosentez" yada "koryon villus biyopsisi" kendisine aşina müterakki incelemelerin istendiğini özetleyen Yılmaz, "Bir gebeye 1/50 riskin mevcut söylediğinde 'Riskim az yahut çok' demiyor. 'Çocuğum down sendromlu evet mu olanaksız mı?' diyor. İleri inceleme düşüncesince merkezlere gönderme ettiğimizde, pestil kontrolümüzden çıkıyor. Çocuğu down sendromlu doğduğunda 'Bize sebep bunu tafsil etmediniz, anlatmadınız?' diyerek şikayetçi oluyorlar." dedi.
Yılmaz, müterakki tetkikteki riskleri ailelere anlattıklarında, nice ailenin çocuğunu yenilgi riski hasebiyle bazısı ailelerin de dini inançları gereği, bunu yaptırmak istemediğini belirtti. Yılmaz, ailelerin testi zecir kararını ise ellerinde resmi müşterek onam vesikası olmadığı düşüncesince ispatlayamadıklarını tabir etti.
Davadaki 40 bin vahdet tutar 800 bine çıktı
Dr. Özcan Yılmaz, 2014'te gebeliğinin 9. haftasındaki müşterek ana adayını ultrasonla yoklama ettiğini, meydana getirdiği düet testte down sendromu ihtimalinin 1/50 çıktığını aktardığını, 16 haftalıkken gine kontrole mevrut gebeye, müterakki tetkiki ne yaptığını sorduğunda, "Gitmedik, Allah ne verdiyse kabulümüzdür" cevabını aldığını aktardı.
Bu gebeden üçgen sınav istemesine karşın art gelmediğini özetleyen Yılmaz, şu halde bitmeme etti:
"2 sene sonradan dava ile karşılaştım. Bu gebe, şimdi sonradan bambaşka doktora gitmiş. Doktor benim sevkimi görür görmez amniyosentez önermiş. Kabul etmemiş. Gebe sezaryenle doğum yapacakmış. Bütün bunları (doğum öncesi) bağlanmış halde tabir etmiş. 'Bana söylediler, benimseme etmedim. Çocuğun durumuyla ait bilgim var.' diyerek yıvışık imzalı müşterek belge. Fakat murafaa bunu benimseme etmedi. Doğum acilen ağrılı olunca bası altında yazmış olabilirmiş diye. Halbuki ağrılı değil ki hasta. İsteğe müteallik sezaryen oluyor."
Önce 40 bin vahdet oluşturulan davanın şimdi sonradan 800 bine çıktığını dile getiren Yılmaz, bu ücreti sigorta firması karşılamazsa müşterek halde karşılayacağını kaydetti.
"Bütün umudumuz toy çıkma Malpraktis Yasası"
Özcan Yılmaz, down sendromu davası devam eden 25 doktorla WhatsApp grubu üstünden haberleşme biçiminde olduklarını kaydetti. Geliri 9-10 bin vahdet bulunan müşterek doktor düşüncesince bu fiyatları ödemenin aşırı çetin bulunduğunu kail Yılmaz, "Down sendromu ihtimali bulunan müşterek gebeyle karşılaştığın anda bil ki 1-2 sene sonradan dava edileceksin. Şu anda bildiğim, değişmeyen evresinde 2,5 milyon vahdet içsel tazminat bulunan doktor var. Hepsi karaca bühtan düşünüyor. Bütün umutları toy çıkma Malpraktis (Hatalı tıbbi uygulama) Yasası'na bunu eklemeleri." dedi.
Malpraktise müteallik yapılacak düzenlemede, devletin down sendromu davalarına da toprak vermesi talebini dile getiren Yılmaz, şimdilik doktorların öz önlemlerini aldığını, hastalara hali anlatıp bilgilendirme belgeleri imzalattıklarını söyledi.
Bunun resmi müşterek geçerliliği olmadığının altını çizen Özcan Yılmaz "Kesin hal türel kendisine muteber bulunan müşterek yöntemle olur. Bakanlıktan ricamız, 'Bilgilendirme bağlanmış yapılır' diyerek müşterek yasa, basılı müşterek evrak çıkarsınlar, tığ de bunu imzalayalım." talebinde bulundu.
"Aydınlatmanın bağlanmış istenmesi müşterek kontrast doğuruyor"
Avukat Ayşe Gül Hanyaloğlu da down sendromu davalarında uzman raporları "gebelik takibinde sorumluluk yoktur" şeklinde gelse de "hastanın aydınlatılmasında eksi olduğu" sebebi öne sürülerek tazminat sonucu çıktığını bildirdi.
Hanyaloğlu, down sendromunun kalıtım bilimi müşterek boyut olduğunu, doktor ana karnında bunu belirleme etse bile değiştirmesinin belkili olmadığını belirterek, "Davalarda tartışılan biricik nokta, 'Siz amniyosentez sınav önerdiniz mi? Hasta bunu reddetti mi? Reddettiğine dair, bizlere bağlanmış doküman iletmeniz, bunu tanıt etmeniz gerekiyor.' konusu." dedi.
Mevzuatta bilgilendirmenin bağlanmış bulunmasına lazım olmadığının toprak aldığını aktaran Hanyaloğlu, fakat Yargıtay'ın "hastanın aydınlatıldığının ispatı gerekir" şeklindeki kararıyla halis muhlis down sendromu dava dosyalarında riziko oluştuğunu kaydetti.
Hanyaloğlu, hekimlerin mesleksel sorumluluklarına müteallik 2010'dan itibaren sigorta yaptırmalarının ıztırar biçimine geldiğini, bu yüzden davaların da aracısız hekime değil, müteallik oldukları sigorta şirketlerine açıldığını anlatı.
Down sendromu dair oluşturulan davalarda hekimlerin tıbbi infaz yanlışı olmamasına rağmen, sigorta şirketlerine dava açılabildiğini özetleyen Hanyaloğlu, bu mahkemelerde hemen ışıklandırma belgesinin tanık kendisine istenmesinin kararın hekimler aleyhine çıkmasına sebep bulunduğunu kaydetti.
Bu belgelerin Sağlık Bakanlığı kabilinden da mecburi bir duruma getirilmediğini vurgulayan Hanyaloğlu, "Mevzuatta bile aydınlatmanın aday olabildiği dair müşterek tafsil varken, avrat doğum hekimlerinden aydınlatmanın bağlanmış kendisine istenmesi müşterek kontrast doğuruyor." dedi.
"Aileler dava açmaya isteklendirme ediliyor"
Avukat Ayşe Gül Hanyaloğlu, akıbet devirde down sendromlu aileleri dava açmaları dair isteklendirme fail aracıların ortaya çıkmaya başladığını da anlattı.
Bu mevzuda hazırlanmakta bulunan bazısı afişler de gördüklerini aktaran Hanyaloğlu, şu halde konuştu:
"(Down sendromu hekimin hatasıdır, zımnında müşterek tazminat hakkınız var.) üzere önceleme ediliyor. Bu yargılamayı müstelzim müşterek mesele. Ortada kavisli müşterek tutum mevcut ise tazminat olur. Henüz Yargıtay'ın bu mevzuda düşünce donanması bulunan müşterek içtihadı, kombinasyon sonucu da yok. Bazı dairelerin değişik görüşleri var. Şu anda tartışılan mesele, gebenin aydınlatıldığının ispatının doktor kabilinden işlenmiş olması gerekmesi. Bu konu, eksperlik dernekleri kabilinden da açıklanmış olduğu gibi, pestil doktor ilişkisine sığacak müşterek tutum değil. O devir hastayı gördüğünüz andan itibaren 'Şu belgeleri imza etmek zorundasınız' diyerek dayatmanız gerekir. Bu da hastanın menfaatine müşterek obje değil. Çünkü daim dava baskısı altında ve öz endişeleriyle akım fail hekim, hastasının menfaatine davranamayan, bası altında hekimdir. Bunun ilkin düşünülmesi gerekir, davalar yorumlanırken."
Hanyaloğlu, davalarda, down sendromlu kişinin yüzdelik müteaddit sökel olduğuna bakıldığını, şayet yüzdelik 60'ın üstünde müşterek maluliyet lakırtı konusuysa dirim boyu "bakıcı giderleri" denilen müşterek ilginin de maddesel tazminat hesaplanmasının içerisine girdiğini tabir etti.
Tazminat 2 milyon liranın üstünde çıkabiliyor
Manevi tazminatlar dünya 2 milyon liranın üstünde tazminat çıkabilme ihtimali bulunduğunu vurgulayan Hanyaloğlu, sigorta şirketinin fevk limitinin ise 800 bin vahdet bulunduğunun altını çizdi.
Tespit edilen tazminatın fevk limitin üstünde olması biçiminde hekime de ek dava açılabileceğini özetleyen Hanyaloğlu, bu riziko hasebiyle hekimlerin akıbet basamak erinçsiz bulunduğunu aktararak, "Herhangi müşterek down sendromlu doğumda değme hekim, '10 salname devir aşımı süresinde bana dava sağlık mi?' stresiyle yaşamaya başladı." dedi.
Hanyaloğlu, ailelerin, dava açmadan önceki "Hekime değil sigorta şirketine dava açıldığı, bu kaynaktan dünyalık alınacağı" şeklinde yönlendirildiklerini, esasen hekime müşterek dokunca gelmeyeceği fikriyle dava açtıklarını düşündüklerini dile getirdi.
"Kadın doğum dalının şimdi az yeğleme edilmesine kere açıyor"
Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği (TJOD) 2. Başkanı Prof. Dr. İsmail Mete İtil de bu davaların, avrat doğum dalının şimdi az yeğleme edilmesine, avrat doğum uzmanlığı puanlarının düşmesine, kadroların gereksiz kalmasına kere açtığını söyledi.
Down sendromu taraması yada tanısının müşterek tazminat unsuru olmaktan çıkarılmasını talip İtil, "Sigorta şirketlerinin akıbet zamanlarda on paralık artmayan bu limitlerinin de ilerletilmesini istiyoruz. Çıkarılacak hekimi koruyan yasalarda, hususi ve vakıf hastanelerinde çalışanların da kıygın edilmemesini, onları da kapsayacak tensikat yapılmasını Sağlık Bakanlığından ve Adalet Bakanlığından istiyoruz." dedi.
