Türkiye'de 440 büyük ova hususi koruma kalkanına sahip

Ankara

AA muhabirinin, Tarım ve Orman Bakanlığından edinmiş olduğu bilgiye göre, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu, Resmi Gazete'nin 19 Temmuz 2005 günlü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Kanunla beraberce ekincilik arazilerinin maksat dışı kullanımları izne yayımcı duruma geldi ve buralar henüz yan yana tomar sıkı düzen dibine alındı.

Kanundan evvel de ekincilik arazilerinin maksat dışı kullanımında müsaade alınmasını mucip talimatname bulunuyordu. Buna rağmen arazinin müsaade alınmadan maksat dışı kullanması yerinde rastgele yan yana cezai günah yoktu. Kanunun yayınlanmasıyla destursuz kullanımlara yönetimsel ve adli müeyyideler getirildi.

Söz konusu kanun, zirai istihsal potansiyeli yüksek, erozyon, kirlenme, maksat dışı yahut hata kullanımlar üzere muhtelif nedenlerle tarla kaybı ve tarla bozulmalarının aceleci geliştiği ovaların, heyet yahut kurulların görüşü alınarak "büyük ova koruma alanı" adına belirlenmesine olanak sağladı. Kanun, büyük ovalardaki koruma ve ihya gayeli zirai enfrastrüktür projelerinin ve tarla kullanma planlarının hazırlatılmasına da müstevi hazırladı.

Kanunun yayınlanması sebebiyle ekincilik arazilerinin korunması indinde düzenlenen üretime geçilmesi düşüncesince 1/25000 ölçekli Arazi Kullanım Planlaması Projesi hazırlanarak Tarım ve Orman Bakanlığına değgin 81 il müdürlüğünün kullanımına sunuldu. Ayrıca 2022 yılı bakımından Edirne, Kırklareli, Tekirdağ ve Yalova'da 941 bin hektar bölgede etraflıca tarla etütleri yapılmaya başlandı. Etütlerin tamamlanmasını müteakip 1/5000 ölçekli (parsel bazlı) tarla haritaları oluşturulacak. Bu haritalarla zirai tarla kullanma ve istihsal planlaması yapılacak. Proje bu sene başlamış olacak ve 2028 yılına denli 77 ili kapsayacak halde yürütülecek.

Büyük ova sayısının bu sene 500'e kavuşması bekleniyor

Ocak 2017'den 31 Aralık 2022'ye denli 72 ilde 440 semt "büyük ova koruma alanı" anons edildi. Bunlardan 11'ine değgin değişmeyen sabık sene çıktı. Büyük ova koruma alanlarının hep büyüklüğü 9,38 milyon hektara ulaştı.

Alansal adına bakılınca 1 milyon 677 bin hektarı çok alanla Konya ilk, 937 bin 573 hektarla Şanlıurfa ikinci ve 445 bin 189 hektarla Adana üçüncü tam arsa alıyor.

Ova sayısı açısından ise 21 ovayla Malatya birinci, 17 ovayla Balıkesir ikinci ve 15 ovayla Çanakkale üçüncü tam bulunuyor.

Ülkenin kalkınma hedefleri doğrultusunda, toprakların korunması, tarla kullanması ve koruma dengesinin sağlanması düşüncesince büyük ova koruma alanlarının sayılarının artırılması düşüncesince icraat bitmeme ediyor. Büyük ovaların sayısının bu sene 500'e kavuşması hedefleniyor.

Büyük ovalarda münasebetsiz kullanıma dü büküm ceza

Ülke genelinde kanunun tanımladığı faziletkâr zirai potansiyeli olmasına karşın, aşınım ve kirlenmeye, maksat dışı kullanma baskılarına sunulan artan yahut kalma ihtimali mevcut alanlarla hususi mamüllerin büyüdüğü dar sahaların de korunması düşüncesince icraat başlatıldı.

Kanunda 2020'de meydana getirilen değişiklikle, tarla kullanması düşüncesince destursuz işe başlanılması veya tahsil edilen izne akla yatkın buraların kullanılmaması şeklinde il işi ağız ağıza durduruyor. Eğer meydana getirilen iş tamamlanmışsa kullanımına müsaade verilmiyor. Arazi malikine yahut araziyi bozana 1000 liradan az olmamak kaydıyla makbul yahut dokunca maruz alanın rastgele metrekaresi düşüncesince 33,6 teklik yönetimsel mal cezası veriliyor. Büyük ova koruma sahalarında ise bu ukubet dü sert adına uygulanıyor.​​​​​​​

Büyük ova koruma sayısının illere layıkıyla dağılımı şöyle: