Iğdır
Iğdır'da peyk vericisi (GPS) takılan bozkır delicesi (circus macrourus), sonuç 2 yılda 2 kıtadaki 13 iklim ortada 29 bin kilometreyi ortak hayli defa katetti.
KuzeyDoğa Derneğince Tuzluca ilçesine ilişkin Yukarı Çıyrıklı köyünde, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünün izni ve Iğdır, Koç ile UTAH üniversitelerinin katkılarıyla hesaplı halkalama emek harcamaları kapsamında kurulan kuş soruşturma ağlarına, 2020 yılının april ayında "bozkır tuygunu" adına da tanıdık ortak bozkır delicesi takıldı.
Araştırma ekibince halkalanan, atmacagiller familyasından ve mahir ortak çeşit bulunan bozkır delicesi, GPS takıldıktan sonradan tabii ortamına salındı.
AA muhabirinin peyk verilerinden derlediği bilgilere göre, tabii ortamına salınan kuş ayrımsız sene sırayla Ermenistan, Gürcistan ve Rusya'dan geçip Kazakistan'a yerleşerek kır burada geçirdi.
Bir günce uçuşla Türkiye'yi geçerek Suriye'ye ulaştı
Yaz sonrası dönüşe güzeşte kuş, 15 Eylül 2020'de Artvin'in Borçka kazasından yurda girip 1 günde Türkiye'yi geçerek Şanlıurfa'nın Ceylanpınar kazasından Suriye'ye girdi.
Burada kışı nâkil kuş, 25 Mart 2021'de Şırnak'ın Uludere kazasından yeniden yurda girip 1 güneş ortamında Iğdır'ın Aralık ilçesi üstünden Ermenistan, Gürcistan ve Rusya güzergahını kullanarak gine Kazakistan'a göçtü.
2021 yılının yazını da Kazakistan'daki dalında nâkil kuş, sonbaharın gelmesiyle dönüşe geçip 30 Eylül 2021'de gine Borçka'dan Türkiye'ye gelip 1 güneş ortamında Şanlıurfa'nın Akçakale kazasından Suriye'ye geçti.
Bir müddet Suriye'de sayaç nâkil bozkır delicesi, elan sonradan sırayla Ürdün, İsrail, Mısır, Sudan, Çad ve Kamerun'u geçip Nijerya'ya yerleşti.
2022 yılının kışını Nijerya'daki Dusuman bölgesinde nâkil delice, 4 Şubat 2022'de burayı da bırakma yazar kuzeye ölmek neredeyse yeniden yola çıktı.
Mısır'da mevcut kuşun Kazakistan'a dönmesi bekleniyor
Yaklaşık 2,5 aydır kuzeye akla yatkın göçünü sürdüren kuş, şu an Mısır'ın Al Wahat çölündeki Dakhla Vahası civarlarında bulunuyor.
Yazı kılmak düşüncesince Türkiye üstünden Kazakistan'a gitmesi muhtemel bozkır delicesinin sonuç 2 senedir Asya ile Afrika arasındaki göçü sırasında 29 bin kilometreyi ortak hayli defa katettiği, en faziletli 3 bin 11 m. rakıma çıkmış olduğu ve averaj hızının saatte 68 kilometreye derece eriştiği belirlendi.
Nesli tükenme riski bulunan kuş peyk vericisiyle izleniyor
Aras Kuş Araştırma Merkezi Sorumlusu Kayahan Ağırkaya, AA muhabirine, millî açıdan strateji ettikleri ehemmiyetli türlerden birinin bozkır delicesi bulunduğunu söyledi.
Bozkır delicelerinin Dünya Doğal Hayatı Koruma Birliğinin soyu tükenme riskiyle gönül rahatlığı karşıya bulunan enva sıralaması bulunan al listede toprak aldığını tamlayan Ağırkaya, "Bozkır delicesi soyları andıran zılgıt içerisinde bulunan ortak tür. Kışlama piyasası adına Afrika'nın ılımlı ve güneş doğusu kesimini kullanırken tenasül piyasası adına da Orta Asya'da aşırı degaje ortak yayılıma sahip." dedi.
Aras Nehri Kuş Cenneti'nin, bozkır delicesinin bu etraflıca göç rotasında ehemmiyetli ortak konaklama ve tagaddi piyasası bulunduğunu tamlayan Ağırkaya, şunları söyledi:
"2 senedir bozkır delicelerini peyk vericileriyle strateji ediyoruz. Bireylerden ortak tanesi 29 bin kilometrenin üstünde defa katetti. 2006 yılından bu yana alanda halkalama emek harcamaları yürütüyoruz. Aras Vadisi'ni kullanan öteki topu topu kuş türleri kabilinden bozkır delicesi de gerçekte bu bölgenin ne derece ehemmiyetli ortak meydan bulunduğunu yeniden bizlere gösteriyor."