Ankara
New York merkezli İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) 72 sayfalık "Hayatlarımız Ölüm Gibi: Lübnan ve Ürdün'den Dönen Suriyeli Sığınmacılar" isimli sanlı raporunu yayımladı.
Suriye'nin devir düşüncesince tehlikesiz bulunmadığı vurgulanan raporda, arka dönen 65 isim yahut karı üyeleriyle görüşüldüğü belirtilerek, bunların ortada 21 durdurma ve hazzı gözaltı, 13 işkence, 3 kaçırılma, 5 yargısız infaz, 17 güçlükle zayi ve 1 eşeysel sertlik olayının belgelendiği kaydedildi.
Ayrıca Suriye, Ürdün ve Lübnan'dan üç avukat, dört araştırman uzmanla mülaki HRW, anlatım düşüncesince STK'ler, Ürdün ve Lübnan'daki Birleşmiş Milletler (BM) ile insancasına iane kuruluşlarıyla çalıştı.
HRW, Suriyeli mültecilerin dönüşleriyle ilişik raporları gözden geçirerek, ilişik ulusal-uluslararası yasaları, kararnameleri, yönetmelikleri ve uyuşma zaptlarını çözümleme etti.
Raporda arka dönenlerin, çatışmaların iri seviyede bulunmayan etmiş bulunduğu ülkede yaşamda eğleşme etmek ve esas gereksinimlerini istikbal etmek düşüncesince uğraş etmiş bulunduğu aktarılarak, münteşir iyelik hakları ihlalleriyle öbür konuşu müşkülat üzere nice mevzunun sürdürülebilir arka dönüşü olanaksız kıldığı vurgulandı.
Raporda, Lübnan ve Ürdün'den dönen sığınmacıların, rejimin düzenlilik güçleri ve perhiz destekli milislerce hazzı tutuklamalara, gözaltılara, azap ve biçimsiz muamelelere, güçlükle kaybolmalara ve yargısız infazlara sunulan kaldığının belgelendiği tabir edildi.
Lübnan'dan Suriye'deki memleketi Kuneytra'ya dönen 38 yaşındaki ortak isim HRW'ye, "Güvenlik teşkilatlarının kullanıcılarını terörize etmesi sona erene derece Suriye'de kimesne güvende olmayacak." değerlendirmesinde bulundu.
BM'nin arka dönen mültecilere arsıulusal esirgeme ve insancasına iane sağlamakla memur bulunduğu hatırlatılan raporda, hepsi devletlerin Suriye'ye güçlükle arka göndermeleri durdurmaları icap ettiğinin altı çizildi.
Raporda bulunan bulgulara rağmen, sert aşkın ülkenin Suriye'ye arka dönüşü motivasyon etmeye bitmeme etmiş bulunduğu belirtilerek, Danimarka'nın, Şam ve Şam kırsalından gelenlerin "geçici koruma" statüsünü kaldırarak Avrupa Birliği içre "tehlikeli emsal" oluşturduğuna ayraç edildi.
Lübnan ve Ürdün'ün mültecilere erinç tutumu
Raporda, Lübnan ve Ürdün'ün önceki dönemler Suriyeli mültecilere erinç henüz güzel ortak davranış benimsediği, fakat giderek rakamları kalan Suriyelilerin hayatlarını işkâl etmek ve ülkelerine arka dönmeye mahkûm etmek düşüncesince kararnameler ve düzenlemelerle saldırgan arka devir politikası uyguladığı anımsatıldı.
Raporda Lübnan'ın, sokağa çıkacak yasakları, tutuklamalar, kanuni tevakkuf ile istihdam ve öğrenime muvasala uygulamalarıyla arka dönüşe zorba önlemler almış bulunduğu aktarılarak, ülkede ağırlaşan konuşu krizin Suriyelilerin yüzdelik 90'ını baş döndürücü fukaralık içre bıraktığına ayraç edildi.
Buna karşın, Ürdün'ün iri ölçekli örgütlü arka dönüşler düşüncesince halkoyu uğrunda edisyon yapmadığı ve mültecilere birtakımı kanuni emek vermek fırsatları sağlamış bulunduğu kaydedildi.
Ancak Ürdün'de ehemmiyetli istihdam sahalarına yurttaş olmayanların girememesi zımnında Suriyelilerin çalışabileceği işlerin kısıtlandığı ve mültecilerin ehemmiyetli bölümünün esas besin gereksinimlerini karşılayamadığı bildirildi.
Ürdün, mültecilere resmi ortak baştan antre yasağı uygulamasa da Suriye'ye arka dönenlerin zulme uğramaları şeklinde baştan Ürdün'e korunma talebinde bulunma haklarının reddedildiği aktarıldı.
Lübnan ve Ürdün'deki iri zorluklara rağmen, Suriye'ye kendinden dönen mültecilerin sayısının ehemmiyetli seviyede artmadığı, dönenlerin çoğu kez baş döndürücü edisyon altında bulunduğu yahut Suriye'deki şerait erinç hudutlu bilim ehil bulunduğu anımsatıldı.