Ankara
HRW'den meydana getirilen açıklamada, dü örgütün, askeri yönetimden ölüm cezası cezalarını hafifletmesini ve nahak yere yere hapsedilen şahısların başıboş bırakılmasını istediği, Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN) ve öteki ülkelerden ise bu mevzuda askeri yönetime edisyon yapmalarının istendiği belirtildi.
Açıklamada, Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'nde Myanmar'a tabanca ambargosu uygulanması ve ülkedeki durumun Uluslararası Adalet Divanı'na taşınması istendi.
HRW araştırmacısı Manny Maung, "Myanmar'daki askeri yönetimin, az daha tamamı dünyanın reddettiği acımasızcasına müşterek infaz bulunan ölüm cezası cezalarının tamamını çabucak hafifletmesi gerekli." ifadesini kullandı.
Maung, "Yeni ölüm cezası kararları, sert baş döndürücü insanoğlu hakları ihlali önleyen askeri yönetime müeyyide uygulamakta duraksama fail ülkelere, doğrudan harekete geçmeleri icap ettiğini gösteriyor." dedi.
AAPP yetkilisi Ko Bo Gyi de "Myanmar'da askeri yönetimin tehditleri adil, özgür ve nötr yargılanmanın esas prensiplerinin korunmasını engelliyor. Hızlı kınamalar, şişko edisyon ve amaca müteveccih yaptırımlar, askeri yönetimin ihlallerini sonlandırmak düşüncesince gerekli." açıklamasında bulundu.
HRW açıklamasında, Myanmar'da levent boylu süredir meydana getirilen duyurulmayan askeri mahkemelerle esas insanoğlu haklarının hiçe sayıldığı, arsıulusal standartlara ve adaletli usa vurma sürecine uyulmadığı tabir edildi.
Cezaların umumi adına azap ve biçimsiz işlem sonucunda tahsil edilen itiraflara ait bulunduğu belirtildi.
Myanmar'da Şubat 2021'de planlı darbeden buyana askeri mahkemelerde 139 insana ölüm cezası cezası verildi.
İdam cezası verilenlerden 7 darülfünun öğrencisi, Nisan 2022'de emektar kalaba yetkilisinin öldürülmesiyle ilgileri bulunduğu iddiasıyla tutuklanmıştı.
BM'den de izah gelmişti
BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, Myanmar'da askeri yönetimin kendince ölüm cezası sonucunda verdiği insanoğlu sayısının 139'a yükseldiğini aktararak yönetimin bu cezayı muhalifleri eğlemek düşüncesince "siyasi müşterek araç" adına kullandığını belirtmişti.
Söz konusu durumun, adaletli usa vurma ilkesinin ihlali bulunduğunu ve istiklal ile tarafsızlığın adli garantilerine elverişsiz düştüğünü kaydeden Türk, askeri mahkemelerin en küçük müşterek saydamlık göstermekte ısrarla liyakatsiz bulunduğunu vurgulamıştı.
Türk, ordunun, yönetimi ele geçirmesine gönül rahatlığı bulunan kestirmece 16 bin 500 ferdin gözaltına alındığını, bunlardan 1700 yöresinde ferdin de avukatlara erişimi yapılmaksızın duyurulmayan mahkemelerde mahkum edildiğini söylemişti.
Myanmar'daki askeri darbe
Myanmar ordusu, 2020 umumi seçimlerinde alavere dalavere yapıldığı iddialarının ortaya atılması ve ülkede siyasal yüklülük yaşanmasının peşi sıra 1 Şubat 2021'de yönetime el koymuştu. Ordu, ülkenin fiili önderi ve Dışişleri Bakanı Aung San Suu Çii özellikle peyda etmek gibi sert baş döndürücü izinli ve nüfuz partisi yöneticisini gözaltına almış ve müşterek yıllığına dehşet çözüm duyuru etmişti.
Myanmar ordusunun çarpış karşıtı protestocu ve asi gruplara silahlı müdahalesi sonucu, bugüne derece 1900'ün üstünde insanoğlu yaşamını kaybetti. Darbeden buyana kestirmece 13 bin insanoğlu gözaltına alınırken 10 binin üstünde insanoğlu halen hapishanelerde tutuluyor. Myanmar askeri mahkemeleri, tutuklulardan 2'si bebek 114 siyasal mahkum kendince ölüm cezası sonucunda verdi.