İstanbul
Ulusal Birlik Hükümeti'nin fariza süresinin 24 Aralık 2021'de dolduğu nedeni öne sürülerek 10 Şubat'ta ülkenin milletvekillerinin çoğunun katılmadığı celsede Fethi Başağa'yı başvekil seçen Tobruk'taki Temsilciler Meclisi, 1 Mart'taki itimat oylaması ile Başağa'nın başvekil kendisine atandığını açıkladı.
ANALİZ - İki kutuplu günlerine dönen Libya'da intihabat ırak arbede yaklaşan belki görünüyorUlusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe ise Temsilciler Meclisi'ni Cenevre Anlaşması'nda belirlenen kez haritasından ayrılmakla suçlayarak görevinin başlangıcında olduğunu, rolü fakat seçme birlikte hükümete teyit edeceğini duyurdu.
Libya'da Ulusal Birlik Hükümeti ve Temsilciler Meclisi arasındaki anlaşmazlık, ülkede politik ve hesaplı manada acemi birlikte ayrılma ihtimalinin yanında iç harp tehlikesinin de ortaya çıkmasına hastalık oldu.
Siyasi bölünme
Libya'da Dibeybe ve Başağa ortada küsurat politik gerilimle birlikte, nice politik aktörün kimin tarafında toprak alacağı daha netlik kazanmadı.
Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi'nin yanında Libya Başkanlık Konseyi Başkan Yardımcıları Musa el-Kuni ve Abdullah el-Lafi'nin bulunan anlaşmazlığa tepkileri nazik birlikte ehemmiyet taşıyor.
Libya Devlet Yüksek Konseyi Başkanı Halid el-Mişri, 17 Şubat Devrimi’nin sene dönümünde Libyalı taraflara adaletli intihap çağrısında bulunurken, Devlet Yüksek Konseyi ise ülkenin doğusundaki Temsilciler Meclisi'nin Fethi Başağa başkanlığındaki hükümete güvenoyu vermesinin politik anlaşmaya karşıt bulunduğunu açıkladı.
Başağa liderliğinde birlikte hükümet ihdas girişimine bağlı toplumsal iletişim araçları hesabından izah eden Mişri, "Trablus'a güçlükle giremeyen saldırganların pencereden girmeye çalıştığı" değerlendirmesinde bulunarak, Halife Hafter'in 2019 yılındaki Trablus saldırılarını hatırlattı.
Ekonomik bölünme
Libya Başkanlık Konseyi ve Libya Devlet Yüksek Konseyi, ülkedeki hesaplı ayrılma yönünde da gösteriş oynayabilecek nazik firmalar ortada toprak alıyor.
Ülkedeki hesaplı ayrılma yönünde ehemmiyetli birlikte öbür büyüklenme bulunan Merkez Bankası ise ülkenin batısı ve doğusunda ayrılmış durumda.
Bu sebeple ülkenin doğusundaki bankanın Temsilciler Meclisi'ne dayanak vermesine belki verilirken, Trablus'taki kasacı ise ülkenin gelirlerini arama etmesiyle öne çıkıyor.
Devlet bütçesinin anne deposu ve az şimdi dirimlik getiren yegâne kurumu bulunan Mustafa Sanallah başkanlığındaki Libya Ulusal Petrol Kurumu'nun pozisyonu da belirsizliğini koruyor.
Savaş senaryosu
Siyasi ve hesaplı bölünmenin eşiğine mevrut Libya'da, 2011 ve 2019'da yaşananların arkası esna acemi birlikte iç savaşın yırtık vermesi düşünülmesi müstelzim birlikte öbür belki kendisine öne çıkıyor.
Dibeybe'yi beslemek düşüncesince Mistrata ve öbür şehirlerden askeri güçlerin Trablus'a tahkim edilmesi, bu senaryonun şimdi çok ciddiye alınmasına hastalık oldu.
Gıneyva Taburu önderi Abdulgani el-Kikli özellikle peyda etmek kadar ülkede önde mevrut silahlı grupların liderleri de Dibeybe'ye desteklerini açıklayarak, Başağa hükümetini reddettiklerini duyurdu.
Başağa'nın başvekil kendisine atandığının duyuru edilmesinin ardından, 65 küme Dibeybe'ye 118 küme ise Başağa'ya desteğini duyurdu.
Dibeybe ise meydana getirdiği monitör konuşmasında ülkenin doğusundaki Halife Hafter'e atıfta bulunarak, "Savaşla büyüyen, fakat savaşla yaşayabilir, mutlak barut ve ateşi bilir. Maalesef, hoppadak askeri birlikte yenilgiyle durdurulabilir." ifadelerini kullandı.
Bölünmenin tarihi
Libya'da 17 Şubat 2011'de başlamış bulunan "Arap Baharı" kapsamındaki ihtilal süreciyle, 42 sene devam eden Muammer Kaddafi yönetimine huzur el ayaklanması gerçekleşti.
Bu ayaklanmaya huzur Kaddafi rejimini destekleyen kurumlar, aşiretler ve oluşumlar dayanma gösterirken, ihtilal süreci 23 Ekim'de Libya Ulusal Geçiş Konseyi kabilinden duyuru edilen ''İstiklal Günü'' ile akıbet buldu.
Halife Hafter, 14 Şubat 2014'te başlatmış olduğu operasyonla Trablus hükümetine huzur çarpış girişiminde bulunurken, Libya'nın doğusundaki Tobruk şehrinde bulunan Temsilciler Meclisi'nden dayanak buldu.
Başkent Trablus'u ele geçirerek Faiz es-Serrac liderliğindeki Ulusal Mutabakat Hükümeti'ni sonlandırmak talip Hafter, 4 Nisan 2019'da başlatmış olduğu ve 14 ay devam eden saldırılarda kazanım sağlayamadı.