İslamabad
Lahor kentinde motosikletle yolculuk halindeyken uçurtma ipinin boğazını kesmesi kararı 23 yaşındaki Asadullah'ın yaşamını kaybetmesi, bu konudaki yasakları da baştan gündeme getirdi.
Genellikle Hindistan'ın kuzeyinde ve Pakistan'ın Pencap eyaletinde planlı Basant Festivali, baharın gelişini simgelemesinin indinde uçurtma festivali yerine da biliniyor.
Lahor'da 2007'de meydana getirilen festivalde havaya acı açılması ve uçurtmaların mızrap iplerinin boğazlarını kesmesi kararı 11 bebek yaşamını yitirdi, minimum 100 insan yaralandı. Bu hadisenin arkası esna Pencap'ta uçurtma üretimi, ticareti ve uçurulması yasaklandı.
Yasağa ve aşırı sayıda bireyin ölümüne karşın uçurtma uçurulması arama dibine alınamadı.
Pencap eyaleti, 2019'da festivale bağlı yasağı kaldırsa da ahir zamanlarda haram bitmeme etti.
Keskin ipler
Gerek festivalde planlı yarışmalarda icap özlük aralarında gerçekleştirdikleri oyunlarda uçurtmalarını yükseltmek isteyenler, muhtelif yollara başvuruyor.
Bu kapsamda rakiplerinin uçurtmalarını koparabilmek ve onları yarıştan tepirlemek düşüncesince kullandıkları ipleri cıncık parçaları, tıraş bıçağı ve buna benzeri maddelerle şamil kişiler, bunun beraberinde mızrap ve incitici ipler kullanıyor.
Bu ipleri kullanarak yarışmalara hazırlananlar, aşırı sayıda bireyin de yaşamını kaybetmesine yahut yaralanmasına bozukluk oluyor.
Yetkililer, yarışmalarda stoper iplerin kullanılmasının yasaklandığını duyursa da uçurtmaseverler bunları kullanmaya bitmeme ediyor.
Pencap'ta herhangi müşterek ne denli uçurtma uçurulması yasaklanmış olsa da aşırı sayıda insan kültürlerinin müşterek parçası yerine gördükleri festivali ve uçurtma uçurmayı, yasaklara karşın sürdürüyor.
Birçok kişi, polisten kaçabilmek düşüncesince gece olunca uçurtma uçuruyor. Bu ise iplerin ayırt edilmesini önlerken, ahiret yolculuğu ve yaralanmaların da artmasına bozukluk oluyor.
Hayvanlara ve çarpıcılık tellerine dokunca veriyor
Öte yandan, uçurtmaların kopmasıyla ağaçlara yahut binalara dolanan bu incitici ipler, aşırı sayıda kuşun da temizlik bulunmasına yahut yaralanmasına bozukluk oluyor.
Keskin ipler devir zamane çarpıcılık tellerine de dokunca veriyor.
Lahor'da 10 binin üstünde gözaltı
Pencap'ta güzeşte sene uçurtma uçuranlara müteveccih 1000'in üstünde kanuncu iş başlatıldı, 200 binin üstünde uçurtmaya el konuldu.
Polis, senenin bu dönemine denli Lahor’da 10 binin üstünde kişiyi uçurtma uçurdukları ve yapım ettikleri nedeni öne sürülerek gözaltına aldı.
Polis yetkililerine göre, 2020'de Lahor'da, bir fazla fazla bebek 25 insan uçurtmaların incitici ipleri dolayısıyla yaşamını yitirirdi, kısaca 50 insan de bu nedenle yaralandı.
Cezalar yetersiz
Artan şehirleşme ve ilkin motor sayısı, uçurtma uçurulmasını hâlâ da riskli bir duruma getirdi.
Festival süresince incitici iplere takılarak vurulan yahut ölenlerin beraberinde gidiş geliş kazaları ve uçurtmaları yakalamaya çalışırken çıkan izdihamlar da dirilik kayıplarını tetikliyor. Ayrıca uçurtmaların uçurulma noktaları üzerine katılımcılar ortada kavgalar da yaşanıyor.
Polis, sene başlangıcında Pencap hükümetine uçurtma uçuranlara müteveccih cezaların artırılmasına müteallik müşterek talepte bulunmuş oldu fakat bu arzu reddedildi.
Söz konusu nedenle tutuklanan kişiler, devrisi devir tikel oranda dünyalık cezalarıyla başıboş bırakılıyor.
Toplumun uçurtmayı müşterek hile ve kültürlerinin müşterek parçası yerine görmesi, bu etkinliğin yasaklanmasını ve arama dibine alınmasını zorlaştırıyor.
Polis yetkilileri ise toplumun, yasağın gerisinde durması icap ettiğini kaydediyor.