İstanbul
21 Eylül Dünya Alzheimer Günü nedeniyle Türkiye Alzheimer Derneği kabilinden Şişli Gündüz Yaşam Evi'nde matbuat toplantısı düzenlendi. Toplantıda, kişileştirme ve otama yöntemlerindeki şimdiki gelişimleri paylaşan Türkiye Alzheimer Derneği Başkanı Prof. Dr. Başar Bilgiç, tagaddi ve akıl sağlığı birlikteliği kendince meydana getirilen ortak araştırmayı aktardı. Bunama hastalığının önlenmesinde Akdeniz tipi beslenmenin ehemmiyetli bulunduğunu anlatım fail Bilgiç, Brezilya'da 8 bin 160 ad ile meydana getirilen ortak çalışmanın neticelerinden bahsetti.
Ultra kenarlı gıdaların bunamalarda tanıdık zihnî sorunlara defa açtığına dikkati çekici Bilgiç, kenarlı besinlerden ırak durulması icap ettiğini vurguladı. Bilgiç, "Günlük yerine tüketilen gıdaların yüzdelik 20'sinden fazlasını salam, sosis, cips, anık çorba, meşrubat, pakette satılan dondurma ve şekerlemeler kadar ultra kenarlı üretimlik üretimi gıdalar oluşturuyorsa akıl sorunları ve öteki zihnî gerilemelerin ortaya çıkacak riski artıyor." diyerek konuştu.
Alzaymırın er devre teşhisinde müşkülat yaşandığını, akıbet senelerde sentetik zeka kullanılarak kusur ve kalık tanının önüne geçilebildiğini dile getiren Bilgiç, İngiltere'de meydana getirilen ortak çalışmada elden ölçün akıl MR görüntülerinin sentetik zekayla incelenmesiyle hastalara yüzdelik 98 oranında akıllıca tanılama konulduğunu anlattı.
Prof. Dr. Bilgiç, alzaymır tedavisinde dünkü ilaçların aşkın geçenlerde yararlanma onayı alacağını belirterek "Özellikle dünkü çocuk şeker hastalığı ilaçları hem metabolizmayı düzeltip bununla birlikte enflamasyonu azalttığından enine boyuna imge vadediyor. Ülkemizde de bu ilaçlar alzaymır hastalarında deneniyor. Önümüzdeki senelerde bu çalışmalarla ilişik ehemmiyetli neticeler elde edebiliriz. Bunama evren genelinde kestirmece 47 milyon, Türkiye'de ise kestirmece 1 milyon kişiyi etkiliyor." dedi.
Yüksek tansiyon, Kovid-19 ve kısıtlama ilişkisi
Derneğin Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Bedia Samancı da efdal potansiyel farkı ve kısıtlama ilişkisine müteveccih ortak çalışmaya göre, hamilelik sırasında efdal potansiyel farkı problemi canlı hanımefendilerin beyinlerinde 15 sene sonradan alışkanlık tıkanıklıkları olduğunu, bunun da zihnî sorunlara ve bunamaya defa açtığını söyledi.
Samancı, düzen bağı takipler ve önlemler sebebiyle riskli kişide damarsal hastalıkların ve bunamanın önüne geçilebileceğini vurgulayarak "Son veriler, Kovid-19 ile münasebetli 6 aydan derinliğine müddet bitmeme fail içki kabul etme sorununun, 'beyin sisi' ismi verilen, ilkin uyanıklık ve ilişik toplaşımı eksikliğiyle münasebetli bulunduğunu göstermektedir." ifadesini kullandı.
Kovid-19 virüsünün, kısıtlama hastalarında tıpı tıpına izlenen halde içki kabul etme problemi ve akıl bölgelerinde yangı ismi maruz ortak yangıya defa açtığından yalan fail Samancı, "Bu gözlemler Kovid-19 nâkil ve içki alamayan kişide demans riskinin efdal olabileceğini düşündürtmekte ancak bu şimdilik elden ortak varsayım." dedi.
Fakirlik, bağan aylık ve kısıtlama ilişkisi
Sosyoekonomik şartların kısıtlama riskine etkilerinden bahseden Derneğin Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Türker Şahiner ise şöyleki konuştu:
"Yapılan icraat fukara semtlerde büyüyen ve bağan ücretlerle etkin kişide kısıtlama riskinin hâlâ efdal bulunduğunu ve bu şahısların zihnî işlevlerde çöküntü gösterdiklerini ortaya koymuştur. Sosyoekonomik seviyesi bağan bireylerin -gelir, varlık, avarelik oranları, araba, ev sahipliği ve bölük halkı aşkın kalabalıklığı kadar parametreler ile ölçümlendiğinde- hâlâ dobra sosyoekonomik statüye ehil kişilere -ki bunlar efdal kalıtım bilimi riskli erat olsa bile- nazaran yaşlılıkta demans ihya olasılığı ehemmiyetli seviyede hâlâ efdal saptanmıştır. Bu bulgular ışığında, yoksulluğun ortadan kaldırılması ve hâlâ adaletli ortak sağlık dağılımı ile tamamı dünyada kısıtlama riskinin de azaltılacağı aşikardır."
Derneğin Marmara Şubesi Başkanı Prof. Dr. Aslı Demirtaş Tatlıdede, akıbet devirde tedavide tesiri bulunduğu tez edilen beyni uyarıcı cihazlar ilişkin bilim verdi.
Transkraniyal Pulse Stimülasyonu (TPS) ve Transkraniyal Manyetik Stimülasyon (TMS) kadar yöntemlerin hastalar üstünde etkinliği kanıtlanmadığını tamlayan Tatlıdede, bu çeşit cihazların klinik etkinliklerine ilişkin çıtırbom boyuttaki çalışmalarla piyasaya girebildiğini anlattı.
Alzaymırlılara icra vekili hanımlara müteveccih proje
Derneğin Genel Müdürü Füsun Kocaman, Yaşlı yahut Alzheimer Hastalarına Bakımveren Kadınların Desteklerinin ve Hizmetlerinin Ev ve Toplum Temelli Hizmet Programlarına Dahil Edilmesi, Sosyal Hayat ve İşgücüne Katılımı düşüncesince e-Eğitim Programı Hazırlanması (ABKOSE) projesi kendince bilim verdi.
Ailede marazlı bakımını üstüne alan şahısların yüzdelik 70'inin eş bulunduğu dile getiren Kocaman, Sivil Toplum İçin Destek Vakfı aracılığıyla aldıkları bağış ile hanımlara hususi eğitimler verecek ortak infaz başlatacaklarını bildirdi. Kocaman, bu eğitimlerle hanımefendilerin sistem sahibi olmaları ve yaşama katılımlarının sağlanacağını, uygulamanın yarından itibaren yaşama geçirileceğini aktardı.
Ayrıca, demans hastası ninesi düşüncesince meydana getirdiği "Demans Hastaları İçin Portatif Uyarı Sistemi" isminde sanlı projesiyle Teknofest Karadeniz Sunum hususi Ödülü'nü elde eden Nehir Ölmez projesiyle ilişik bilim verdi.
Toplantı sonunda, katılımcılar Dünya Alzheimer Günü nedeniyle farkındalık kurmak üzere hastalarla bu arada gökyüzüne balonlar bıraktı.