İstanbul
Türkiye'nin Paris Anlaşması'nı onaylaması ve 2053 düşüncesince açık bakir sürüm maksadı belirlemesiyle dünya politikası somutlaşmaya başlarken, nice endüstrisi yakından ilişik yeşil dönüşümün gerçekleştirilmesine müteveccih hazırlıklar ivme kazandı.
İklim değişikliğiyle mücadelenin ve global coşkunluk artışını önlemenin yanında iri iktisat politikalarını ve ticareti de baştan şekillendiren yeşil dönüşüm, Türkiye'nin iktisadi kalkınma ve ihracata çevrik planlarını da yakından etkiliyor.
Bu kapsamda, Türkiye'nin en iri dış satım pazarı Avrupa Birliği'nin (AB) 2050'de karbon yansız olma hedefiyle karbon salımı efdal mamüllerin ithalatına vergilendirme yaparak uygulamaya koyacağı Yeşil Mutabakat, evvel etapta çimento, demir-çelik, alüminyum, basma ve canlılık sektörlerinde karbon yoğunluğunun azaltılması düşüncesince şümullü değiş gerektiriyor.
Sıfır sürüm hedefi, Yeşil Mutabakat'a ahenk düşüncesince dönüşümü hızlandırabilir
Uzmanlar, karbon yoğunluğunun azaltılması düşüncesince atılması müstelzim evvel adımın Türkiye'nin 2030'a denli kömürden çıkışını sağlayacak birlikte izlem belirlemesi bulunduğunu ve bunu ömrünü doldurmuş santrallerden başlayarak gerçekleştirmesi icap ettiğini belirtiyor.
Sürdürülebilir Ekonomi ve Finans Araştırmaları Derneği Kurucu Direktörü Bengisu Özenç, AA muhabirine meydana getirdiği açıklamada, Türkiye'nin 2053 açık bakir sürüm hedefine kavuşması düşüncesince hemen yenilenebilir erke yatırımları yapmasının kifayetli olmadığını belirterek, "Öncelikle kömürden çıkışı öngören birlikte sefer haritası gerekiyor ki insicamlı birlikte yeşil tahavvül gerçekleştirilebilsin. Türkiye'nin 2030'a denli kömürden çıkması gerek. Kömür kaynaklı emisyonlar 2030'a denli azaltmamız müstelzim sürüm miktarıyla az şimdi başa baş." dedi.
Türkiye düşüncesince kömürden çıkışın fen kendisine 2030'a denli kabil bulunduğunu dile getiren Özenç, şu şekilde konuştu:
"Bu siyasal birlikte değişmeyen lakin birlikte sefer belirlemişken Türkiye'nin zat olanakları doğrultusunda bu yönde adımlar atacağını düşünüyorum. Elektrik sektöründeki dönüşümü şimdi evvela karbon vergileriyle düşünmedik. Kömür teşvikleriyle özne birlikte dizge ortamında baktık. Bu teşvikleri ve emisyonlar dolayısıyla bahis konusu olacak ek maliyetleri düşündüğümüzde bu çıkışın gerçekleşmesi lazım. Yeşil Mutabakat kapsamında karbon dip sektörler bulunan demir-çelik, çimento, alüminyum, basma ve canlılık sektörleri rüçhan alanlar lakin bu sektörlerin genişlemesi de gır konusu. Artık millî birlikte bakir sürüm gayemizin olması, bu sektörlere bağlı kapsamı da kendimizin çizebileceği anlamına geliyor."
Özenç, karbon dip altyapıya yapılacak yatırımların dünkü iktisadi düzende çelimsiz birlikte müddette kuvvetsiz servet durumuna benzeşme riski taşıdığının altını çizdi.
Teknolojik gelişmelerin de yeşil dönüşümü desteklemesi icap ettiğini kail Özenç, iri ölçekli işletmelerin yanında KOBİ'lerde de aşırı boyutlu birlikte tahavvül ihtiyacının ortaya çıktığını dile getirdi.
Özenç, yeşil tahavvül kapsamında katıksız gazın rolünün ise "geçiş yakıtı" kendisine derinlemesine birlikte müddet şimdi bitmeme edebileceğini söyledi.
Kara yolu ve dünya yolu taşımacılığı da sektörlere eklendi
Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Kurucu Direktörü Güven Sak da Türkiye'nin 2053 açık bakir sürüm hedefinin kasımda İskoçya'nın Glasgow kentinde düzenlenecek Birleşmiş Milletler (BM) İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 26. Taraflar Konferansı'nda (COP26) somutlaştırılabileceğini belirterek, "Kömürden depar belgesi stratejisinin COP26'da şimdi konkre duruma gelmesinin Türkiye'nin önünü açacağını düşünüyorum. Yeşil Mutabakat kapsamındaki sektörlerin bütün erke dip sektörler ve emisyonların azaltılması en ehemmiyetli konu. Bu nedenle, Yeşil Mutabakat'a ahenk açısından atılması müstelzim evvel ve en açıkça aşama da 2030'da kömürden çıkışı stratejisi oluşturmak." dedi.
Sak, Türkiye ekonomisinin Avrupa'nın ayrılmaz parçası bulunduğunu ve Avrupa şekil ve formül değiştiriyorsa Türk ekonomisinin de buna mucibince dönüşmesi icap ettiğini anlatım etti.
Süreç ortamında Avrupa ile nice dünkü bütünleşme alanlarının ortaya çıkacağını dile getiren Sak, şu şekilde bitmeme etti:
"Yeşil Mutabakat kapsamında belirlenen evvel 5 piyasaya esmer yolu ve dünya yolu taşımacılığı da eklendi. Tüm bu hazırlıklar Avrupa'nın iç pazarıyla ilgili. İthal ürünlere karbon eşitleme vergisi getiriliyor. Şirketlerin zat bedel zincirleri ortamında karbon emisyonlarını düşürmeleri düşüncesince müstelzim tedbirleri almalarını mecburi markajcı tensikat gır konusu. Enerji dip sektörler 3 noktada Yeşil Mutabakat ile mutabakat sağlayabilirler. Bunun evvel adımı emisyonların azaltılması, ikincisi şimdi birlikte tomar hurda ve art dönüşümlü girdi kullanılması, üçüncüsü ise hızla gelişen teknolojinin yenilenmesi. 2053 açık bakir sürüm yılıysa, evvel etapta erke sektöründeki karbon emisyonlarının azaltılması düşüncesince çabuk cereyan buyurmak gerekiyor ki bu da kömürden depar belgesi düşüncesince izlem oluşturulması demek. Bundan sonraları dünkü kömür santrali yapılması aşırı kabil görünmüyor. Halihazırda çevreye yaymış olduğu emisyonlar dair budaklı santraller var. Bu kapsamda, ömrünü doldurmuş santrallerden başlayarak kömürden depar belgesi stratejisine gerekseme var."
Türkiye, Avrupa'ya müvellidülma tedarikinde ehemmiyetli namzet ülkelerden
Sak, Türkiye'nin, nema ve istihdamı artırırken emisyonları indirmek düşüncesince intikal çağında kullanabileceği seçenek erke kaynakları bulunduğunu ve katıksız gazın bunların başlangıcında geldiğini söyledi.
Doğal tabii taş yağı lambası ve müvellidülma karışımının da bu süreçlerde şimdi parlak birlikte hal sunacağını ve mevcud katıksız tabii taş yağı lambası borazan hatlarıyla bu karışımın iletilebileceğini özetleyen Sak, Avrupa'daki nice çalışmada Türkiye'nin müvellidülma tedariki düşüncesince avantajlı adaylardan bir tanesi kendisine öne çıktığını anlatım etti.
Sak, Türkiye'den Avrupa'ya uzanan katıksız tabii taş yağı lambası borazan hatlarıyla da müvellidülma taşınabileceğini vurgulayarak, "Diğer birlikte seçenek eşme da nükleer. Nükleerde baş maliyetleri efdal lakin orada da şimdi ıvır zıvır ölçekli yatırımlarla bu maliyetlerin düşürülmesi düşüncesince icraat yapılıyor." sanarak konuştu.
Sermaye dip ve şümullü birlikte tahavvül döneminin yaşanacağını tamlayan Sak, şunları kaydetti:
"Türkiye'nin karbonsuzlaşması gerçekte Avrupa'nın karbonsuzlaşması demek. Avrupa düşüncesince karbonsuzlaşma politikasını Türkiye'yi dikkate almadan tasarlayabilmek kabil değil. Bu nedenle, Türkiye'de karbonsuzlaşmaya müteveccih yatırımların finansmanı düşüncesince bütün adımları atmamız lazım. Bunun yanında ecnebi yatırımları da bu kapsamda görmek gerek. Salgın sonrası Çin'den uzaklaşacak bedel zincirini Türkiye'den geçirmek, bedel zincirlerinin baştan yapılanmasında kendimize toprak ayırmak ve Yeşil Mutabakat'a uyumda müstelzim yatırımları akçalanmış buyurmak düşüncesince bu adımlara gerekseme var."
Yeşil Mutabakat düşüncesince AB'den 1 trilyon avroluk bütçe
AB Yeşil Mutabakatı, dünya değişikliğiyle mücadelede karbonsuz ekonomiye dönüşümü iletmek şartıyla Aralık 2019'da açıklandı. Mutabakat kapsamında AB limonluk gazı emisyonlarının 2030'a denli yüzdelik 55 azaltılması, 2050'ye denli ise açık bakir emisyona ulaşılması hedefleniyor. Avrupa Komisyonu bu gayeye müteveccih 1 trilyon avroluk envestisman maksadı açıkladı.
AB'nin Yeşil Mutabakat kapsamındaki sürüm azaltım hedeflerini gerçekleştirmesi düşüncesince ithal mallara uygulayacağı sınırda karbon vergisi düzenlemesinin ise 1 Ocak 2023 bakımından devreye gireceği fakat 31 Aralık 2025'e denli intikal devri uygulanması planlanıyor. Düzenlemenin 1 Ocak 2026 bakımından ise mükemmel kendisine uygulanması bekleniyor.