İzmir
Akdeniz Ülkeleri Enerji Şirketleri Birliği Petrol ve Gaz Direktörü Dr. Sohbet Karbuz, AA muhabirine meydana getirdiği değerlendirmede, Doğu Akdeniz'de bugüne derece keşfedilen gaz miktarının 5 trilyon metreküp yöresinde bulunduğunu ve bu miktarın Avrupa'nın en şişman ikinci gaz tedarikçisi bulunan Norveç'te bugüne derece keşfedilmiş gaz miktarına eş bedel bulunduğunu söyledi.
Bu miktarın kısaca yarısının 2009 yılından buyana meydana getirilen keşiflerde bulunduğunu dile getiren Karbuz, "Ancak alanı gaz piyasası açısından ehemmiyetli kılan unsur, keşfedilen gaz miktarından çok keşfedilmesi muhtemel rezervin büyüklüğü dair meydana getirilen tahminlerdir, bugüne derece keşfedilen miktarın dü katından fazla. Yani, Doğu Akdeniz'in gaz varlığının Kuzey Denizi'ndeki gaz varlığından dun bulunmadığı kestirim edilmektedir." dedi.
Karbuz, bu cezaevi kamaştırıcı rakamlar birlikte bölgenin çoğunun hâlâ aranmamış bulunduğu gerçeğinin arsıulusal kuruluşların Doğu Akdeniz'e bulunan takdirini artırdığını ve alana girmesinde rol oynadığı tabir ederek, "Doğu Akdeniz'de halihazırda semt dışına gaz ihracatı sadece Mısır'daki 2 sıvılaştırılmış doğal gaz, şu demek oluyor ki LNG tesisinden ihraç edilmektedir. Toplam kapasitesi 19 bilyon metreküp bulunan bu tesislerden sabık sene 10 bilyon metreküpe benzeyen müstesna satım gerçekleştirilerek sonuç 10 senenin en efdal seviyesine ulaşılmıştır." diyerek konuştu.
Gelecek 3-5 sene zarfında şayet İsrail gazı da denkleme karışma edilirse Mısır'ın LNG ihracatının birlik kapasiteye ulaşmasının benzer olabileceğine ayraç fail Karbuz, "Daha derinliğine vadede, şu demek oluyor ki 5 ile 10 sene ortada en güzel olasılıkla Doğu Akdeniz'den Avrupa'ya ihraç edilen gaz miktarı 10 bilyon metreküp elan artırılabilir." ifadesini kullandı.
Karbuz, Avrupa Birliği ülkelerinin, Rusya'dan ithal ettikleri 155 bilyon metreküp gazın 3'te 2'sine yanıt mevrut miktarı bu senenin sonuna kadar, tamamını da 2027 böylelikle boğazlamak istediğine dikkati çekerek şöyleki bitmeme etti:
"Bu senenin sonuna derece Doğu Akdeniz'den, elan filhakika Mısır'dan ihraç edilmesi muhtemel LNG miktarının sabık yılkine benzeyen birlikte bedel olması beklenmektedir. Tüm LNG kargolarının Avrupa Birliği ülkelerine gideceğini varsaysak caba bahis konusu hacim AB'nin Rusya'dan ithal etmiş bulunduğu gazın fakat yüzdelik 6'sına yanıt gelir. Mısır'daki LNG tesislerinin ileriki yıllarda birlik kapasiteye ulaşacağını ve topu topu kargoların AB ülkelerine gideceğinin varsayıldığı halde caba ki bunlar iyice şişman varsayımlardır, fakat yüzdelik 12'ye çıkılabilir. Buna ekleyerek Türkiye-İsrail borazan hattı projesi gerçekleşse caba AB'nin Rusya'dan ithal etmiş bulunduğu gazın Doğu Akdeniz'den ikame payı en birlikte tomar yüzdelik 20'ye çıkabilir. Kısacası, Doğu Akdeniz gazının Rus gazına seçenek olması bahis konusu değildir. Sadece bölümsel kendisine ikame potansiyeline sahiptir."
"Engeller aşılırsa Leviathan gazının ikinci fazı dair envestisman sonucu alınabilir"
Bu kapsamda en evvela İsrail gazının ne formda aut pazarlara satılacağına değişmeyen verilmesi gerektiğine ayraç fail Karbuz, bu seçeneklerin LNG, borazan hattı yahut ikisinin karışımı melez birlikte mekanizmadan oluştuğunu söyledi.
Karbuz, ne opsiyonun seçileceğine hükümetler yahut siyasiler değil, Leviathan alanının ortakları ve başta bu piyasanın operatörü bulunan Chevron'un değişmeyen vereceğini vurgulayarak, "Mesela, Leviathan alanından başlayıp Güney Kıbrıs ve Girit üstünden Yunanistan'a ve oradan İtalya'ya bağlanması planlanan Doğu Akdeniz Gaz Boru Hattı projesi senelerce ağız dalaşı konusu reşit fakat Amerika Dışişleri Bakanlığının bu sene projeyi desteklemeyeceğini muhtelif vesilelerle açıklaması dair önemini yitirmiştir. Bunun en şişman sebebi bahis konusu projenin müşteri ve vandöz ayağının doldurulamamış olmasıdır." ifadelerini kullandı.
Bu projeden evvel İsrail'in Leviathan alanından Türkiye'ye deniz altından birlikte borazan hattı çekilmesinin gündeme geldiğini tamlayan Karbuz, şunları kaydetti:
"Ancak lazım ticari koşullarda anlaşmaya varılamaması gerekse dü iklim arasındaki ilişkilerin bozulması zımnında art plana itilmişti. İki iklim arasındaki ilişkilerin normalleşmesi uğrunda sonuç yıllarda atık adımlar zımnında plan gine gündeme gelmiştir. Ne var ki oluşan nikbin havayı değerlendirirken projenin ticari ve siyasal boyutunu cezaevi arkası etmemek gerekir. Ticari ebat açısından bakılınca müşteri tarafında Avrupa'nın en şişman gaz pazarlarından bir tanesi bulunan Türkiye bahis konusu bulunduğu düşüncesince gazın ne tüketileceği dava olmaktan çıkmaktadır. Mevcut gelişmeler ışığında gazın fiyatı dair muhit ortada birlikte geçim da bahis konusu olanaklı fakat ticari ebat haricinde ehemmiyetli birlikte mevzunun elan üstesinden gelinmesi gereklidir; Kıbrıs problemininin dava olmaktan çıkarılması. Eğer Leviathan alanından Türkiye'ye birlikte borazan hattı ile getirilecekse, Kıbrıs problemi dava olmaktan çıkartılmak zorundadır. Aksi biçimde bulunan haliyle projenin uğrunda birlikte bariyer kendisine duracaktır. Bu ticari ve siyasal engeller birlikte biçimde aşılırsa Leviathan gazının ikinci fazı dair envestisman sonucu katılması anlamında proses başlayabilir ve üretimin start zamanı dair birlikte düşün sahibi olunabilir. Her halükarda bence 2025 yılından evvel birlikte gün özgülemek aşırı iddialı olur."