Ankara
İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Başkanlığı Uluslararası Koruma Genel Müdürü Muhammet Selami Yazıcı, AA muhabirine meydana getirdiği açıklamada, 6458 mahdut Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu uyarınca "uluslararası koruma" ve "geçici koruma" kapsamına tahsil edilen yabancıların "sığınmacı" yerine nitelendirildiğini söyledi.
Sığınmacıların, yurttaşı oldukları devletlerde hayatlarına müteveccih tehdit, adamlık dışı prosedür yahut haksızlık müşahede korkusu duydukları düşüncesince ülkelerinden mecburi sebeplerle barhana edebildiğini aktaran Yazıcı, Türkiye'nin, Suriye krizinde iri miktarda Beşşar Esed zulmünden kaçanlara kapılarını açmış bulunduğu üzere DEAŞ ve PKK-PYD yıldırı örgütlerinin zulmünden kaçan Suriyelilere de koyun açıldığını tabir etti.
Yazıcı, "Bu bağlamda millî ve arsıulusal hukuk, yabancıların işkenceye, adamlık dışı yada haysiyet engelleyen ukubet yahut muameleye editör tutulacağı yahut ırkı, dini, tabiiyeti, anlaşılan indinde sosyal gruba mensubiyeti yahut politik görüşlerinden çevre yaşamının yahut hürriyetinin yıldırma altında bulunacağı indinde yere gönderilmesini yasaklıyor." sanarak konuştu.
Buna arsıulusal hukukta "geri sevk yasağı" denildiğini hatırlatan Yazıcı, yaşamına ve esas insanoğlu haklarına müteveccih yıldırma zımnında ülkesini vazgeçme ederek apayrı indinde ülkeye sığınan yabancıların görüşme gayeli da olsa ülkelerine gidip dönmesinin ise iltica olgusunun doğasına karşıt bulunduğunu tabir etti.
Böyle indinde halde başka ülkeye sığınarak iltica elde fail indinde yabancının ülkesine dönmesi şeklinde bundan böyle bu statüsünün sonlandırılması gerektiğine ayraç fail Yazıcı, bunun haricinde şimdiye derece bayram izni uygulamasının sürdürüldüğünü anımsattı.
"Güvenli sahaların oluşturulmasıyla fahri arka dönüş sağlandı"
Türkiye'nin 2016'nın ilkin ikinci yarısından itibaren sırası ile Fırat Kalkanı, Zeytin Dalı ve Barış Pınarı harekatlarını gerçekleştirdiğini vurgulayan Yazıcı, Suriye'de açılan emniyetli alanlarda adeta indinde dirim endüstrisi oluşturulduğunu, güvenliği sağlanan alanlarda ehemmiyetli indinde strüktürel dönüşümün yaşandığını dile getirdi.
Yazıcı, amme hizmetlerinin tesisinden ticaretin artırılmasına ve kaza organlarının kurulmasına derece iri indinde dönüşümün Türkiye'nin danışmanlığında yerli unsurlarca gerçekleştirildiğine dikkati çekerek, şu detayları verdi:
"Bunun sonucunda memleketimizdeki Suriyelilerin bu yerlere bayramlarda gidip gelmelerine izin edilmiş oldu. Tabii bunun yapılmasının indinde stratejisi ve mantığı vardı. Şöyle ki ilkin bayram izni verilmesiyle bu bölgelerdeki yaşamın normalleşmesine bağlı adımların durumunda görülmesi, arka dönüş tutkusunun artırılması ve muhtemel bulunduğu sayıda indinde tomar yabancıya fahri arka dönüş kolaylığı sağlanmasıydı."
"150 bine andıran Suriyeli gittikleri bayram izinlerinden arka dönmedi"
Bu uygulamanın Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliğinin metinlerinde arazi aldığını ve Bosna Savaşı esnasında Avrupa ülkelerine sığınan Bosnalılara da dönüş öncesinde yurtlarını görüşme ika olanağı sağlandığını hatırlatan Yazıcı, şöyleki bitmeme etti:
"Git-gör-gel anlat şeklindeki politikayı Ramazan ve Kurban bayramlarında 'bayram izinleri' şeklinde 2017-2021 yıllarında uyguladık ve buradan indinde akıbet elde ettik. Bu sayede 150 bine andıran Suriyeli gittikleri bayram izinlerinden arka dönmedi. Bununla beraberce Suriye'ye gidenlerin arka geldikten sonradan gayrı mültecilere icra ettikleri bilgilendirmelerin de katkısıyla emniyetli yerlere 495 bin 625 bireyin fahri arka dönüşü gerçekleştirildi. Bu infaz fahri arka dönüş sayısının artmasına okazyon oldu. Gidenlerin iri miktarda arka döndüğünü ve orada kalma eğiliminin azaldığını gördük. Dolayısıyla bundan böyle bu politikamızın misyonunu tamamladığını değerlendirdik. 2022'de Sayın Bakanımız ve Başkanlığımız yapmış bulunduğu istimara sonucunda bundan böyle bayram izni uygulamasına izin edilmedi. Tabii burada cenaze ve benzer insancasına mülahazalar kapsamındaki endamsız sürekli gidişat gelişler ayrıklık olacaktır. Ama elbette ki bu bundan böyle Suriye'ye dönüş ağız ağıza yasaklanmıştır anlamına gelmeyecektir."
"Gidenler arka dönemeyecekler"
Muhammet Selami Yazıcı, bu uygulamanın elden bayram dönemindeki gidişat gelişlerle ait bulunduğunu ama fahri arka dönüş uygulamasını öncelediklerini belirterek, şunları kaydetti:
"Gönüllü arka dönüşlerle ait yerine aşırı ehemmiyetli icraat yürütülmektedir. Bundan ahir süreçte gidenler arka dönemeyecek ama fahri arka dönüş gelişigüzel devir bulunduğu üzere önceliğimiz olacak. Bundan sonradan da bu fahri arka dönüşler bitmeme edecek. Onun dışındaki gidişat dönüşlere izin edilmeyecek."