Edirne
Kispet imalinde aksakal bulunan Bigalı İrfan Şahin'den 10 sene geçmiş "pehlivan pantolonu" da denilen kispet yapımını öğrenen Adem Kayın, Türkiye'de geleneksel kispet karşılayıcı mahdut ustalar ortada gösteriliyor.
Devecihan Kültür Merkezindeki atölyesinde üretimine sene boyu bitmeme fail Adem ustanın Kırkpınar Yağlı Güreşleri'nin yaklaşmasıyla iş yoğunluğu henüz da arttı.
Kispetin kasnak, depo ve paça bölümlerini Adem eli uz üretirken kip ve endam işlemlerinde de el sanatları öğretmeni benzeri Heves Kayın asistan oluyor.
Deri, eş kocanın elinde bıçkı ve muşta üzere aletler kullanılarak 3 günde kispet biçimine geliyor.
"Yağlı güreşin eğer olmazsa olmazı"
Adem Kayın, AA muhabirine, kispeti dünyada insana hususi imal edilmiş en sert elbise adına tanımladı.
Kispetin pehlivanın müşterek tane yoldaşı bulunduğunu tabir fail Kayın, "Kispet yağlı güreşin eğer olmazsa olmazı, pehlivanın çayırda güvenilmiş bulunduğu müşterek tane şey diyebiliriz." dedi.
- Kispete hem geleneksel bağlılaşım hem bilimsel nitelikli çalışma
Kendisinin İrfan Şahin üzere müşterek ustadan yetişek de almasıyla bu ahacık güzel müşterek pozisyona geldiğini eşinin de bu yolda başarıyla yürüdüğünü vurgulayan Kayın şunları kaydetti:
"Geçmiş kültürü bugüne taşımak, bugünü geleceğe kullanmak anne hedefimiz. Kaybolmaya beniz tutmuş müşterek sanatı hem yaparak tıpkı zamanda eşme peyda etmek düşüncesince efor harcama ediyoruz. Eşim faziletkâr lisans tezini kispet üstüne yazdı. Şimdi eser çalışmamız var. Kitabımız aşırı etraflıca olacak. Deri seçiminden pehlivanın ölçüsüne, kip çıkarmadan dikimine denli rastgele şeyi içerecek. Kispetin müşterek kitabı olmasını istiyoruz. Bir cilt ustası bu kitabı okuyup incelediğinde kispet yapabilsin istiyoruz."
"200 senedir bire müşterek gelenekleri sürdürüyoruz"
Kayın, ustasından öğrendiği geleneksel şekilleri sürdürdüğünü dile getirdi.
Pehlivanın sefer arkadaşı kispetin önemine yer veren Kayın şu biçimde bitmeme etti:
"200 senedir bire müşterek gelenekleri sürdürüyoruz. Türkiye Güreş Federasyonu elhak buna müşterek kalça getirmiştir ve kispetin ölçün olması icap ettiğini belirtti. Güreşçilerin kispetleri açısından denk olması gerekiyor. Herkese güçlü, dayanabilen ve mukavemeti faziletkâr kispetler yapıyoruz. Kispet dana derisinden yapılıyor. Kasnak bölümünü çelimli olması düşüncesince minimum üç büküm deriden yapıyoruz, arada müşterek 7-8 büküm tercih ettiğimiz oluyor. Üzerine süslemeler yapıyoruz. Paça kısımlarının makas bölümüne denli yönünü rakibin hazırlop tutmaması düşüncesince sertleştiriyoruz. Hazne bölümünü de pehlivanın ferahlığı açısından okşayıcı biçimde yapıyoruz."
Birçok evrede eşine asistan oluyor
Heves Kayın da kispet ustası eşine asistan adına geleneksel yöntemi öğrendiğini söyledi.
Kispet yapımının terbiye istediğini tamlayan Kayın, "Kendi çalışmalarım el dikişi üstüne bulunduğu düşüncesince çelim dair müşterek sıkıntım yok. Ancak kispet dikişi zor, noktayı vardığında 7 büküm terzilik dikiyorsunuz. Süsleme aşamasında, endam etabında ve tasarımlarda eşime iane ediyorum." niteleyerek konuştu.
Kayın, kispet üstüne faziletkâr lisans emek vermesi yaparak bilimsel nitelikli açıdan da çalıştığını tabir etti.