Lefkoşa
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, İngiltere'nin Güney Kıbrıs Rum Yönetimine (GKRY) akredite Büyükelçisi (Yüksek Komiser) Stephen Lillie'ye ayrımlı müşterek ortamda görüşmeleri düşüncesince Rum Yönetimi önderi Nikos Anastasiadis'i ve kendisini Londra'ya çağırma etmelerini önerdiğini belirtti.
Tatar, Rum kesiminde neşriyat fail Filelefheros gazetesine özel konuşma verdi.
Taraflar ortada kuma döşeme bulunmadığı düşüncesince resmi müzakerelere başlanamayacağını BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'e de dediğini tamlayan Tatar, gayriresmi diyaloğa da anık bulunduğunu vurguladı.
Tatar, "Birkaç devir geçmiş burada bulunan İngiliz Büyükelçi'ye 'beni ve Anastasiadis'i, konuşup tartışabileceğimiz ayrımlı müşterek ortamda diyalog düşüncesince Londra'ya çağırma edin' dedim. Bugün kuma döşeme olmayabilir lakin dü sene sonraları olabilir. Sürekli canlanan umutlarımızla hâlâ dobra müşterek Kıbrıs düşüncesince diyaloğa bitmeme etmeliyiz. Benim diyalogla sorunum yok." ifadelerini kullandı.
Kıbrıs'ta 60 senedir şu yahut bu halde dü ayrı talih bulunduğunu, Rumların ve arsıulusal camianın bu hakikatı onama etmeleri icap ettiğini aktaran Tatar, "Kıbrıslı Türklerin hâkim eşitliğinin kabulü BM Güvenlik Konseyi önüne götürülür, onama edilir ve Kıbrıslı Rumlar itiraz etmezse Kıbrıs sorununu dört başı mamur yönleriyle araştırma edebiliriz." değerlendirmesinde bulundu.
Tatar, Kıbrıs Türk tarafının hâkim müsavat ve denk arsıulusal heykel talebinde ısrar ika sebeplerini zamanı süreciyle beraberce açıklayarak, Rum liderliğinin Kıbrıs'ı Yunanistan'a bağlamayı aşırı başlangıçta istediğine, İngilizlerin Ada'ya geldiği 1878'den itibaren bu hareketin başladığına müteallik nice doküman bulunduğuna dikkati çekti.
"Ada'da ekalliyet peyda etmek istemiyoruz"
Tatar, şöyleki bitmeme etti:
"Türkler bunu biliyordu ve her daim özgürlükleri, bağımsızlıkları ve Ada'da müşterek arada mevcut peyda etmek düşüncesince savaş ettiler. 1878'den geçmiş bura 400 sene Osmanlı İmparatorluğu'nun parçası bulunmasına karşın on paralık Kıbrıs'ı Türkiye'ye putrel politikamız olmadı. 1878 Anlaşmasında, İngilizler Ada'dan giderse Ada'nın para sahibine, doğrusu Osmanlı İmparatorluğu'na yahut Türkiye Cumhuriyeti'ne iadeli edileceği de aşırı netti. Bunları, Ada'daki gerçekleri tanımanın lüzum Kıbrıslı Türkler lüzum Kıbrıslı Rumların menfaatine bulunduğunu açıklamak düşüncesince söylüyorum. Gerçek, Ada'da dü ayrımlı halk, Kıbrıslı Türkler ve Kıbrıslı Rumlar olduğudur. Biz Kıbrıslı Türkler, Kıbrıs Cumhuriyeti'nin altında müşterek velayet peyda etmek istemiyoruz. Ada'da ekalliyet peyda etmek istemiyoruz. Kıbrıslı Rumlar, Kıbrıs Türk halkının, komşularının hâkim eşitliğini onama etmeli ve baştan konfirmasyon etmelidir.”
Şu anda ünlü ve AB'ye organ müşterek Kıbrıs Cumhuriyeti'nin bulunduğunu, bundan dolayı araştırma masasında müşterek balans olmadığını tamlayan Tatar, danışmalar değimsiz olduğunda Kıbrıslı Rumların "Kıbrıs Cumhuriyeti", Kıbrıslı Türklerin ise kuzeyde tanınmamış müşterek talih yerine bitmeme edeceğinin, geçmiş hâkim eşitliğin ve denk arsıulusal statünün tanınması gereğinin altını çizdi.
Tatar, "İstediğiniz ayrı talih yerine tanınmanız mı olmadan Kıbrıs Cumhuriyeti’nin tanınmaması mı?" sorusuna ise "Bunlar ahir evrede görüşülecek. Kıbrıs Cumhuriyeti, bizlere göre, müşterek Kıbrıs Rum devletidir. Biz de ayrı Kıbrıs Türk devleti yerine varız. Olmayan obje müşterek anlaşmadır. Çünkü esasen Ada'da dü talih vardır. Biz tanınmıyoruz fakat ayrı devletimiz var. Egemen eşitliğimizin ve denk arsıulusal statümüzün kabulünü istiyoruz. Bu BM Güvenlik Konseyine harcama ve tanınırsa ve Kıbrıslı Rumlar itiraz etmezse, o devir Kıbrıs sorununu dört başı mamur yönleriyle araştırma edebiliriz." cevabını verdi.
Bölgedeki erke mevzusunun aşırı kompleks olduğuna dikkati çekici Tatar, Ada etrafındaki birtakım alanların kendilerine ve birtakım alanların ise Türkiye'ye dayalı bulunduğunu düşündüklerini kaydetti.
"Sizin payınızı değil, zat payımızı istiyoruz"
Tatar, Kıbrıslı Rumların, Kıbrıslı Türklerin hakkı olmadığını düşünmesinin hata bulunduğunun altını çizerek, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın müşterek konuşma çerçevesinde her daim beraberce oturup dört başı mamur mevzuları görüşmeyi önerdiğini fakat Rum tarafının hakeza müşterek konferansa katılmayı reddettiğini hatırlattı.
Cumhurbaşkanı Tatar, "(Rum kesimi) 'Kıbrıs bizimdir ve sınırlanmış hesaplı bölgedeki (MEB) dört başı mamur hukuk Kıbrıs Cumhuriyeti'nindir' zihniyetindedirler. Biz anca bakmıyoruz. Kıbrıs Cumhuriyeti bizi anabolizma etmiyor. Kıbrıslı Türkler, 1960 Anayasası zımnında anadan doğma haklarıyla müessis ortaktır. Bu sebeple hidrokarbür haklarıyla dayalı planlamalar bizimle beraberce kuma yapılmalıdır. Biz Türkiye’ye güveniyoruz, Türkiye ile beraberce akım ediyoruz. Adil paylaşım istiyoruz. Sizin payınızı değil, zat payımızı istiyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
"Maraş, KKTC sınırları içerisindedir"
Kapalı Maraş açılımıyla dayalı prosedürün bitmeme ettiğini, başvuruların tetkikat tamamlandığında mülklerin asıl sahiplerine verilebileceğini tamlayan Tatar, Kıbrıslı Rumların, malları iadeli edildiğinde bu mallara yerleşip yerleşemeyeceği sorusuna ise "İstediklerini yapabilirler, bizim politikamız budur. Maraş, KKTC sınırları içerisindedir. 47 senedir kapalıydı, iyice ayıklayıp altyapıları tamamlayıp kişilerin arka dönmesine iane etmemizin dobra olacağını düşündük." biçiminde yanıt verdi.
Tatar, Anastasiadis'in (Rum tarafında) Maraş'ı kaybetmekle suçlanmasına bağlı ise "Bunlar politikadır. Annan Planı'na ki 'hayır' dedi? Kıbrıslı Rumlar. Anastasiadis 'evet' dedi lakin Emekçi Halkın İlerici Partisi (AKEL) de karışma Kıbrıslı Rumlar Annan Planı'na 'hayır' dedi. O devir 'evet' deseydiniz, Maraş iadeli edilecekti." ifadelerini kullandı.