Tunus
Cumhurbaşkanı Said’in 25 Temmuz dehşet kararlarının arkası sıra ülkede siyaset, tutum ve yargı dalında yaşanmış bulunan krizler artarak bitmeme ediyor.
Sivillerin askeri mahkemelerde yargılanması, ev hapsine tahsil edilen siyasiler ve yargı mensuplarına müteveccih siyasal bası tartışmaları nice siyasal tümen ve mutluluk kurumunu endişelendiriyor.
YYK üyelerine maruf bazı maddesel imtiyazların sabık hafta Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kaldırılması, nice kamet kabilinden bulunan yönetimin yargıya müdahalesi yerine değerlendirildi.
Tunuslu uzmanlardan Anayasa Hukuku Profesörü Rabih el-Herayifi ve Yargıtay Tetkik Hakimi Reca el-Becavi, ülkedeki yargının özelliğine değgin AA muhabirine açıklamalarda bulundu.
"Yargıya dokunulması bahis konusu değil"
Cumhurbaşkanı Said’in YYK üyelerine maruf imtiyazları kaldırmasının kanuni bulunduğunu korumak için çaba sarfeden Herayifi, "Cumhurbaşkanı Said’in 22 Eylül'de yayımladığı 117’nci maddeye göre, YYK üyelerinin imtiyazlarını anayasa mesabesinde kararname (KHK) ile kaldırması yasaldır." dedi.
Said, 25 Temmuz'da Meclisin çalışmalarını dondurması ve başbakanı azletmesinin arkası sıra 22 Eylül'de yetkilerini genişleten dünkü ortak kararname yayımlamıştı.
Yeni kararnameyle teşri ve icra yetkisine müteveccih dehşet tensikat yapılmış oldu ve hukuk tekliflerinin Anayasa'ya uygunluğunu denetleyen iare alt kurul feshedildi.
Tunus kamuoyunda 117. özellik yerine aşina kararnameyle Tunus Cumhurbaşkanı teşri ve icra yetkisini kendinde topladı.
Cumhurbaşkanı Said’in yargıya dokunmasının bahis konusu olmayacağını vurgulayan Herayifi, şöyleki bitmeme etti:
"YYK'nın bulunan üyelerine maddesel iane ve imtiyazları belirlemesini ahlaki bulmuyorum. Konsey üyelerinin kişi kendilerine maddesel imtiyazlar sağlaması onama edilemez, zira uğur boncuğu kurumun kişi başına değişmeyen vererek üyelerine boşluk sağlayamayacağı inancındayım."
Said’in imtiyazları kaldırmasının yargının istiklaline bozma getirmediğini kail Herayifi, "Yargının bağımsızlığını korumak için çaba sarfeden baş döndürücü sayıda yargı personeli istiklal sloganı atarken, gayrı taraftan yargıda reform yapılmasına gönül rahatlığı çıkıyor. 2016 yılından buyana yargı reformu gündemde bulunmasına karşın uğur boncuğu etap atılmadı." ifadelerini kullandı.
"Yargının bağımsızlığı korunmalı"
Yargının bağımsızlığının önemine dikkati çekici Yargıtay Tetkik Hakimi Becavi ise "YYK, anayasal ortak amme kurumudur ve siyasal çatışmalarda yan değildir. Yargıçlar tamamı siyasal anlaşmazlıklardan ve tartışmalardan ırak ara vermek suretiyle, serbest kalmaya kararlı." değerlendirmesinde bulundu.
Becavi, Cumhurbaşkanı Said’in yargıya endirekt yerine engelleme ettiğini savunarak, şöyleki bitmeme etti:
"117. maddeye layıkıyla devletin umumi politikasını Cumhurbaşkanı belirliyor, başkaca hükümet Cumhurbaşkanı'na gönül rahatlığı sorumlu. Adalet Bakanı Cumhurbaşkanı'nın direktifleri ve yönlendirmesiyle yargıya müteveccih kararları uyguluyor."
YYK üyelerine maruf imtiyazların kaldırılmasını kurula doğranan ortak "ceza" yerine nitelendiren Becavi, "2018 senesinde planlı YYK bütçesi duyurulmayan ortak biçimde belirlenmedi. Bütçe resmi gazetede yayımlanmasının ardından, imtiyazlar YYK üyeleri düşüncesince yürürlüğe girdi. İmtiyazların ve maddesel yardımların kaldırılması YYK’ya bırakılmış ortak ceza. Çünkü bulunan yönetimin muhaliflerine gönül rahatlığı maksut adımları atmadı." görüşlerini savundu.
Becavi konuşmasını şu biçimde sürdürdü:
"Yıllık 500 bin doların (YYK üyelerine maruf maddesel desteğin toplamı) Tunus’un finansal ve konuşu krizini çözebileceğini zannetmiyorum. YYK üyelerine maruf imtiyazların kaldırılması ortak tümsekli şet politikası ise bunun ayrıcasız tamamı kurumları kapsaması icap ettiğini düşünüyorum."
"Yargıçlar da reformdan yana"
Yargı personellerinin da reformdan yana olduklarını kail Becavi, "Yargıda strüktürel reform yapılmasını tığ de istiyoruz lakin değme şeyden ilk reformdan neyin kastedildiğini belirlememiz gerekiyor. Yargıdaki reform yargıda çalışanların aracılığıyla yapılabilir, yargı mensupları hiçe sayılarak rastgele ortak reform yapılamaz." dedi.
Becavi, yetkilerin ortak tane elde toplanmasının tehlikelerine dikkati çekerek, "Çöküşün eşiğinde bulunan mutluluk kurumlarından ayakta küsurat sonuç kermen yargı kurumları. Yetkilerin ortak tane elde toplandığı ortak iktidarda rastgele ortak bağımsızlıktan lakırtı eylemek gibi değil." ifadelerini kullandı.
Hakim Becavi laflarını şöyleki tamamladı:
"Yargıya müteveccih müsvedde kampanyaları, fiziki tasfiyenin kapısını açan kazalı ortak konudur. Cumhurbaşkanı YYK’ya gönül rahatlığı tutumunu bu biçimde bitmeme ettirirse, yargı mensuplarını erek almaya bitmeme ederse, yargıyla bulunan gerilim artar ve bu gerginliği mutluluk kaldıramaz."