Amman
Suudi Arabistan, Irak, Suriye ve İsrail'le yandaki bulunan 10 milyonu çok nüfusa cemaat Ürdün, global su endeksine uyarınca dünyanın su mevzusundaki en fukara ikinci ülkesi.
Ürdün Su Bakanlığından 22 Kasım Pazartesi haset meydana getirilen mukayyet açıklamada, Ürdün, İsrail ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) 2022 senesinde erke ve su dalında kuma birlikte projenin yapılabilirlik sürecine başlanması düşüncesince "niyet beyanı" imzaladığı belirtildi.
Projeye uyarınca Ürdün İsrail'e salname 600 megavat çağ enerjisi, İsrail de Ürdün'e 200 milyon metreküp rafine su ihraç edecek.
Ürdün'ün güzeşte ay da İsrail ile 1994'te imzaladığı Vadi Arabe Anlaşması'nda arazi düzlük miktara ek olarak, 50 milyon metreküp su alımını öngören birlikte barışma meydana getirdiği duyurulmuştu.
Siyasi kesimlerden mevrut tepkiler
Amman yönetimi, İsrail'le imzalanan "niyet beyanı"nın 2022 yılı süresince sürecek yapılabilirlik emek harcamaları anlamına geldiğini ve bunun fen yahut tüzel birlikte barışma olmadığını savunuyor.
Ancak Ürdün'de halktan ve siyasal kesimlerden mevrut tepkiler bahis konusu projenin "Amman yönetiminin Tel Aviv ile toy birlikte normalleşme çabası ve yurt egemenliğini İsrail'in kontrolüne ita adımı" bulunduğu şeklinde.
Ürdün'deki Müslüman Kardeşler Teşkilatı (İhvan) mevzuya dair açıklamasında, "İşgal atlındaki Filistin topraklarında canlı kardeşlerimize dirlik en ilkel yıldırı suçlarını fail Siyonist devletle normalleşmeyi reddediyoruz." ifadelerini kullandı.
"İhvan, ülkenin su ve erke kabilinden mühim sektörlerinin göz boncuğu barışma ve sözleşmeye saygısı sıfır agresif birlikte devlete bağlanmasını kınıyor ve reddediyor." ifadelerine arazi maruz açıklamada, "Amman yönetiminin İsrail'le normalleşme yaklaşımının halkın iradesiyle inatlaşma" anlamına geldiği savunuldu.
Ürdün Ortaklık ve Kurtuluş Partisinden meydana getirilen açıklamada da İsrail'le meydana getirilen anlaşma, "Başbakan Bişr el-Hasavne hükümetinin peşinde bıraktığı toy birlikte manzara kırıklığı" adına nitelendirildi.
Enformasyon Bakanı'nın sabahleyin saatlerinde yalanladığı birlikte anlaşmanın geceleyin ezanı saatlerinde Su Bakanlığı kabilinden imzalandığına ayraç edilen açıklamada, "Ürdün bundan hâlâ güzel birlikte yönetimi adalet etmiyor mu?" ifadesi kullanıldı.
Ürdün Diş Hekimleri Sendikası da anlaşmaya şu ifadelerle reaksiyon gösterdi:
"Siyasi irademizin Siyonist devlete dair kılınmasını bildirme etmiyoruz. Bu barışma Ürdün halkının iradesine aykırıdır. Bu anlaşmadan hükümet doğrudan art çekilmelidir."
Anlaşmaya müteveccih protestolar
Anlaşmaya tepkiler siyasilerle hudutlu kalmadı, darülfünun öğrencileri de gösteriler düzenledi.
Söz konusu gösterilerde, hem barışma bununla beraber hükümet karşıtı çarpıcı sözler atıldı.
"Normalleşme ihanettir" etiketiyle toplumsal medyada kampanya başlatan Ürdünlü aktivistler de İsrail'le imzalanan "niyet beyanı"na reaksiyon göstererek, gıcırtı çağrısında bulundu.
Ülkede menfaatlerini "Halkın Değişim Hareketi" adına tanıtıcı kimi kesimler de İsrail'le imzalanan anlaşmayı gıcırtı geçirmek şartıyla 26 Kasım Cuma haset düşüncesince demonstrasyon çağrısı yaptı
"Anlaşmada rastgele birlikte şaşırtı yok"
Ürdünlü siyasal çözümleyici Amir es-Sebayile, AA muhabirine meydana getirdiği açıklamada, "Bu anlaşmada rastgele birlikte şaşırtı yok. Gelişmeler doğrusu bu noktaya akla yatkın ilerliyordu." dedi.
Ürdün hükümetinin ülkenin su gereksinimi noktasında rastgele birlikte bekletme süresi opsiyon üstünde karın yormadığını kail Sebayile, şunları kaydetti:
"Bu anlaşmada görebildiğimiz birlikte yegâne şaşırtı var. O da 25 yılı çok birlikte müddet geçmiş sulh anlaşması imzalayan dü yurt ortada BAE'nin boşluk dedektör olması. Dolayısıyla mevzuya Ürdün-İsrail düzeyinde değil, BAE'nin birlikte süredir pazarlamaya çalışmış bulunduğu diyalekt boyutuyla yanaşmak gerekir."
Anlaşmanın gıcırtı edilmiş bulunduğu gösterilere de yer veren Sebayile, halkın iri birlikte kesiminin İsrail'e dirlik olması nedeniyle bu çeşit protestoların olabileceğine dikkati çekti.
"Ürdün'e müteveccih kimi konuşu baskılar var"
Ürdünlü Siyaset Bilimi Profesörü Ahmed Said Nevfel ise "Ürdün'e müteveccih kimi konuşu baskılar var. Ancak bunlar İsrail'le anlaşmayı imza yapmak düşüncesince birlikte esbabımucibe olamaz." dedi.
Ürdün'ün Filistin davasına bulunan yaklaşımının menfi yönde değişmesine müsaade vermemesi icap ettiğini vurgulayan Nevfel, siyasal bölgede toy gelişmelerin konuşulmuş bulunduğu birlikte çağda Amman yönetiminin önündeki yegâne depar belgesi yolunun halkın sesine kulak özgülemek bulunduğunu söyledi.