Brüksel
Son dü senedir Kovid-19 salgınının etkileriyle savaş fail Avrupa Birliği (AB) 2022’de, keyif krizleriyle karın edebilmek düşüncesince sürdürebilir stratejiler, aşıların üretimi ve toptan kurda dağıtımının yanı esna defans ile güvenlikte kendine yetebilirlik, enerji, iktisadi iyileşme, barhana ve AB sınırlarının kontrolüne odaklanacak.
2022, AB düşüncesince Fransa’nın devir başkanlığı ile başlayacak. 14 senenin peşi esna rolü üstlenecek Fransa’nın gündeminde iddialı maddeler mevcut.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, 9 Aralık’ta meydana getirdiği konuşmada ülkesinin başkanlığı, “sağlık ve hava krizlerinin ortasında”, “AB’nin şarki sınırında tansiyonun yükseldiği indinde dönemde” devraldığını söylemişti.
Kovid-19’un varyantlarının dünyada yayılmasının çabucak bitmeme etmiş bulunduğu indinde senenin başında AB de elbette indinde izlem izleneceği konusunu yoğunlukla tartışacak.
2021'de nüfusunun üçte ikisini aşılayan AB, hatırlatıcı düze uygulamalarına mücahede verirken, dünyanın arka kalanıyla aşılama paylaşımını eş güdümlü edecek.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen 28 Ekim’de AB'nin 2022'de 3,5 bilyon düze aşılama üretmeyi hedeflediğini, bunların şişman kısmının ihraç edileceğini vurgulamıştı.
Von der Leyen, 17-18 Şubat 2022’de düzenlenecek AB-Afrika Zirvesi'nin anne mevzusunun kıtanın aşılama istiklaline kavuşturulması olacağını bildirmişti.
AB, opsiyonlar engelleme peyda kılmak neredeyse BioNTech-Pfizer ile 2,4 milyar, AstraZeneca ile 400 milyon, Sanofi-GSK ile 300 milyon, Johnson & Johnson ile 400 milyon, CureVac ile 405 milyon, Moderna ile 460 milyon, Novavax ile 200 milyon ve Valneva ile 60 milyon düze aşılama ikrar kılmak düşüncesince sözleşmeler yapmıştı.
Bu sözleşmeler aşıların toy varyantlara ahenkli bir duruma getirilmesini içeren maddeler de içeriyordu. AB, tedbir şirketlerinden bu aşıların güncellenmesini ve toy varyantlara gönül rahatlığı can alıcı olmasını isteyecek.
AB ile aşılama üreticileri ortada tedbir görüşmeleri dip halde bitmeme edecek.
AB'nin 2021'de uygulamaya koyduğu Kovid-19 aşısı ihracatını sınırlandıran sistem ise 2022'nin başlamasıyla sona erecek. Bu sistem AB ile aşılama sözleşmesi bulunan şirketlerin AB ülkelerindeki tesislerinde imal edilen aşıların başka devletlere müsaadesiz satılmasını engelledi. Firmaların aşılama istihsal kapasitesini artarak çoğalması hasebiyle bundan sonra bu yüz indinde uygulamaya gidilmesi beklenmiyor.
Bazı devletlerin Dünya Ticaret Örgütünde (DTÖ) Kovid-19 salgınının tedavisi, tanısı ve yayılmasının önlenmesi düşüncesince düşünceyi sahiplik haklarını düzenleyen anlaşmanın (TRIPS) muhtemelen hükümlerinin askıya alınmasını istem fail önerisine güzeşte sene AB hamam yaklaşmadı.
Fikri sahiplik hakkının kaldırılması düşünceyi donsuz ve kimi büyümekte bulunan devletler çeşidinden desteklenirken, Batılı devletler ve tedbir şirketleri plana gönül rahatlığı çıkıyor.
AB'nin 2022'de de bu düşünceye hamam yaklaşmaması bekleniyor. AB, imal edilen aşıların ihraç edilmesi ve aşılama istihsal kapasitesinin artırılmasına müteveccih envestisman uygulanması görüşünü savunuyor.
Schengen sınırları ve göç
Macron, AB’nin devir başkanlığı düşüncesince önceliklerini anlattığı konuşmasında, göç, melez tehditler ve insanca krizler karşısında AB’nin aut sınırlarını elan güzel korumaya odaklanılacağına dikkati çekmişti.
2021 kapanırken AB Komisyonu, üyeler ortada elan indinde tomar eş güdüm düşüncesince barhana ve keyif krizlerinde uzuv devletlerin bitim kontrollerinin semere derman yerine devreye girmesini sağlayacak ve Schengen bölgesinin enerjisini artıracak kanun teklifi hazırlamıştı.
Fransa’nın Schengen kuralları revizyonu ve AB sınırlarının korunması ve elan can alıcı iş birliğini iletmek için, hassaten kaçakçılığı önleme noktasında istihbari dayanaklık kılmak sağlayacak Europol’un reformuna odaklanması, bu mevzuda fevk seviyeli toplantılar yapılması bekleniyor.
AB Komisyonu, 2015'teki barhana akınından buyana mültecilerin elbette dağıtılacağı ve sığınma başvuruları reddedilenlerin elbette arka gönderileceğine müteveccih indinde hal bulunamaması hasebiyle toy indinde düşünce hazırlamıştı fakat uzuv devletlerin içerikle ait değişik tutumları hasebiyle daha indinde semere alınamadı.
Bu çerçevede 2022’de AB’nin pınar ve transit ülkelerle teşrikimesai yaparak, uzuv devletlerin barhana ve sekunder hareketlerle ait kurallarında uzlaşma sağlayarak toy paketle ait çalışmalara ivme kazandırılacağı öngörülüyor.
Macron, Fransa’nın ağır aksak barhana ve arka dönüşlerle ait yasaklayıcı ve aceleci tedbirler alacağını duyurmuştu.
Savunma, düzenlilik ve aut politika
Joe Biden yönetimindeki ABD’nin, herhangi indinde ne denli transatlantik ittifaka bağlılığını tazelemiş olsa da odağının elan karın döndürücü iç gelişmeler ve Çin ile rakiplik bulunduğunun anlaşılması ve AB’nin sınırlarını zılgıt fail Rusya’nın Ukrayna sınırındaki askeri yığınağında arka etap atmaması, AB’nin 2022’de “yalnız” indinde giriş yapacağını gösterdi.
AB liderleri de 2021'de sağlam karın döndürücü kere 2022’nin “savunma yılı olacağı”, AB’nin “Savunma Birliği” kuracağı anlamında izahat yaptı.
AB’nin defans ile düzenlilik sahalarında NATO ve ABD'den özgür aksiyon edemeyişi hasebiyle Birlik ortamında etraflıca süredir aralıklarla gündeme getirilen “özerk askeri güç” düşünceyi de 2021’de elan karın döndürücü tartışılır oldu.
ABD’nin peşi esna NATO'nun da Afganistan'dan çekilmesi ve Fransa’nın, Amerika ile İngiltere çeşidinden tahtelbahir anlaşmasında çevrim dışı bırakılmasıyla aksiyon fail AUKUS krizi ve sene ortalarında Belarus yönetiminden yönelen “hibrid” tehdit, AB ortamında dikkatleri Stratejik Pusula’ya çevirdi.
5 bin insana denli çıkabilen çabuk geçiş kuvveti neredeyse unsurlar içeren Stratejik Pusula’nın 24-25 Mart 2022’de düzenlenecek AB Liderler Zirvesi'nde ikrar edilmesi planlanıyor.
Ayrıca, Haziran 2022'deki NATO zirvesinden evvela AB ve NATO'nun, toy indinde siyasal bildiriye imza atması bekleniyor.
Fransa, AB’nin, Amerika ve NATO ile bulunduğu kadar, Hint-Pasifik alanına de eğileceğini, kendini elan güzel savunması için, askeri sanayisini ihya stratejileri ve uygulayım bilimi yatırımları üstünde de çalışacağını duyurdu.
AB’nin 2022 gündeminde ilerleyebilmesinde, en can alıcı dü uzuv Fransa ve Almanya arasındaki farklılıklar da ehemmiyetli gösteriş oynayacak.
Almanya’da özek sol üç partinin koalisyonuyla kurulan Olaf Scholz hükümeti, kağıt üstünde Macron’un, Angela Merkel ile karın başa “AB’nin savunma, düzenlilik ve aut politikada elan indinde tomar özerkliği, Rusya ve Çin’e gönül rahatlığı elan kaba tutum” üstünde mensur etmiş bulunduğu fikirleri destekliyor görünse de uygulamada bu mevzularda dü aktörün uzlaşma sağlamasının hazırlop olmayacağı yorumları yapılıyor.
Brexit ihtilafı
Öte yandan, AB ile üyelikten ayrılan İngiltere ortada hassaten Kuzey İrlanda ve balıkçılık neredeyse Brexit kaynaklı ehemmiyetli mevzularda uzlaşmazlıklar 2021'de de bitmeme etmişti.
Tarafların bu konulardaki tartışmalarının 2022'de de sürmesi bekleniyor.
Brexit Ayrılık Anlaşması'nın indinde parçası yerine imzalanan Kuzey İrlanda Protokolü, Birleşik Krallık'ın parçası bulunan Kuzey İrlanda ile AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti arasındaki ticari ilişkileri düzenliyordu.
Protokole göre, Brexit'e karşın Kuzey İrlanda, AB'nin gümrük kurallarına editör olmaya bitmeme ediyor. AB kuralları gereği Tek Pazar'a, hasebiyle Kuzey İrlanda'ya İngiltere neredeyse bundan sonra AB üyesi sıfır indinde ülkeden kimi mamüllerin direkt gönderimi sona ermesi anlamını taşıyordu.
Londra, AB'den İrlanda protokolünün değiştirilmesini istem ediyor. AB ise bunda önemsiz ayarlamalar yapılabileceğini fakat anlaşmanın ağır halde değiştirilemeyeceği görüşünü savunuyor.
AB ile İngiltere ortada Kuzey İrlanda’daki problemlerin giderilmesi amacıyla dip müzakerat 2022'de de bitmeme edecek.
Brexit hasebiyle İngiltere ve Fransa ortada da mesail yaşandı. Taraflar ortada hassaten balıkçılık dalında uzlaşmazlıklar bitmeme ediyor.
İngiltere, zat karasularında avlanmaya sürdürmek talip Fransız balıkçı teknelerinden geçmişteki faaliyetlerine değgin iddia sunmalarını istemişti.
Balıkçılık izni ve kotalarına bağlı anlaşmazlıkta Fransa ile İngiltere ortada meydana getirilen görüşmelerde dü tarafı kıvançlı fail indinde barışma daha sağlanamadı.
Fransa, balıkçılık krizinde indinde hal bulunmaması şeklinde dişe diş önlemlerini yaşama geçireceğini açıkladı. Buna karşın İngiltere, Fransa'nın istem etmiş bulunduğu sayıda tekneye müsaade vermedi.
Balıkçılık konusu 2022'de de Fransa ve İngiltere ortada sinirli müzakerelerin süreceği indinde düzlük olacak.
Kamu borcunun artması
AB devletlerinde amme borcunun karışık gayrimenkul içi hasılaya (GSYH) payı müstevli tedbirleri hasebiyle 2021'de de çabucak arttı.
AB kurallarına göre, alışılagelen koşullarda uzuv devletlerin amme borçlarının da GSYH'lerinin yüzdelik 60'ını geçmemesi gerekiyor. AB üyesi ülkeler, müstevli hasebiyle bahis konusu kuralları askıya ikrar etme sonucu almış ve amme masraflarını yükseltmişti.
Bu durumun 2022’de de ayrımsız biçimde bitmeme etmesi bekleniyor. AB üyesi devletlerin yarıdan dahası kriterlerde belirlenen yüzdelik 60'lık amme borcu oranını aştı. Salgının arama dibine alınamaması şeklinde bu oranların elan da yükselmesi riski bulunuyor.
Kamu borcunun GSYH'ye payı semere verilere layıkıyla Yunanistan'da yüzdelik 207,2'ye, İtalya'da yüzdelik 156,3'e, Portekiz'de yüzdelik 135,4'e, İspanya'da yüzdelik 122,8'e, Fransa'da yüzdelik 114,6'ya ve Belçika'da yüzdelik 113,7'ye ulaştı. Bu oranların 2022'de de doruk yapması bekleniyor.
Enflasyondaki yükseliş
AB devletlerinde hassaten 2021’in ağustos ayından itibaren para şişkinliği çabucak yükseldi.
Enflasyondaki artım eylül, teşrinievvel ve teşrinisani aylarında da bitmeme etti. Avro Bölgesi'nde, kasımda salname para şişkinliği yüzdelik 4,9'luk nispeten semere 25 senenin en erdemli seviyesine ulaştı. Tedarik sıkıntıları ve erdemli ilginin bitmeme etmesi ile enflasyondaki yükselişin yaklaşan sürede semere bulması beklenmiyor.
Özellikle besin ve erke mamüllerindeki para şişkinliği Avrupalıları da erinçsiz ediyor. Bu durumun en azından 2022’nin evvel yarısında bitmeme etmesine kesme gözüyle bakılıyor. Enflasyonun senenin ikinci yarısında yavaşlayabileceği beklentisi bulunuyor.
Enerji krizi
Avrupa'da hassaten 2021’in güz aylarıyla bu arada saf taş yağı lambası lambası ve canlılık neredeyse erke ürünleri tutarları çabucak yükseldi. Talebin canlanması ve sunma sıkıntılarının etmen bulunduğu bu artım antipatik şita mevsimiyle doruk yaptı.
Bu durum, şita aylarında erdemli faturalarla karşılaşan tüketicileri erinçsiz ediyor.
Doğal taş yağı lambası lambası ihtiyacının yüzdelik 90'ını ithal fail AB devletleri erke üstünde alınacak önlemler üstünde eş davranış belirlemeye çalışırken, yaklaşan sürede indinde uzlaşma sağlanması beklenmiyor.
Avrupa'da Fransa, İspanya ve İtalya'nın başını çekmiş bulunduğu indinde ekip ülke, bu halden saf taş yağı lambası lambası ve canlılık piyasalarının çalışkanlık biçimini de mesul tutuyor. Bu ülkeler, canlılık üretimindeki pınar fiyatlarının ayrıştırılmasını da istem ediyor.
Enerji fiyatlarının 2022 senesinde esbak yılların averaj seviyelere dönmesini muntazır Almanya ve Hollanda neredeyse ülkeler, küsurat erke fiyatlarına gönül rahatlığı AB canlılık dalının rötuşlu edilmesine gönül rahatlığı davranış sergiliyor.
Başını gene Fransa'nın çekmiş bulunduğu 10 yöresinde vatan ise çekirdeksel erke santrallerinin AB sürdürülebilir ve yeşil mali envestisman sınıflandırmasında toprak almasını istem ediyor.
Buna arttırma yerine Polonya ve Macaristan'ın da ortada bulunduğu indinde ekip ülke, erke fiyatlarındaki yükselişten AB'nin hava dostu dönüşümünü sağlamayı hedefleyen Yeşil Mutabakat ile ait politikalarını mesul tutuyor.
Bu gruplaşmalar kararında erke üstünde AB devletlerin eş indinde yöntem belirlemesi hazırlop görünmüyor. Enerji alanındaki tartışmaların, fiyatlar erdemli seyrettiği sürece dip halde bitmeme etmesi bekleniyor.
İklim değişikliği
AB’nin Yeşil Mutabakatı'nda belirlenen, 2050'ye denli kıtayı iklime dokunca vermeyen indinde bir duruma getirme hedefini tespit kılmak düşüncesince sınırda karbon organizasyon mekanizması neredeyse konkre eylemlere odaklanması da bekleniyor.
Macron, mutabakatta belirlenen hedefler doğrultusunda indinde dakikayı bile boşa harcamayacağını söylemişti.
