İstanbul/Brüksel
Uluslararası Enerji Ajansının (IEA) "AB 2023'te Doğal Gaz Kısıtını Nasıl Önleyebilir" başlıklı raporu, AB Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen ve IEA Başkanı Fatih Birol'un Brüksel'de düzenlemiş olduğu matbuat toplantısında açıklandı.
Rusya'nın Avrupa'ya borazan hattıyla gaz tedarikini yüzdelik 80 azalttığını anımsatan von der Leyen, "Bu kesintiler, Avrupa'nın enerji sistemi üstünde ağırbaşlı müteselsil etkilerle beraberce global enerji piyasaları üstünde benzeşim yepyeni ortak bası oluşturdu." dedi.
Büyük gaz kesilmelerine karşın "Rusya'nın şantajlarına huzur koymayı başardıklarını" tamlayan von der Leyen, AB'nin Rus gazına talebini 3'te 2 azaltmaya müteveccih 300 bilyon avroluk envestisman içeren ortak tasar hazırladığını anımsattı.
Von der Leyen, tedarikçileri çeşitlendirme, gaz talebini yüzdelik 15 düşürme ve enerji altyapısını ihya ilkin edinmek neredeyse enerji sunma güvenliği düşüncesince akıbet 10 ayda enerji dalında 10 ehemmiyetli hamle attıklarını dile getirdi.
Alınan tedbirler sebebiyle bu şita güvende olduklarına ayraç fail Von der Leyen, "Rusya şantajı"nın yeteneksiz bulunduğunu tabir etti.
AB üyesi ülkelerin, birtakımı tekliflerini halen araştırma ettiğini hatırlatan von der Leyen, "Konseyi bu teklifleri aceleci ortak halde onaylamaya çağırma ediyorum. Önümüzdeki 2023-2024 kışı düşüncesince tedbir demincek başlıyor. Şimdi doğacak şita zamanına odaklanıyoruz." niteleyerek konuştu.
Von der Leyen, Rusya'nın geriye artan gaz sevkiyatını da kesmesi, Çin'in Kovid-19 kısıtlamalarını kaldırarak global piyasalardan imdi ortak tomar enerji arzu etmesi ve bu sene Avrupa'da yaşanmış olan dehşet ısıdam şita sürecinin doğacak sene yaşanmaması riskleri olduğuna dikkati çekerek, "Aldığımız önlemlere karşın doğacak sene 30 bilyon metreküp gaz açığıyla huzur karşıya kalabiliriz." dedi.
Gelecek sene bu yıla benzeyen oranda LNG tedbir edeceklerini bildiren von der Leyen, bunun düşüncesince arsıulusal ortaklarla benzeyen dek biçiminde olacaklarını söyledi.
Ortak gaz alımı
"Ortak gaz satın edinmeyi realizasyon tarihi geldi." ifadesini kullanan von der Leyen, en ehemmiyetli adımın ise yenilenebilir enerji yatırımlarını tasarruf etmek ve kamçılamak bulunduğunu vurguladı.
Von der leyen, enerji dönüşümünde amme yatırımlarının artırılmasının önemine dikkati çekti.
"Gelecek sene imdi güçlü olacak"
IEA Başkanı Fatih Birol, matbuat toplantısında, enerji krizinin doğacak sene baş döndürücü imdi güçlü ortak çözüm alabileceği uyarısında bulundu.
Bunun 3 nedeni bulunduğunu özetleyen Birol, bu nedenleri şu halde açıkladı:
"Rusya'nın Avrupa'ya gaz ithalatı 2021'de 140 bilyon metreküptü, bu sene 60 bilyon metreküpe düştü. Gelecek sene bu rakamın sıfıra selamünkavlen ihtimali bu üç sebebin ilki. İkinci etmen ise doğacak senenin LNG piyasaları açısından da güçlü geçebilecek olması. Çünkü şu anda devreye giren toy LNG kapasitesi 20 bilyon metreküp ve bu üstün dereceli ölçüde bağan ortak miktar. Daha ilk bu denli bağan ortak sığa artışı görmedik. Çin, dünyanın en iri LNG ithalatçısı adına global LNG kapasitesinin iri ortak tarafını kullanabilir. Üçüncü etmen ise bu sene şu anda kadarki mutedil iklim koşullarının doğacak sene ayrımsız halde bitmeme edeceğinin ortak garantisi olmaması."
Birol, Avrupa'nın Rus gazına bağımlılığı indirmek düşüncesince attığı adımların meyvelerini verdiğini belirterek, "Eğer bu aksiyon olmasaydı, gizil gaz kısıtı 60 bilyon metreküpü bulabilirdi." dedi.
Avrupa'nın 2023 düşüncesince öngörülen gizil 30 bilyon metreküp gaz açığını durdurmak düşüncesince enerji verimliliği, yenilenebilir enerji kapasitesinin hızlandırılması, binaların ısıtılmasında sistemlerin iyileştirilmesine bağlı önlemlerin 100 bilyon avroya servet olacağını açıklanan Birol, "Fakat bu hacim gaz faturalarında sağlanacak tasarrufla dü sene zarfında kendini arka ödeyebilir." bilgisini paylaştı.
Rapor, arz-talep boşluğunun elbette kapatabileceğine bağlı adımları içeriyor
13 Aralık'taki AB Enerji Bakanları Olağanüstü Toplantısı ve 15 Aralık'taki AB Liderler Zirvesi önceleri açıklanan rapor, Rusya'nın AB'ye borazan hattıyla gaz akışının sıfıra düşmesi yerinde arz-talep boşluğunun elbette kapatabileceğine bağlı adımları içeriyor.
Rapora göre, AB, bu şita sürecini iri ortak sunma kısıtı yaşamadan geçirebilecek halde aksiyon sağlamış oldu ve gaz depolarını doldurdu.
Buna karşın Rusya'dan gaz akışının değişik azalması ve global sıvılaştırılmış gaz (LNG) tedarikinde de sıkışıklık yaşanması halinde, doğacak sene Avrupa'yı imdi güçlü ortak devre bekliyor.
Bu kapsamda, Rusya'nın AB'ye gaz akışının sıfıra düşmesi ve Çin'in LNG ithalatının sabık yılki neredeyse efdal seviyeye kavuşması durumunda, AB'nin 2023'te gizil 30 bilyon metreküp gaz sunma kısıtıyla maç riski bulunuyor.
AB'nin bahis konusu sunma boşluğunu doldurabilmesi düşüncesince enerji verimliliği adımlarını artırması, yenilenebilir enerji kapasitesini çabucak büyütmesi ve ısı pompalarının kullanımını yaygınlaştırmasına gerekseme duyuluyor.
Ayrıca, akıbet 10 senenin en bağan seviyesinde mevcut çekirdeksel ve hidroelektrik santrallerinden çarpıcılık üretiminin toparlanmasının da sunma kısıtının kapanmasına katkıda bulunacağı öngörülüyor.
IEA, enerji verimliliği alanındaki adımları ıslah etmek düşüncesince heveslendirme programlarının genişletilmesini, yenilenebilir enerji kaynaklarının imdi aceleci devreye girebilmesi düşüncesince bürokratik prosedürlerin sadeleştirilmesi gerektiğine dikkati çekiyor.
