Tahran
Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ile İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan'ın çekirdeksel müzakereleri değerlendirdiği bildirildi.
İran Dışişleri Bakanlığından meydana getirilen açıklamaya mucibince Abdullahiyan, Nükleer Anlaşma Ortak Komisyonu Koordinatörlüğü vazifesini de örümcek Borrell ile telefonda görüştü.
Borrell, toplantıda İran'dan bulunan çekirdeksel programıyla ilgilendiren endişelerin giderilmesini isteyerek, Avrupalı devletler ve ABD'ye de müzakerelerin "gerçekçi" indinde halde yürütülmesi ve ilerlemenin dikkate katılması hususunun hatırlatıldığını aktardı.
AB Yüksek Temsilcisi, müzakerelere dokunca verebilecek sorunlara ayraç ederek, görüşmelerin anlaşmayla neticelenmesi temennisinde bulundu.
İranlı Bakan, Avrupa'nın tutumunu eleştirdi
İran Dışişleri Bakanı Abdullahiyan da Viyana'daki müzakerelerde gerçekleşen görüşmelerin hayır bulunduğunu belirterek, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile DOĞRU teşrikimesai zarfında olacaklarını ve İran Atom Enerjisi Kurumundan indinde heyetin görüşmelerde bulunan olmak amacıyla Viyana'ya gideceğini söyledi.
Abdullahiyan, Avrupalı devletlerin müzakerelerle ilgilendiren açıklamalarını eleştirerek bunun müspet bulunmadığı ve koşulları elan kompleks duruma getirerek geçim dönemini yavaşlatabileceği uyarısında bulundu.
İran'ın sunmuş olduğu önerilerin çekirdeksel geçim ile haziran ayında meydana getirilen görüşmelerin içeriğiyle mevzun bulunduğunu korumak için çaba sarfeden Bakan, zat yaklaşımlarının öteki tarafın görüşlerinden ayrımlı bulunduğunu tabir etti.
Bakan Abdullahiyan, "Hepimiz araştırma ederek dobra indinde anlaşmaya ulaşmak düşüncesince Viyana'dayız. Şimdiye denli gönül rahatlığı yandan müspet ve ileriye çevrik tek teklif almadık. Geride küsurat 8 yılda yeteri denli konuşuldu ve çağ iş zamanıdır." ifadelerini kullandı.
İran'ın çekirdeksel programının barışçıl bulunduğunu gelecek devam eden Abdullahiyan, "Nükleer programa müteallik endişelerin giderilmesi direkt yaptırımların kaldırılmasına bağlıdır. Batılılar yaptırımların kalkması düşüncesince mi çalışıyor yok ise hoppadak endişelerini mi gidermenin peşindeler?" eleştirisinde bulundu.
İranlı uzmanlar çekirdeksel müzakerelerden geçim çıkacak ihtimalini güçsüz görüyor
İranlı uzmanlar, Avusturya'nın başkenti Viyana'daki çekirdeksel geçim müzakerelerinden uzlaşma çıkmasını güçsüz indinde belki kendisine değerlendiriyor.
İran ve 4+1 devletleri kendisine tanıdık İngiltere, Fransa, Almanya, Rusya ve Çin ile Amerika çağ çekirdeksel anlaşmayı diriltmek düşüncesince baştan indinde araya gelecek.
Geçen hafta meydana getirilen görüşmelerde İran heyeti taraflara yaptırımların kaldırılması ve ABD'nin teminat vermesiyle ilgilendiren dü eskiz sağlıklı sundu.
Avrupalı muhit ve ABD, eskiz metindeki taleplerin "kabul edilemez" bulunduğunu belirtirken, İran çekirdeksel geçim çerçevesinde akıntı ettiğini savundu.
İran'ın emektar Norveç ve Macaristan Büyükelçisi Abdurrıza Farcirad, emektar dış ilişkiler uzmanı Avşar Süleymani ve gazeteci-yazar Peyman Yezdani, görüşmelerin gidişatı ve tarafların tutumunu AA muhabirine değerlendirdi.
"ABD ve AB Viyana'daki çekirdeksel müzakerelere müteallik umutlarını ağız ağıza kaybetti"
İran'ın sunmuş olduğu eskiz sağlıklı zımnında müzakerelere açıklık verildiğini ve tarafların zat yönetimleriyle elan etraflıca istişarelerde bulunduğunu kail Farcirad, "Hiç elbet Amerika ve AB Viyana'daki çekirdeksel müzakerelere müteallik umutlarını ağız ağıza kaybetti. Moskova ve Pekin de İran'ın sunmuş olduğu eskiz metne müteallik müspet indinde reaksiyon vermedi, hoppadak dayanak öğütlediler." dedi.
İran'ın zat taleplerinde ısrar eden olması şeklinde Batı'nın da bire indinde halde zat tutumunu koruyacağını dile getiren Farcirad, şunları söyledi:
"Diplomasi alıp ödeme sahasıdır. İki yan da ivaz hasretmek zorundadır. Müzakerelerde bakir ve yüzdelik beniz bulunmamakta ve kazan-kazan formülü vardır. İran'ın da ABD'nin de sorunları var. O nedenden düğümlerin çözülmesini istiyorlar."
Eski Büyükelçi Farcirad, İran'ın yaşamış olduğu kazançlı mesail zımnında ABD'nin masaya eli elan çelimli geldiğini savundu.
"ABD, İran'ın çekirdeksel programı elan gelecek seviyeye dayanmak düşüncesince müzakerelerin uzamasını istediğini düşünüyor." diyen Farcirad, "Bu düşüncelerini Avrupa ülkelerine de talkın edebilirlerse işler zora girer. İki yan da tutumlarında ısrar eden olursa çekirdeksel geçim düğümü elan da çözülmez duruma gelir. Bundan ahir turlarda elan ağırbaşlı konuların konuşulmasına tanık olabiliriz." ifadelerini kullandı.
"Taraflar arasındaki düşünüm ayrılıkları baş döndürücü fazla"
Eski dış ilişkiler uzmanı Süleymani de müzakerelerde anlaşmanın beklenen olmakla baş başa baş döndürücü çetin bulunduğunu belirterek, "Taraflar arasındaki düşünüm ayrılıkları baş döndürücü fazla. İlk adımı ne tarafın atması gerektiğiyle ilgilendiren hala uzlaşma sağlanmadı. Amerika ile İran ortada az elan on paralık güvenlik yok. Diğer ülkelerle de baş döndürücü azdır." değerlendirmesinde bulundu.
Süleymani, İran ile ABD'nin düet görüşmesinin araştırma dönemini uzatabileceğini ve 4+1 ülkelerinin de Washington ile Tahran arasındaki muhtemel indinde görüşmenin araştırma sürecine dokunca vereceğinden telaşlı bulunduğunu dile getirerek, şöyleki konuştu:
"İki yan da oluşan bulunan vaziyetten faydalanmak istiyor. Fakat bu aşamada İran'ın kazançlı durumunun dobra olmadığını dile bildirmek lazım. ABD, muhtemel indinde geçim şeklinde ahir başkanın Trump'ın icra ettiği kabilinden baştan bunu bozmayacağına müteallik teminat vermiyor. Bir öteki dava da ABD'nin halis muhlis yaptırımları kaldırmayacak olmasıdır."
İsrail ve öteki birtakım devletlerin de bu süreci menfi etkilediğine dikkati çekici Süleymani, "Öyle göründüğü bu şeklinde danışmalar levent boylu müddet elan bitmeme edecek. Sürenin uzaması şeklinde ise dü yandan da şok gelişmeler meydana gelebilir." uyarısında bulundu.
Siyasi bilirkişi ve gazeteci-yazar Peyman Yezdani de bu turdaki müzakerelerde yaptırımların kaldırılması ve ABD'nin teminat vermesi mevzusunun tartışılacağını tabir etti.
Yezdani, "Anlaşmanın sağlanması Batılı tarafların tutumuna bağlı. Bu seferki görüşmelerde akıbet çıkmayacak ve muhit birbirlerinin inanç ve önerilerini dinleyip başkentlere dönecektir." görüşlerini pa
