Afganistan yetimhanelerindeki ayrıntılar besin krizi dolayısıyla aç yatıyor

Kabil

Afganistan'daki yetimhaneler, arsıulusal yardımların durmasının arkası sıra iktisadi krizle boğuşurken, füru ise besin sorunu çekiyor.

Başkent Kabil'deki Alaaddin Kız Yetimhanesinde canlı çocuklar, AA muhabirine kaygılarını anlattı.

Alaaddin Yetimhanesi resmi şekilde "kız yetimhanesi" şekilde bilinmesine karşın eş füru da 12 yaşına derece burada kalabiliyor.

Yetimhanede şu an 45'i kız, 55'i eş toplamda 100 bebek yaşıyor.

Afganistan'da "devlet" ve "özel" iktisap buyurmak şartıyla 68 yetimhane bulunuyor fakat bunların 26'sı ülkenin içerisine girmiş bulunduğu şişman iktisadi buhran zımnında çalışarak kapatılmış durumda. Maddi sorunların çözülememesi şeklinde çalışkan bazısı yetimhanelerin de kapatılması gündemde.

Gıda, kıyafet ve mahrukat yetersizliği asliye sorun

Uluslararası yardımların kesilmesi yetimhanelerde gıda, giysi, yakıt, tıbbi ve kırtasiye malzemeler ilkin iktisap buyurmak şartıyla nice eksikliğin artmasına minval açtı. Taliban sonrası yetimhaneler et, süt, meyve, göveri kabil besinleri realizasyon edemez duruma geldi.

Binalarda aklık müteharrik cazibe ve sıtma sistemi bulunmuyor. Elektrikler pıtrak kesif kesiliyor, yalıtım üreteci düşüncesince de mahrukat bulunamıyor. Sular da pıtrak kesif kesilirken, içmece suyu temininde de ağırbaşlı teessürat yaşanıyor.

Odaların içindeki tuvaletlerin yeteri derece temizlenememesinden meydana gelen dem etrafa münteşir durumda. Havaların soğumasıyla kesif yorganlar kullanılmaktadır fakat cazibe kesintisi ve mahrukat problemi zımnında odalar bilhassa akşamları antipatik oluyor.

Yönetim az da olsa mevrut gıda, kıyafet ve yakacak yardımlarıyla yetimhaneyi ayakta tutmaya çalışırken, millî ve arsıulusal kuruluşlara "yardım" çağrısı yapıyor.

5 kız kardeşin yaşamı sonuç 2 yılda ast fevk oldu

Hasibe Nebizade (14), 4 kız kardeşi Tayyibe (9), Tuğba (8), Züleyha (6) ve Yelda (3) ile beraberce kestirmece sonuç yanında senedir Alaaddin Yetimhanesinde yaşıyor.

12 yaşındaki Bektaş adlı eş kardeşleri ise Pervan vilayetindeki yanında yetimhanede yaşamını sürdürüyor.

Önceki hükümet çağında er bulunan babaları dü sene ilk Belh vilayetinde yanında helikopter kazasında, anneleri ise sabık sene Pervan vilayetinde yaşanmış bulunan baskın felaketinde anneanneleri, babaanneleri ve teyzeleriyle yaşamını kaybetti.

Çocuklarla ilgilenen biricik yakınları bulunan dayıları ise Kapisa vilayetinde yaşıyor. Annelerini kaybettikten sonraları çelimsiz yanında müddet dayılarında küsurat çocuklar, maddesel boyut yetersizliği zımnında Alaaddin Yetimhanesine yerleştirildi.

Annelerini kaybetmelerinin etkisiyle Tayyibe (9) ve Züleyha (6) yaşadıkları sarsıntı kararı ruhsal mesail göstermeye başladı. Maddi imkansızlıklar zımnında Tayyibe ve Züleyha, şu anne derece doktora götürülemedi.

Hasibe, Tayyibe ve Züleyha'nın görüşme zorluğu çektiğini, yaşlarına akıllıca tavırlar sergilemediğini ve daim ağladıklarını anlattı.

Dayılarının ayda yanında menfaatlerini görüşme ettiğini tamlayan Hasibe, bebek yaşta kardeşlerinin sorumluluğunu aldığını ve bu durumun kendisini baş döndürücü üzdüğünü anlatım etti.

Hasibe, en sevilmiş bulunduğu yemeğin dolgun pilav bulunduğunu dile getirerek, bunu en sonuç 2 ay ilk yediğini söyledi.

Afganistan'da yönetimin değiştiğini anlatım fail Hasibe, "Şiddet hala bitmeme ediyor. İnsanların durumunun da hoppadak baş döndürücü çirkin bulunduğunu biliyorum. Güzel eyyam görürüz inşallah. Yetimhanede bazısı eyyam aç kalıyorum. Eğer yetimhane kapatılırsa baş döndürücü üzüleceğim, en azından burada şen ediyoruz." niteleyerek konuştu.

Hasibe, çağının çoğunu kız kardeşleriyle ilgilenmekle geçirdiğine dikkati çekerek, şu ifadeleri kullandı:

"En şişman arzum, marazlı bulunan dü kız kardeşimin iyileşmesidir. Doktor iktisap buyurmak isterim zira kardeşlerim iyileşmezse ego onları otama edeceğim. En şişman korkum ise kardeşlerimin iyileşememesi. Babamla baş döndürücü güzel hatıralarım oldu. Hep beraberce öğüt çalışırdık. Bana akilane yolu gösterirdi. Bu sebeple kardeşlerime kızdığımda akşam olunca rüyamda babamı görüyorum. Bana 'kardeşlerini vuruş hırçın taktirde huzursuz olurum.' diyor."

"Yetimhaneden çıkartırlarsa bizlere bakacak kimesne yok"

11 yaşındaki Şiraz Pupelzei, 4 sene ilk babasını kaybettikten sonraları annesinin baştan evlendiğini ve kendisini istememesi yardımıyla yetimhaneye getirildiğini aktardı.

İleride uçman olup halkına işlev buyurmak istediğini vurgulayan Şiraz, "4 sene ha annem beni görmeye gelmedi. Beni sormuyor, kendisinden de çav yok. Bir amcam mevcut o değme hafta beni görmeye geliyor. Bana harçlık veriyor, ara sıra de evine götürüyor, esvap alıyor." dedi.

Şiraz, spor yapmayı sevdiğini, en baş döndürücü sevilmiş bulunduğu dolgun pilavı en sonuç yanında ay ilk yediğini dile getirdi.

Yetimhaneden dışarıya katı çıkamadıklarını fakat ülkede kesat yaşandığını duyduklarını aktaran Şiraz, "Herkesin çetin halde bulunduğunu ve hükümet değişikliği yaşandığını biliyoruz. Afganistan'ın geleceğinden umutluyum, inşallah yanında çağ güzel olacak. Özellikle cuma namazı günleri aşındırmak yetersizliği zımnında aç kalıyoruz. En şişman korkum ise yetimhaneden çıkarılmamız. Çıkartırlarsa bizlere bakacak kimesne de yok. Sokakta kalırız. Babamı baş döndürücü az hatırlıyorum, yanında kat rüyamda gördüm bu kadar. Annem beni bıraktığı düşüncesince özleyemiyorum da."

Sevita, annesini bekliyor

Son 7 senedir Alaaddin Yetimhanesinde canlı 11 yaşındaki Sevita Samedi, babasını hatırlamıyor ve illet ölüm ettiğini de bilmiyor.

Annesinin ninesi ile yaşadığını özetleyen Sevita, maddesel imkansızlıklar zımnında annesinin namına bakamadığını söyledi.

Sevita, annesinin seyrek kendisini görüşme ettiğini, en sonuç dü ay ilk annesini çelimsiz süreliğine gördüğünü ve annesinin babasının ölümü kendisince namına bilgelik vermediğini anlatarak, şunları kaydetti:

"Kalacağım arazi ve bana bakacak kimsem bulunmadığı düşüncesince yetimhaneye getirildim. Terzilik ve aşçılık yapmayı seviyorum. En baş döndürücü pizzayı seviyorum, seneler ilk yemiştim. En baş döndürücü sevdiğim dizge gazetecilik. Ülkede yaşanmış bulunan gerçekleri bulunduğu kabil belirtmek istiyorum. Bu meslekle halkıma işlev buyurmak istiyorum. En şişman korkum ise yetimhanenin kapatılması ve bizim buradan atılmamız."

Babasını hiçbir hatırlamamasına karşın rüyalarında gördüğünü tamlayan Sevita, "Annemi baş döndürücü özlüyorum. Onun baştan sona yanımda olmasını isterim ve onunla devir giyinmek istiyorum." dedi.

Arzu, kızların terbiye almasını istiyor

11 yaşındaki Arzu Azizi ise 6 senedir yetimhanede yaşadığını, spor yapmayı, el ve zanaat işleriyle uğraşmayı sevdiğini söyledi.

Anne ve babasını kaybettikten sonraları yetimhaneye yerleştirildiğini tamlayan Arzu, ailesi kendisince yanında bilgisinin olmadığını dile getirdi.

Arzu, "Anne ve babam ego küçükken öldüğü düşüncesince hatırlamıyorum lakin buna karşın az daha değme akşam rüyamda görüyorum." dedi.

İleride sarıklı iktisap buyurmak istediğini vurgulayan Arzu, "Afganistan'ın savaştan kurtulması ve huzura kavuşmasını istiyorum. Kız evlatların gene okullarına gitmesini istiyorum. Okullar ve üniversitelerin açılmasını istiyorum." niteleyerek konuştu.

Arzu, yetimhanede ara sıra aşındırmak yetersizliği zımnında aç kalabildiklerini anlatarak, "En baş döndürücü sevdiğim yemek, kavrulmuş onu da en sonuç beş altı ay ilk yemiştim." ifadesini kullandı.

Taliban sonrası yurt ekonomisi şişman dokunca gördü

Taliban'ın 15 Ağustos'ta başşehir Kabil'e girerek yurt yönetimini devralması ve NATO güçlerinin ülkeden ağız ağıza ayrılması yurt ekonomisini içten etkiledi. Bu süreçte nice iş noktayı boğunuk kalırken, Taliban sonrası Afganistan'a müteveccih arsıulusal yardımlar maktu ve yurt haricinde mevcut rezervler dondurulmuştu.

Kış aylarında ise ülkede kesat ve fakirliğin artacağı bekleniyor.

BM'ye ilişkin Gıda ve Tarım Örgütü ile Dünya Gıda Programının verilerine göre, yurt nüfusunun yarısından fazlasına balya mevrut 22,8 milyon ad ağırbaşlı açıdan besin sorunu yaşayacak.