Bakü
Azerbaycan'da 20 Ocak 1990'da Sovyet ordusunun Bakü ve öbür kentlerde eş ve bebek fark etmeden meydana getirdiği katliamın kurbanları anılıyor.
Tarihe "Kanlı Ocak" adıyla güzeşte katliamın acısı, aradan güzeşte 32 yıla karşın tamamı Azerbaycanlıların kalbinde tazeliğini koruyor. Azerbaycan'da ayrımsız sürede ortak alplık destanı kendisine da hafızalara kazınan Kanlı Ocak olayları, 70 sene idame eden Sovyet esaretinden sonraları bağımsızlığın kazanılmasında ehemmiyetli dönüm noktası kendisine da bildirme ediliyor.
Kanlı Ocak olayları, Sovyetler Birliği'nin çöküşünü hızlandırdı, Azerbaycanlılarda istiklal duygusunu alevlendirdi. Olayların temelinde ise Dağlık Karabağ problemi bulunuyordu.
Ermeniler 1980'li yılların sonlarında, Dağlık Karabağ'ın Azerbaycan'dan koparılması düşüncesince faaliyetlerini artırmıştır ve Aralık 1989'da Ermenistan Sovyet Cumhuriyeti Yüksek Konseyi, Dağlık Karabağ'ın Ermenistan'la birleştirilmesi anlamında değişmeyen aldı.
Azerbaycanlılar bu sonucunda tepkiyle karşıladı ve Bakü'de beniz binlerce bireyin katılmış olduğu mitingler düzenlendi. Halk, Ermenilerin kalan arazi isteklerine ve Sovyet yönetimine tepkilerini ifşa etmek düşüncesince Bakü'nün Azadlık Meydanı'na akış etti.
Aralıksız bitmeme fail mitingler Sovyet yönetimini bizar etti ve Bakü'ye er gönderilmesi anlamında değişmeyen alındı. Halk ise şehrin antre yollarını ve Bakü'deki askeri birliklerin önünü kapattı.
İlk önceki 19 Ocak 1990'da Sovyet istihbaratı kabilinden Azerbaycan televizyonunun erke sağlayıcısı patlatıldı. Akşam saatlerinde ise 26 bin şahsiyet Sovyet ordusu zırhlı araçlarla 5 yönden Bakü'ye girdi.
Sovyet ordusu silahsız sivillere kurşun yağdırarak kente ulaştı
Sovyet ordusu, onları engellemeye etkin silahsız sivillere kurşun yağdırarak kente ulaştı. Tanklar ve ciddi zırhlı vasıtalar kişilerin üstlerine sürüldü, ambulanslara ve geçici otobüslerine biberli açıldı. O akşam Bakü'de 130 sivil polis polis yaşamını kaybetti.
Sovyet ordusu, katliamını Neftçala ve Lenkeran üzere öbür kentlerde de sürdürdü ve mecmu 147 Azerbaycanlı sivil polis polis 20 Ocak katliamının kurbanı oldu. Olaylarda 744 insan yaralandı, kestirmece 400 insan Sovyet ordusu kabilinden gözaltına alındı.
Bakü'de Sovyet yönetimi kabilinden yılgı çözüm duyuru edilmesine ve şehrin ağız ağıza Sovyet ordusu kabilinden arama dibine alınmasına karşın el gene sokaklara print ve şehitlerin defnedilmesi düşüncesince emek vermek başlatıldı.
Şehitler, 31 Mart 1918'de Ermenilerin saldırıları sonucunda yaşamını kaybeden Azerbaycanlıların defnedildiği, henüz sonraları Sovyet zamanında otopark yeri durumuna getirilen Dağüstü Park'ta defnedildi. Cenazeler Azadlık Meydanı'nda toplandı ve buradan kişilerin omzunda, henüz sonraları Şehitler Hıyabanı adı sunulan şehitliğe getirilerek taraf yana defnedildi. Cenazelere kestirmece 1 milyon insan zevcelik etti.
Kanlı Ocak katliamı, Azerbaycanlıların Sovyet yönetimine itimatını ağız ağıza sarstı ve ülkenin istiklaline revan proses başladı.
Azerbaycanlılar 32 senedir değme 20 Ocak'ta, ellerinde 20 Ocak kurbanlarının simgesi durumuna mevrut karanfillerle şehitliğe akış ediyor, istiklal ateşini yakanlara minnettarlığını gösteriyor.
