Antalya'nın Belek Turizm Merkezi'ndeki kuma otelde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı İstişare Toplantısı kapsamında 'Yeşil Kalkınma Yolunda Türkiye' temasıyla planlı toplantının son bildirgesini açıklandı. Konuşmasına Covid-19 testi zait çıkan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve benzeri Emine Erdoğan'a acele şifalar dileyerek başlamış bulunan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, 11 maddeden oluşan Yeşil Kalkınma Yolunda Türkiye Sonuç Bildirgesi'ni paylaştı.
“81 ile diyar ikaz sistemleri kuracağız”
Bakan Kurum, diyar değişikliği ile mücadelede limonluk gazı azaltımı, ahenk faaliyetleri, kanuni aranjman ve kıyamet önleme çalışmalarına evleviyet vereceklerini aktararak, “Son senelerde ülkemizi sel, fırtına, taşma ve yangınlarla içten etkileyen diyar değişikliğiyle mücadelemize misyon edecek, ülkemizin en baş döndürücü gerekseme duyduğu çalışmalardan birisi bulunan İklim Kanunu'na altlık oluşturacak hazırlıklarımızı 6 ay içinde tamamlayacağız. 2053 vizyonuyla beraberce hepsi sektörleri dayalı kuma emek vermek yapacağız. Artık bu zorunluluk. Yine bire kuma hedeflerle; ülkemizin, şimdi ak pak kuma evren düşüncesince güvence yerine gösterdiği eylemleri içeren 2030 millî yardım beyanımızı da bu sene bitmeden güncelleyeceğiz. İklim kriziyle çalışan uğraş düşüncesince geliştireceğimiz Türkiye Ulusal İklim Portalı'yla; 81 şehrimizin tamamında, hepsi saf alanlar ve site merkezlerinde diyar ikaz sistemleri kuracağız. Bu sistemle mümkün kıyamet sahalarına yaklaşan yerlerde canlı yurttaşlarımızın dirilik ve mülk güvenliğini sağlayacağız” dedi.
Belediyelerin diyar dostu planlarına 37 bilyon teklik kaynak
İklim değişikliği uğraş kapsamında şehirlerin yeşil finansman imkanlarını attıracaklarını tamlayan Bakan Kurum, “İller Bankasıyla belediyelerimizin diyar dostu planlarına bu sene 37 bilyon teklik eşme aktaracağız. Emlak Katılım Bankası'yla vereceğimiz çelimli kuma maddesel destekle yer dostu hane ve vasıtaların yaygınlaşmasını iletmek düşüncesince vatandaşlarımızı heveslendirme edeceğiz. Belediyelerimize, çevreyi kirletmeyen, susturucu gazı üretmeyen, vatandaşımızın sağlığına dokunca vermeyen elektrikli ve melez motorlu araçları bağış edeceğiz, gene bu aşamada evcil yönetimlerimize finansman desteği vereceğiz. Hava Emisyon Yönetim Portalı kapsamında 8 bin endüstri tesisinin 20 bin bacasını eşya dibine aldık, izliyoruz. Bu sistemle; kirletenden elde edilmiş gelirleri, ak pak istihsal teknolojilerini kullanan endüstri tesislerine heveslendirme yerine vereceğiz. Tarımda ve enerjide yeşil kalkınma adına; yeşil meydan üreten, sürdürülebilir ekincilik önleyen vatandaşlarımızı ve ak pak erke yatırımı planlayan yatırımcılarımızı 50 milyon m hazne taşınmazıyla destekleyeceğiz. Ülkemize ilişik kaynaklarımızın akıllıcasına ve dişi kullanımını iletmek için; yeşil yatırıma apiko tarla üretimi meydana getirecek bulunan Yenilenebilir Enerji Yatırım Portalımızı bu sene içinde tamamlayacağız” niteleyerek konuştu.
“Ekonomimize 90 bilyon teklik yardım sağlayacak, 200 bin istihdam rakamına ulaşacağız”
Dönüşümü ve tasarrufu asal meydan döngüsel tutum modeline geçeceklerini aktaran Bakan Kurum, şöyleki konuştu:
“Döngüsel tutum millî hareket planını 2022 senesinde tamamlayacağız. Tekstilden plastiğe, inşaattan imalat piyasasına denli onlarca ayrımlı sektörde analizlerimizi tamamlayacak, döngüsel tutum eylemlerimizi inceden inceye gerçekleştireceğiz. Döngüsel Ekonomi Modelinin eğer olmazsa olmazı; Sayın Emine Erdoğan Hanımefendi'nin himayelerinde başlatılan Sıfır Atık Hareketidir. Sıfır atılmış uygulamalarının hepsi sektörlerde çoğalması için, muktezi destekleri vermeye bitmeme edeceğiz. Böylelikle Sıfır Atık kapsamında yüzde 22,4'e ulaştırdığımız arka üstünlük oranımızı 2022'de yüzde 30'a, 2023'te yüzde ise 35'e çıkaracağız. 2035 yılı düşüncesince hedeflediğimiz yüzde 60 arka üstünlük oranıyla, ekonomimize 90 bilyon teklik yardım sağlayacak, 200 bin kardeşimize de toy istihdam endüstrisi oluşturmuş olacağız.”
“Depozito Yönetim Sistemi ile İstanbul'un salname erke tüketiminin yüzde 10'u denli artırım edeceğiz”
Bu sene Kızılcahamam'da uçucu emek vermesi başlatılan Depozito Yönetim Sistemini 81 il 972 ilçede yaygınlaştıracaklarını dile getiren Kurum, “Vatandaşımızın düzene dört dörtlük desteğini aldığımızda; devletimizde İstanbul'un salname erke tüketiminin yüzde 10'u denli (40 bilyon kwh- 441 milyon kWh) erke tasarrufu, Türkiye'nin günce yer yağı tüketiminin dü sert petrolden artırım edeceğiz. (650 bin varil, 1,25 milyon varil) Yine bu hareket planı kapsamında; Tek Kullanımlık Plastiklerin kullanımını azaltacağız. Plastik atıkların arka dönüştürülmesi düşüncesince geliştirdiğimiz toy eylemleri kararlılıkla yaşama geçireceğiz” ifadelerini kullandı.
“Çevre dostu sanayilerimizin rakiplik enerjisini arttıracağız”
Çevre etiketi sistemini yaygınlaştıracak, yer dostu mahsul ve misyon sektörlerinde rakiplik enerjisini arttıracaklarına aksan önleyen Bakan Kurum, “Şu anda; seramik, tekstil, doğruluk kağıdı, el deterjanı, gezinsel konaklama tesisleri, kozmetik ve cıncık denli 7 mahsul ve misyon kolunda yürüttüğümüz Çevre Etiketi Sistemini, 2023 senesinde minimum 12 piyasaya çıkaracak ve yer dostu sanayilerimizin rakiplik enerjisini arttıracağız” niteleyerek konuştu.
“Yatay mimariyi asal meydan yer dostu mecmu 150 bin içtimai konutumuzu tamamlayacağız”
İklim dostu yeşil binaların inşası evleviyet vereceklerini ve bu mevzuda heveslendirme de olacağını kaydeden Bakan Kurum, konuşmasını şöyleki sürdürdü:
“Bakanlığımızın ve hususi bu sektörün hepsi düz yazı çalışmalarında üretilecek yapılar; çevreye saygılı, natür dostu teknolojilerle donatılacak. Kentsel dönüşüm, kentsel restorasyon ve içtimai hane planlarında hepsi ev ve işyerleri el değmemiş atılmış uyumlu, erke ve su dişi binalar olacak. TOKİ Başkanlığımızla yeşil yapı uygulamaları, zeki atılmış ve su sistemleri, çağ enerjisi panelleriyle; diyar dostu, el değmemiş atılmış mevzun ve ufki mimariyi asal meydan yer dostu mecmu 150 bin içtimai konutumuzu tamamlayacağız. Yine önümüzdeki dü sene içinde 600 bin konutun dönüşümünü diyar dostu uygulamalarla gerçekleştireceğiz."
“Enerji ithalatını salname 5 bilyon teklik azaltmış olacak”
Bakan Kurum, ‘Neredeyse Sıfır Enerjili Bina' konseptine basamaklı yerine geçeceklerini de duyurarak, “Enerji tüketiminin yüzde 30'undan evlerimiz sorumludur. Enerji verimliliği alışılagelen binalara uyarınca baş döndürücü faziletkâr bulunan ve yenilenebilir erke kullanan; kentçilik literatüründeki adıyla “Neredeyse Sıfır Enerjili Bina” konseptine basamaklı yerine geçeceğiz. Bu amaçla; Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği'nde toy kuma düzenlemeye gideceğiz. Buna uyarınca 2023 yılından itibaren; toy yapılacak bulunan 5 bin metrekare'den şişman binalarda; halen minimum “C” olması müstelzim minimal Enerji Performansı'nı “B” ye yükselteceğiz. En az yüzde 5 oranında yenilenebilir erke kullanması mecburi bir duruma gelecek. Bu zorunluluğu, 2025 yılından itibaren 2 bin metrekare boyun binalara da yaygınlaştıracak, bu binalarda da yenilenebilir erke kullanma oranını yüzde 10'a çıkaracağız. Böylece geçmiş evrede toy yapılacak binaların erke performansında tahminî yüzde 25 düzeltme sağlayacağız. Projemiz yaşama geçtiğinde; türkiye erke ithalatını salname 5 bilyon teklik azaltmış olacak” ifadelerini kaydetti.
“Kamuda erke tüketiminde yüzde 70 azalmayı başaracağız”
Türkiye Kamu Binalarında Enerji Verimliliği Projesi kapsamında okul, hastane, yönetimsel bina, darülfünun kampüslerinden oluşan amme binalarında erke verimliliği projelerini de yaşama geçireceklerini tamlayan Kurum, 2025 yılı nihayetinde bu projeyle, 700 amme binasında asgari yüzde 20 erke verimliliği, erke tüketimlerinde de minimum yüzde 70 azalmayı başaracaklarını söyledi.
“Sudan tahminî yüzde 25 artırım elde edeceğiz”
Suyun tasarruflu tüketiminde de sıhhi donanım planlarında lavabo, yüznumara debilerini sınırlandıracaklarını anlatım fail Bakan Kurum, "Eskiler 'damlaya damlaya göl olur' diyordu. Şimdilerde ise biz maatteessüf 'damlaya damlaya bulunmayan olur' etabına mevrut bulunuyoruz. Bu sebeple; binalarımızda tercih ettiğimiz suyun şimdi tasarruflu tüketilmesi amacıyla; sıhhi donanım planlarında tuvalet yüznumara debilerini sınırlandıracağız. Böylece lavabolarda kullanılacak bulunan sudan tahminî yüzde 25 artırım elde edeceğiz. Yine peyzaj planlarında suyumuzdan artırım eylemek için; felç sulama denli yöntemlerin kullanılmasını, az su talip bitkilerin seçilmesini mecburi bir duruma getireceğiz” dedi.
“Vatandaşlarımızın ısıtma giderlerini yüzde 30 oranında düşüreceğiz”
Bakan Kurum, döngüsel tutum kapsamında endüstri tesislerinden çıkan atılmış ısıyı arka kazanarak ev ve işyerlerinde ısıtma deposu yerine baştan kullanılacağının da altını çizerek, “Bu toy uygulamamızla, yurttaşlarımızın ısıtma giderlerini yüzde 30 oranında düşüreceğiz. Ülkemizdeki hepsi ısıl santrallerin atılmış ısı potansiyelini hesapladığımızda, 4 milyon konutu ısıtabilecek atılmış ısıyla karşılaşıyoruz. Bugün, Manisa Soma Termik Santrali, 5 kilometre uzaklıktaki 10 bin konutu bu yöntemle ısıtmaktadır. Biz ısıl santrallerdeki atılmış ısı potansiyelinin tamamını kullanarak, tahminî 16 milyon vatandaşımızın ısıtma giderlerini yüzde 30 şimdi alçak çekeceğiz. 6 ay içerisinde, Isıtmada Yeşil Dönüşüm Strateji Belgemizi yayınlayacak, atılmış ısının baştan kullanımına hususi yerine planladığımız ve erke tasarrufu sağlayacak yatırımlarımızı milletimizle paylaşacağız” halinde konuştu.
“Hava kirliliğini azaltacağız”
İklim Dostu Karbon Nötr kent Projesi'ni yaşama geçirecek, diyar kirliliğini azaltmayı hedeflediklerini kaydeden Bakan Kurum, Ülkemizin belli noktalarında bağan sürüm yerleri oluşturacağız. Bu hedeflerin tamamını, dizgeli kuma halde yapmak düşüncesince İklim Dostu Karbon Nötr Şehirler Projesi'ni başlatacağız. 1 sene içinde 81 ilimiz düşüncesince bulunan karbon dans ve ekliptik envanterini ortaya koyacağız. Her kuma şehrimizde; insanımızın sağlığını etkileyen dokuncalı gazların miktarlarını ve yayılım alanlarını hesaplayacağız. Üretilen bu dokuncalı maddeleri emecek yutak sahalarımızı artıracak, müstehase mahrukat tüketen anahtar kullanımını azaltacak, mikromobiliteyi, çiftteker ve skuter kullanımını ve benzeşim çevreci yatırımlarımızı arttıracağız” dedi.
Hava kirliliğine faktör bulunan vasıtaların girişlerine kontrollü izin
“Şehirlerimizde 'Düşük Emisyon Bölgeleri' oluşturacağız” niteleyerek laflarını sürdüren Bakan Kurum, “Ülkemizin ayrımlı noktalarında belirleyeceğimiz bu bölgelerde, el değmemiş emisyonlu vasıtalar bulunan hibrit, elektrikli arabalar ve TOGG dışında; diyar kirliliğine faktör bulunan vasıtaların girişine kontrollü kuma halde müsaade vereceğiz. İnsanımızın sağlığını gözdağı fail diyar kirliliğiyle mücadelemizde toy kuma sahife şimdi açmış olacağız” dedi.
NEFES Yazılımı devreye alınıyor
Yerli ve ulusal NEFES Yazılımı'nı devreye alacaklarını duyuran Bakan Kurum, konuşmasını şöyleki sürdürdü:
“81 şehrimizin sayısal ikizleri üstünden diyar kalitesi değerlerini belirleme edeceğiz. Bu yazılımımızla; 84 milyon vatandaşımız, sabahleyin evden çıkmadan şehrinde kullanacağı güzergâhtaki diyar pislik vaziyetini enstantane fotoğraf yerine görebilecek ve kuma hat tercihi etme olanağına kavuşacak. Afetlere erinç en çalışan formül olmasının indinde diyar kirliliğiyle mücadelede de baş döndürücü ehemmiyetli görevler üstüne saha mahfuz sahalarımızı ve site içi yeşil sahalarımızı arttıracağız. 2018 senesinde ülkemizin yüzölçümünün yüzde 9'u seviyesinde bulunan mahfuz meydan büyüklüğümüzü yüzde 11,91'e ulaştırdık. Bu büyüklüğü basamaklı yerine 2023 senesinde OECD averajı bulunan yüzde 17'ye yükselteceğiz. Millet bahçeleriyle ortaya koyduğumuz 81 milyon metrekare yeşil meydan hedefimizi; Cumhuriyetimizin 100. senesinde tamamlayacağız. Sağlıklı hayatın eğer olmazsa olmazı durumuna mevrut çiftteker kullanımını arttıracağız. 2023 yılına denli ülkemizin değme noktasına ulaşacak mecmu 3 bin kilometre çiftteker yolu, 3 bin kilometre yeşil gidiş yolu, 60 kilometre yer dostu çıkmaz ve 60 bin metrekare kavga bariyerinin yapımını tamamlayacağız.”
“Atık grupları online yerine izlenecek”
Türkiye'deki hepsi kirlilikle uğraş eylemlerinin kuma tane merkezden yönetileceğini tamlayan Kurum, “360 noktadan havamızı, 423 noktadan denizlerimizi, akarsularımızı enstantane fotoğraf yerine izliyoruz. Aykırı kuma vaziyette elden ekiplerimizle karışma ediyoruz. Bundan böyle, hepsi kirletici kaynaklarla; hava, deniz, su ve tarla denli hepsi müşteri ortamların verilerini Sürekli İzleme Merkezinde toplayacağız, hepsi uğraş süreçlerini buradan yöneteceğiz. Yine sahadaki en çalışan uygulamamız bulunan Mobil Atık Takip Sistemlerimizle hepsi atılmış gruplarını hem durumunda bununla beraber online yerine izleyeceğiz. Atık izlem sistemi sayesinde, hepsi atıkların yer ve insanoğlu sağlığına riziko oluşturmayacak halde işlenmesi, böylecene atıkların ekonomiye kazandırılmasını da realizasyon edeceğiz" niteleyerek konuştu.
“Bu sene canlı istihdam maksadı 50 bin”
Yeşil kalkınma hedefine müteallik hepsi projelerde gençlere evleviyet vereceklerini ve hepsi sektörlerde yeşil istihdamı arttıracaklarını da müjdeleyen Bakan Kurum, “2021 senesinde bakanlığımızın ve belediyelerimizin beceri şartnamelerinde yaptığımız değişiklikle canlı istihdam seferberliğimizi başlattık. 25 bin gencimiz bu plan kapsamında göreve başladı. Bu sene ise istihdam hedefimizi, 50 bine yükseltmiş durumdayız. Yeşil Kalkınmanın reis ülkesi Türkiye gayemiz doğrultusunda hepsi sektörlerde toy yüzbinlerce istihdam sağlayacağız. Gençlerimize müteveccih olarak; 209 üniversitemizden 20 bin diyar elçisi belirleyecek ve diyar değişikliğiyle mücadelemizi öğrencilerimizle beraberce gerçekleştireceğiz" ifadelerini kullandı.
Doğal afetlerde mücadelede tarla idare modeline geçiliyor
Doğal afetlerle uğraş düşüncesince sürdürülebilir tarla idare modeline geçeceklerini de duyuran Bakan Kurum, obrukların en baş döndürücü görüldüğü Konya-Karaman dalında uygulaması başlatılan Sürdürülebilir Arazi Yönetimi (SAY) Projesi kapsamında; tarla altı ve felç sulama sistemlerini ülkenin tamamında uygulanacağı bilgisini verdi.
Sel ve taşkınlarla en çalışan mücadelenin, üst havzalarda yapılacak yığın ve aşınım kontrolü olduğuna dikkati çekici Kurum, “Selin şehre ulaşmasını engellemek, dirilik ve mülk kaybını engel olmak için; sellerin başladığı havzalarda, 17 yığın arama projesi hazırlamış durumdayız. Yine 6 ayrı yığın projemizi de vatandaşlarımızı kaybettiğimiz Kastamonu Bozkurt ilçesini destek olmak düşüncesince tamamladık. Bu çalışmamızı da ülkemizin sel, taşma ve göçü riski haiz hepsi havzalarımızda uygulayacağız. Yine bu hedefle; 6 alanda başlatılan ağaçlandırma ve aşınım arama projesini, ülkemizin aşınım riski altındaki hepsi bölgelerinde yaygınlaştıracağız” dedi.
“10 milyon vatandaşımıza çevre, diyar ve yeşil kalkınma eğitimi vereceğiz”
Son yerine Yeşil Kalkınma Devrimi'nin vatandaşlara ve doğacak nesillere anlatılması açısından eğitim, farkındalık ve sığa geliştirmeyi yaygınlaştıracaklarını da tamlayan Bakan Kurum, “Cumhuriyet'imizin 100. yılına giderken, bakanlıklarımızla, üniversitelerimizle, belediyelerimizle, taharri memuru polis toplumla 10 milyon vatandaşımıza çevre, diyar ve yeşil kalkınma eğitimi vereceğiz. Bunların yanında; ilkin gençlere ve çocuklarımıza müteveccih diyar dostu projelerimizle, kitap, dergi, film, el değmemiş atılmış ve diyar müzesi, sayısal yer ve bebek akademisi, hareketli uygulama, içtimai iletişim araçları emek harcamaları ve etkinliklerle 84 milyon vatandaşımızın Yeşil Kalkınma'yı tanımasını ve yardım sunmasını sağlayacağız” niteleyerek konuştu.
“Sonuç bildirgesinin dünyanın yarınlarına şişman katkılar sunacağına kalben inanıyorum”
Bakan Kurum, endamsız ve etraflıca vadede planlamasını bitirdikleri görüşmede oluşan 11 bap ile yeşil kalkınma hamlesini sefer haritası yerine belirlediklerinin altını çizerek, “Ülkemizin imkânlarını ve gereksinimlerini bilen, planlı, dizgeli kuma göz açısıyla hazırlanmakta bulunan son bildirgemizin; Türkiye'nin büyümesine, doğamızın korunmasına, yavrularımızın geleceğine, kuma evimiz dünyanın yarınlarına şişman katkılar sunacağına kalben inanıyorum” dedi.
Suat Metin - Ahmet Serdar Eser
