İstanbul
Afrika kıtasındaki aşırı sayıda ülkede akıbet zamanlarda tanıdık politik belirsizlikler ve aut dahil suçlamaları kıtanın müstemleke geçmişini baştan gündeme getirdi.
Afrika kıtasının aykırı ve yerüstü kaynaklarını sömürmekle beraberce 15'inci ve 19'uncu çağ ortada icra ettikleri köle ticaretiyle ehven iş enerjisini de realizasyon fail Batılı devletlerin Afrika kıtasındaki erk arayışı zaman "yeni sömürgecilik" namına adlandırılıyor.
Batıya müteveccih hicret hareketini kapatmak düşüncesince anne kara ülkeleriyle art arda bağış anlaşmaları imzalayan Batılı devletler, beniz seneler süresince milyonlarca Afrikalı yerliyi topraklarına ve sömürgelerine çekmek düşüncesince birbiriyle yarıştı.
Uzun seneler süresince köle ticaretinin anne durağı Batı Afrika sahilleri olurken sömürgelerini genişleten dayanıklı aşırı iklim anadan görme köle ticareti yollarını ele geçirerek Doğu Afrika ve Güney Afrika limanlarından da köleleri "Yeni Dünya"ya taşıdı.
Afrika’dan Atlantik Okyanusu ötesine taşınan kölelerin sayısı açık namına bilinmezken, bu rakamın 25-30 milyon dolaylarında bulunduğu kestirim ediliyor.
Köle ticareti 15'inci yüzyılda Portekizliler aracılığıyla başladı
Afrika'nın dayanıklı aşırı ülkesinde geçmişi milattan öncesine denli uzanan köle ticareti, çoğu kez savaşlarda ve ya domestik ahali arasından hava edilerek ensesi kalın ailelere görev eylemek düşüncesince satılan kölelerden meydana geliyordu.
Afrika kıtasına Avrupalıların kadem basmasıyla kıtalar arası özelliğe mülaki ve gemilerle kitlesel köle ticaretinin başladığı devre 15'inci çağ oldu.
15. yüzyıla denli Doğu ve Kuzey Afrika'daki limanlardan besleme namına gönderilen ve bağıl nice hakka erbap bulunan köleler, Portekizlilerin Batı Afrika kıyılarında yakaladıkları insanları köle namına satmaya başlaması ve derneşik seferler düzenlemesiyle dünkü müşterek ticaret alternatifini aldı.
Amerika'nın keşfi sonrasında ve Hollanda, İspanya, İngiltere ve Fransa kabilinden devletlerin müstemleke yarışına girmesiyle bendegân giderek anne ticaret ögelerinden birisi biçimine geldi.
Kölelerin hem okyanusu geçe hem de vardıkları topraklarda gördükleri adamlık dışı muamelat giderek köleliğe dirlik tepkilerin artmasına ve 19'uncu asrın sonuna akıllıcasına köleliğin yasaklanmasına biçim açtı.
Deniz kabuklarına cevap bendegân
Batı Afrika'daki köle ticareti, Portekizlilerin 15'inci çağ ortalarında dünkü ticaret olanakları ve kıymetli madenler araştırmak amacıyla Batı Afrika kıyılarına gelmesiyle başladı.
Batı Afrika kıyılarında köle ticareti düşüncesince en müşterek tomar geçer limanlar Benin, Gana, Senegal, Gambiya, Kongo, Nijerya ve Angola'daydı.
Batı Afrika'dan kölelerin taşınmasında başat görevi İspanyollar ve Portekizliler rollendirirken bu devletlere ahir yüzyıllarda Hollanda ve İngiltere eklendi.
Portekizlilerin, Batı Afrika sahillerinden alarak taşıdıkları kölelerin akıbet durağı ise çoğunlukla Brezilya, Karayip adaları ve ya Kuzey ABD oluyordu.
Bir güncek düşüncesince 40 kişi
Portekizli tüccarlar, burada evvel namına madenlerde işletmek neredeyse kabile reislerinin savaşlarda hava almış bulunduğu yerlileri satın almaya başladı. Köle ticareti ilerleyici yüzyıllarda başka Avrupa ülkelerinden mevrut şahıslar çeşidinden sürdürüldü.
17'nci asrın başına gelindiğinde İtalya, İspanya ve Portekiz'deki köle pazarlarında satılan kölelerin sayısının 50 bin yöresinde bulunduğu kestirim ediliyor. O çağda köle tüccarlarının müşterek at karşılığında 25-30 köle sattığı belirtiliyor.
Tüccarlar, kabile reislerine yanlarında getirdikleri kumaş, silah, barut, bakır ve bronzdan işlenmiş eşyalar, alkollü içecekler, ayrıca bahir kabuğu veriyor ve karşılığında onlarca, birtakım birtakım yüzlerce Afrikalıyı satın alıyordu. Bu ticaret, birtakım birtakım müşterek şişe alkole cevap 10 isim ve ya müşterek güncek düşüncesince 40 isim halinde fark olabiliyordu.
Afrikalı kabile reisleri, Avrupalı tüccarlardan kölelere cevap "deniz kabuğu" fark alıyor, bunu kabileler ortada değişim tokuşta "para" namına kullanıyordu. Miktarına uyarınca bahir kabuğu karşılığında onlarca ayrıca yüzlerce Afrikalı, Avrupalı tüccarlara satılabiliyordu.
17. yüzyılda Orta ve Batı Afrika’dan köle taşımaya süregelen Fransız tüccarlar, hâlâ sonraları Afrika’nın doğusundaki Madagaskar'da da ticari üsler elde etti.
Fransızlar, 17. ve 18. yüzyılda Morityus ve Reunion adalarına getirdikleri kölelerin şişman çoğunluğunu ise Madagaskar'dan getiriyordu.
Fransızların taşımış bulunduğu kestirim edilen köle sayısı ise kestirmece 2 milyon.
Köle ticaretinin en ehemmiyetli merkezlerinden Goree Adası
Senegal'in başkenti Dakar açıklarındaki Goree Adası da Batı Afrika'daki köle ticaretinin en ehemmiyetli merkezleri ortada arazi alıyor.
Portekizlilerin 1450'de ıvır zıvır müşterek taş kilise nesir ederek yerleşime açmış bulunduğu Goree Adası, 1677'de Fransa'nın kontrolüne geçti. Fransa'nın adadaki hakimiyeti, 1960'da Senegal'in bağımsızlığını kazanmasına denli bitmeme etti.
UNESCO koruması altındaki talibi bugünkü hazin şöhretine kavuşturan ise 1780'de nesir edilen "köle evleri" oldu.
Kıtanın günindi çeşidinden birleşen Afrikalılar, dünkü dünyaya yapacakları gezi evveliyat bu evlerde afiyet durumları, gözyaşı ve boylarına uyarınca birbirlerine zincirlenerek haftalarca bekletildi.
Bazı köleler, köle evinin okyanusa oluşturulan kapısından, Portekizce de "yüzen mezar" manasına mevrut "Tumberio" isminde gemilere bindirilerek Avrupa ve Güney Amerika'ya sevk edilirken birileri da köle pazarlarından 1 kilogram düğü ve ya kumpir karşılığı satıldı, birileri da yapım ve ev işlerinde çalıştırıldı.
Köle tüccarlarının telaki noktası bulunan Goree Adası, milyonlarca Afrikalının köle namına alınıp satılmış bulunduğu kestirim ediliyor.
Üç köşeli ticaret ve İngiltere
Avrupa'daki Nantes, Rochelle, Bordeaux, Liverpool, Bristol, Amsterdam, Lizbon limanlarından koruyucu gemilerin, Afrika'nın muhtelif yerlerinden birleşen canlı ve dimdik köle adaylarının sergilendiği Goree Adası'na geldiği biliniyor.
Erkek kölelerin "değeri", boyları, kiloları ve adale durumlarına uyarınca belirlenirken, eş ve kollar da ise ölçüt diş ve umumi afiyet durumlarıydı.
Afrika, Avrupa ve ABD kıtaları ortada gerçekleşen kaba bap ve kölelerin satılmasıyla meydana getirilen üç köşeli ticaret, beniz senelerce Fransa, Portekiz, İngiliz ve Hollandalılar çeşidinden sürdürüldü.
Avrupa'dan getirilen mahsulat bendegân karşılığında buraya bırakılırken, Batı Afrika'dan tahsil edilen bendegân de kaba bap karşılığında Amerika'daki ekincilik arazilerine taşındı.
İngiltere'nin Amerika'da kurduğu dünkü kolonilerine taşımış bulunduğu kölelerin çokları da Batı Afrika'dan geldi.
İngiltere, Afrika'da ilginin aşırı bulunduğu kumaş, bakır ve barut kabilinden maddeleri buraya bırakırken, karşılığında köle aldı. Karayip adalarına ve Amerika'daki İngiliz kolonilerine taşınan kölelere cevap bire müşterek gemiler bu defa de Avrupa'ya buralarda yetişen kaba maddeyi götürdü.
Güney Afrika’ya evvel mevrut müstemleke ülkesi Hollanda
Birçok Avrupa ülkesinden hâlâ ilkin Afrika'da müstemleke kuran Hollanda, Güney Afrika’ya evvel mevrut müstemleke ülkesi olma hususi durumunu taşıyor. Hollandalılar, 1652 senesinde "Hollanda Doğu Hindistan Şirketi"ni kurarak müstemleke bölgelerindeki çalışmalarını arttırmıştır ve umut Burnu'nda mevcut Cape Town kentinin temellerini attı.
Güney Afrika'daki Hollandalı sayısı 1652'de hoppadak 90 kişiyken bu skor 1795 senesinde 16 bine ulaştı. Aynı sene Hollandalılar çeşidinden bu ülkede köleleştirilen Güney Afrikalı sayısı ise 16 bin 839'a yükseldi.
Güney Afrika'yı köle ticaretinde özek namına kullanan Hollanda, ilkin Cape Town'da toplamış bulunduğu köleleri gemilerle ABD ve Avrupa kıtalarına götürdü. Tarihçilere göre, 1795 senesinde Cape Town'un nüfusunun üçte ikisi kölelerden oluşuyordu.
Hollanda'nın Afrika'daki müstemleke izlerinden en bilineni, Khoikhoi halkına müteveccih katliamları oldu. Hollanda, 1659, 1673 ve 1674-1677 yılları ortada Khoikhoi kabilesini köleleştirmek düşüncesince şişman katliamlar yaptı.
Ateşli silahlar ile Khoikhoi kabilesine hücumcu Hollandalılar binlerce Afrikalıyı öldürdü, evlerine ve arazilerine el koydu, köle namına kaçırdı ve bölgedeki saf kaynakları sömürdü.
Tanzanya, Almanların müstemleke başkenti ha
Almanların Doğu Afrika'daki müstemleke yönetiminin başkenti olan, Tanzanya'nın Bagamoyo kasabası, "Alman Doğu Afrikası" namına isimlendirilen bugünkü Tanzanya, Ruanda ve Burundi'nin şişman yönünü içerisine düzlük müstemleke yönetiminin başkentliğini yaptı.
Köle ticaretinin anne merkezlerinden bulunan Bagamoyo, Zanzibar Adası'na yakınlığı dolayısıyla izlemsel ciddiyete sahipti ve 17'nci yüzyıldan 19'uncu asrın sonlarına denli şişman seviyede Umman Sultanlığı'nın kontrolü altında kaldı. 17'nci çağ öncesinde birtakım besin maddelerinin taşımacılığının yapıldığı Bagamoyo, bu tarihten sonraları Avrupa ve Amerika'da kalan köle ve fil doğurgan ihtiyacının karşılanmasında geçer dünkü müşterek özek oldu.
Afrika'nın iç kesimlerinden sahile getirilen bendegân birtakım birtakım aylarca birtakım birtakım de senelerce gezi gerçekleştirmek zorundaydı. Bitkin sakıt ve hastalanan bendegân yola bitmeme edemeyecekleri anlaşıldığında öldürülüyordu.
Kölelere biçim süresince ayakta kalmaları ve erke toplamaları düşüncesince ise "bitter kola" ismindeki müşterek cins incir yediriliyordu.
Doğu Afrika'da 19'uncu yüzyılda topraklarından koparılan Afrikalı kölelerin yüzdelik 23'ü Arabistan, İran ve Hindistan'a, yüzdelik 18'i Güney Afrika ve Amerika'ya, yüzdelik 6'sı ise Fransızların şeker hastalığı hastalığı kamışı tarlalarında çalıştırılmak neredeyse Reunion Adası'na ve Morityus'a götürüldü.
Kıtalar arası köle ticaretinin unutulan merkezi Kamerun'daki Bimbia Limanı
Kamerun'un Limbe şehri civarlarında mevcut "Bimbia köle limanı", kıtalar arası köle ticaretinin yüzdelik 10'unun yapıldığı özek bulunmasına karşın köle ticareti tarihinde unutulan merkezlerden biri.
Kamerun çeşidinden millî miraslar arasına tahsil edilen Bimbia köle limanı, bire müşterek sürede emektar ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ve adlı sanlı musiki yapımcısı Quincy Jones kabilinden ünlülerin atalarının köle namına ABD kıtasına gitmeden evveli akıbet durağı.
Afrika kıtasının ayrımlı bölgelerinden ABD kıtasına gitmek neredeyse getirilen kölelerin bağlandığı zincirlerin ve zindanların kalıntılarını zaman de kıymetlendirmek mümkün.
Bimbia Limanı üstünden ABD ve Avrupa kıtasına götürülen kölelerin sayısı milyonlarla tabir ediliyor.
