İstanbul
Üretim zincirindeki derinlemesine vadeli çekler ve kontrolsüz mağazalaşma kabil nedenlerle müstevli önceleri yaşanmış olan hesaplı dalgalanmalardan en aşırı etkilenen sektörler ortada toprak meydan ayakkabı sektörü, aradan güzeşte müddette yaşanmış olan sıkıntılardan öğüt çıkararak baştan toparlandı.
Üretim ayağında 18 kocaoğlan bulan vadeler 6 aya derece kısalırken, toptan salgınla baş başa Uzakdoğu tedbir zincirinin kırılması, Rusya, Avrupa ve Orta Doğu ülkelerinden ilginin artması, Avrupa ülkelerinin istihsal düşüncesince rotayı Türkiye'ye çevirmesi sektörde rekorları yekdiğeri peşine getirdi.
Geçen sene müstevli zımnında ihracatta 2019 paralelinde kapatan ayakkabı sektörü, bu sene acemi rekorlara imza atmaya başladı.
8 ayda güzeşte senenin bire müşterek zamanına gereğince yüzdelik 23,7 küsurat ayakkabı ihracatında 674 milyon dolarla kâffesi zamanların ocak-ağustos devri rekoru kırıldı.
Bu süreçte en efdal dış satım 62 milyon dolarla Rusya'ya yapılırken, onu, 51 milyon dolarla Irak, 46 milyon dolarla Almanya, 36 milyon dolarla İspanya strateji etti. En aşırı dış satım meydana getirilen devletler ortada Romanya, İsrail, İtalya, İngiltere, Hollanda ve Polonya da toprak aldı.
Yıl böylecene ayakkabı ihracatında 1 bilyon dolar barajının ilkin kat aşılacağını tamlayan kol temsilcileri, istihsal artışı düşüncesince acemi elemanlara gerekseme duyulduğunu kaydederek, bu mevzuda acemi cümle liselerinin ve üniversitelerde ayakkabı mühendisliği bölümlerinin açılması çağrısında bulundu.
"Hatalardan öğüt çıkaran sektörümüz şu anda verim yetiştiremiyor"
Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Yönetim Kurulu Başkanı Berke İçten, AA muhabirine icra ettiği açıklamada, Türkiye'nin ayakkabıda erbap bulunduğu istihsal gücü ve potansiyelinin 2014'te ithalata getirilen ek gümrük vergileri sonrası kupkuru müşterek biçimde ortaya çıktığını söyledi.
O çevrim bitirdikleri istişareler ve icraat sonrası bakanlığın getirmiş bulunduğu ek gümrük vergilerinin ayakkabı sektörünü uçurumun kenarından döndürdüğünü dile getiren İçten, ondan sonradan ihracatın çabucak arttığını anlattı.
İçten, şimdi ilkin 400-500 milyon dolar akan açıkça verici bu sahanın 4-5 yılda 500 milyon dolarlık akan müşterek tomar vermeye başladığının altını çizerek, pazarlarda yaşanmış olan sıkıntılara karşın bu başarının yakalandığını bildirdi.
Sektörde toptan müstevli önceleri yaşanmış olan konkordatolara yer veren İçten, "Şu anda ağır manada müşterek istihsal yetiştirememe problemi yaşıyoruz. 'Ürün yetiştiremiyoruz' desek yeridir. Ayakkabı sektörü, yaşamış bulunduğu sıkıntılardan ağır manada öğüt çıkardı. Vadeler sayı farkı 6 aylara derece düştü. Sektörde aşırı şimdi elleme eyyam göreceğiz, elleme gelişmeler yaşayacağız." dedi.
"Avrupalı müşteriler rotayı Uzakdoğu'dan Türkiye'ye çevirdi"
Berke İçten, 320 bin bireyin çalışmış bulunduğu sektörde halihazırda öge bulamama problemi yaşadıklarını belirterek, acemi öge yetiştirme dair ağır projelerinin olduğunu, bunu çelimsiz müddet içinde halkoyu ile paylaşacaklarını söyledi.
Üniversiteler ile 4 salname ayakkabı mühendisliği kısmı açılış çalışmalarının sürdüğünü dile getiren İçten, ayakkabı ve saraciye öğretimi düşüncesince çabucak acemi mesleksel ve fen liseler açılması icap ettiğini vurguladı.
İçten, bu sahanın öncelikleri ortada toprak meydan "ihracatta 1 bilyon doları aşma" hedefinin bu sene yakalanacağını kaydederek, şu detayları verdi:
"Küresel salgınla baş başa ilkin Avrupalı müşteriler rotayı Uzakdoğu'dan Türkiye'ye çevirdi. Biz de küsurat navlun fiyatlarını ve hassas tedbir zincirini okazyon isteyerek dış satım pazarlarımızı çeşitlendirdik. Uzakdoğu'dan müşterek ürünün üretilip gelmesi bundan sonradan ayları alıyor. Ancak Türkiye'den mahsulat aşırı şimdi çelimsiz müddette üretilip gönderilebiliyor. Türkiye'nin istihsal enerjisini ve potansiyelini bilici iri salon zincirleri ve alıntı grupları Türkiye'ye gelmeye başladı."
İçten, Türkiye'nin ihracatını açıkça bariz tezyit ve acemi pazarlara gezinti çalışmalarının çabucak sürdüğünü, bu kapsamda 29 Eylül-02 Ekim'de İstanbul Fuar Merkezi'nde düzenlenecek 65. Uluslararası Ayakkabı Moda Fuarı'nı okazyon namına gördüklerini vurguladı.
Türkiye'nin toptan ayakkabı ticaretinde 6. tam toprak aldığını anımsatan İçten, ihracatta acemi iş birlikleri ve üretimde yapacakları yatırımlarla 2,5 bilyon dolarlık dış satım ve sıralamada şimdi yukarılarda toprak edinmeyi hedeflediklerini laflarına ekledi.
"Salgınla baş başa tedbir zincirinin kırılması veTürkiye'nin yakınlığı üstünlük sağladı"
Türkiye Ayakkabı Sektörü Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı (TASEV) Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Çetin ise bu sahanın salgını fırsata çevirdiğini belirterek, "Özellikle Avrupa'dan Uzakdoğu'ya uzanan tedbir zinciri kırıldı. Hem derinlemesine vadeli teslimat bununla beraber istihsal ve navlun kabil maliyetlerdeki artım Avrupalı tedarikçileri Türkiye'ye yöneltti. Türkiye'nin AB'ye yaklaşan olması geri hizmet üstünlük sağladı." niteleyerek konuştu.
İtalya Milano'da bu ay meydana gelen dünyaca adlı sanlı cilt ve ayakkabı fuarı MICAM'da Türkiye'den 53 şirketin epope gösterdiğini dile getiren Çetin, Türk firmalarının ihracata müteveccih ürünlerinin aşırı ağır dikkat ve istem gördüğünü söyledi.
Çetin, ayakkabı dalının yaşadıklarından öğüt çıkardığını ve vadelerin düştüğünü kaydederek, ihracatın herhangi müşterek sene yüzdelik 20 artım potansiyelinin bulunduğunu, bu sene yüzdelik 25, 2022'de de yüzdelik 30 artım beklediklerini vurguladı.
Ciddi öge açığımız var, acemi liseler açılmalı"
Hüseyin Çetin, ayakkabı sektöründe üretimin "tam gaz" bitmeme ettiğini fakat burada dü başağrısı ile gönül rahatlığı karşıya olduklarını söyledi.
Çetin, "Bunlardan birincisi; nısıf işlenmiş cilt ihracatı. Bakanlar Kurulu kararıyla nısıf işlenmiş cilt (kromlu deri) ihracatına titrem başına 500 dolarlık görüntü konulmuştu. Bu nısıf işlenmiş cilt ihracatı önlenirse mahsulat aşırı şimdi efdal eklenmiş kıymetli olarak, ayakkabı ve benzer verim gibi, ihraç edilebilir. Bu da sektörümüzü arsıulusal arenada öne çıkartır. İç piyasada şimdi makul pahalı cilt ayakkabı üretimi yapılabilir." açıklamasında bulundu.
İkinci sıkıntının ayakkabı tabanında yaşandığını dile getiren Çetin, "Taban düşüncesince geçer not kauçuk, poliüretan, eva ve faylon kabil kaba maddelere toptan manada ağır zamlar geldi ve bu mahsulat bulunamıyor. Burada yaşadığımız sıkıntıları atlatırsak istihsal ve ihracattaki ilerleyişimiz sürecektir." ifadelerini kullandı.
Sektörün şu anda aşırı ağır nitelikli öge gereksinimi olduğunu kaydeden Çetin laflarını şöyleki tamamladı:
"İstanbul'un yanı esna ayakkabı dalının kümeleştiği İzmir, Gaziantep, Şanlıurfa, Konya ve Adana kabil illerimizde ayakkabı dair cümle liseli var. Ancak bu liseler yetmiyor. Ayakkabı üretiminin kâffesi sahalarında ve ilkin saya dair ağır öge açığımız var. Bunun düşüncesince acele liseler açılması gerekiyor. Bunun yanı esna şimdi ilkin Yıldız Teknik Üniversitesi ile tören düzeni imzalamıştık. Ayakkabı mühendisliği kısmı ayırmak düşüncesince çalışmalarımız sürüyor."
