Cezayir
2 Ekim'de Fransa’nın Le Monde gazetesinde piyasaya sürülen haberde, Cezayir’in tarihinin “gerçeklere mebni olmadığını ve Fransa'ya husumet hesabına düz yazı edildiğini" kanıt fail Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Osmanlının ülkedeki hakimiyetini “sömürge” namına tanımladı.
Macron'un bu açıklamaları Cezayir'de hem resmi bununla birlikte çıplak kanattan tepkiyle karşılandı.
Cezayir yönetimi, Macron'un söylemlerine reaksiyon namına 3 Ekim'de iklim alanını Fransız askeri uçaklarına kapattı ve peşi sıra Cezayir'in Paris Büyükelçisi Muhammed Anter Davud'u danışma düşüncesince ivedilikle ülkeye çağırdı.
Cezayir halkı, Macron’un ülkede Osmanlı dönemiyle ilgilendiren icra ettiği tanımlamayı AA muhabirine değerlendirdi.
"Osmanlı Devleti Cezayir’e Haçlı Seferlerine erinç uğraşmak düşüncesince geldi"
Üniversitesi talebesi Hacer Tiyab, Barbaros Hayrettin Paşa ve kardeşlerinin Cezayir’e Haçlı Seferlerine erinç uğraşmak düşüncesince geldiğini söyledi.
Osmanlının Cezayir’de bulunmasının koloni gayeli olmadığını kaydeden Tiyab, “Fransa’nın Cezayir’i işgali baş döndürücü vahşiceydi. Birçok tapınma noktayı ve cemiyete dokunca verdiler, nice insanı öldürdüler. Osmanlılar anca değildi. Kültürümüzle birleştiler, Keçiova Camii ve Kastah (eski şehir) denli asar bıraktılar. Osmanlılar işgalci değildi.” ifadelerini kullandı.
Ekonomi ve Kamu Yönetimi Fakültesi talebesi Celal Muhammed ise Osmanlının Cezayir’e Cezayirlilerin çağrısı hesabına geldiğini söyledi.
Osmanlının Cezayir’e girişinin İspanyolların işgali hesabına 1518’de bulunduğunu tamlayan Muhammed, “Cezayir, Osmanlı donanmasından iane istedi. Barbaros kardeşler öğrenci karşılık verdiler ve İspanya işgalini kovdular.” dedi.
"Osmanlı'nın Cezayir'e girmesi İslam Fethiydi"
Muhammed, “Osmanlılar Cezayir'i obstrüksiyon etmedi. Osmanlı'nın Cezayir'e girmesi İslam fethiydi. Cezayir ve Kuzey Afrika Müslüman ve bu bizim gururumuz.” biçiminde konuştu.
Esnaf Hasan Budavud ise “Macron, Cezayir’in tarihiyle hile sallanmak istiyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Fransa’nın öz koloni dönemindeki suçlarını itiraf buyurmak istemediğini kaydeden Budavud, Macron’un Osmanlı tarihiyle ilgilendiren açıklamalarını “sadece ağız tatsızlığı çıkarmaya fiilen ortalığı karıştırmaya çabalıyor.” biçiminde yorumladı.
Budavud, Fransa’nın “şehitlerimizi katlettiğini itiraf etmesi gerekiyor, tarihimizi itiraf etmeliler.” ifadelerini kullandı.
Fransa kanadından mevrut söylemleri, “Cezayir ve Türkler ortada ağız dalaşı çıkarıyorlar” ifadeleriyle yorumlayan Budavud, laflarını şu halde sürdürdü:
"(Osmanlılar) Cezayir düşüncesince tek dava çıkarmadılar. Şu vakte derece dü el ortada andıran birlikte demet mevcut ve bu Müslüman olmamızdan kaynaklı. İkinci namına (Türklerin) bizlere erinç kinleri yok, ancak Fransa ne hakla Osmanlılar Cezayir’i sömürdü diyor? Osmanlı Devleti Cezayir’i sömürmedi.”
"Osmanlının Cezayir’deki varlığı obstrüksiyon namına değil tersine halkın talebi üzerineydi"
Güvenlik görevlisi Abdulkerim Burhale, “Osmanlı'nın Cezayir’deki varlığı obstrüksiyon namına değil tersine Cezayir halkının talebi üzerineydi. (Cezayirliler kabilinden gönderilen) varakpare gün kitaplarında mukayyet ve mahfuz halde duruyor.” dedi.
Devlet memuru Seyit Ali Hulasi ise Cezayir’in emektar devirde Akdeniz’de İspanya, Fransa ve İtalya’nın birleştikleri Haçlı Seferlerine sunulan kaldığını ve bu yüzden Osmanlıyla “yardımlaştıklarını” söyledi.
Hulasi, Emeviler, Abbasiler ve peşinde da Osmanlı'yı hükümdar namına gördüklerini belirterek, bu ülkeleri “din, dil, değerler ve kültür” denli faktörlerin birlikte arada tuttuğunu kaydetti.
Hulasi, laflarını şu halde bitmeme ettirdi:
“Macron’un bu saldırısının birlikte öbür sebebi, Cezayir’in acemi duruşuyla bu arada tutum namına Afrika pazarına yönelmesi. Fransa öz yatırımları ve serveti düşüncesince birlikte muhatara hissetti ve Cezayir’e zamanı namına saldırdı. Biz Türkiye’nin o çevrim (İslam) hilafeti bulunduğunu biliyoruz.”
