Pekin
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mao Ning, Pekin'de düzenlemiş bulunduğu günce matbuat toplantısında meydana getirdiği açıklamada, Biden'ın ismini anmadan, beyanlar zımnında Washington'ı diplomatik kanallardan gıcırtı ettiklerini bildirdi.
ABD'yi "Tayvan ile irtibatlı sorunları titiz ve akıllıca halde ele almaya", "Tayvan'ın bağımsızlığını korumak için çaba sarfeden güçlere kusur çevir sesi göndermemeye" çağırma fail Sözcü Mao, Washington yönetimine ilişkilerine dokunca verecek, Tayvan Boğazı'ndaki sulh ve istikrarı bozacak yalan ve eylemlerden kaçınması uyarısında bulundu.
Mao, "(Tayvan ile) Barışçı baştan toplaşma düşüncesince elimizden geleni hazırlamaya hazırız fakat bire ortak sürede ayrılıkçılığı amaçlayan göz boncuğu eyleme tolerans gösteremeyiz." dedi.
Tayvan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Joanne Ou ise ABD Başkanı'na, "Washington'ın Tayvan'ın güvenliğine desteğinin kayaç kabil berk bulunduğunu yinelediği için" teşekkürname etti.
Biden ve ABD yönetimine destekleri düşüncesince gönül borçlusu olduklarını tamlayan Sözcü Ou, "Son açıklamalar, ortak el henüz Çin'in Tayvan Boğazı'ndaki küsurat tehdidinin evren genelinde yayılmış ide yarattığını gösteriyor." ifadesini kullandı.
Ou, Tayvan'ın ABD ve benzeşim görüşteki öteki ülkelerle fiilen öz-savunma yeteneğini güçlendireceğini, Hint-Pasifik Bölgesi'nde kurallara mebni arsıulusal düzeni baş başa savunacağını belirtti.
Biden'ın Tayvan açıklaması
Başkan Biden, ABD'nin CBS televizyonunda evvel tün banttan piyasaya çıkan "60 Minutes" programına verdiği röportajda Tayvan ile ait açıklamada bulunmuştu.
Program sunucusunun, "ABD güçleri Ada'yı savunacak mı?" sorusuna Biden, "Evet, şayet gibisi yepyeni ortak atak olursa." cevabını vermişti.
Biden, sunucunun, "Ukrayna'dan değişik kendisine ABD güçleri, Amerikan ordusunun koca ve avrat üyeleri, Çin'in nehiy etmesi şeklinde Tayvan'ı savunacak mı?" sorusuna da "Evet." cevabını vererek açıklamasını yinelemişti.
Sunucunun, "Çin Devlet Başkanı Şi (Cinping), Tayvan mevzusundaki tavrınızla ait neyi bilmeli?" sorusuna karşılık kendisine ise Biden, "Uzun devir evvela dibine imza attığımız şeyin peşinde duruyoruz. Tek Çin politikasına bağlıyız ve Tayvan'ı bağımsızlığa yönlendirmiyor, onları heveslendirme etmiyoruz. Bağımsızlık, Tayvanlıların özlük kararıdır." niteleyerek konuşmuştu.
"Stratejik muğlaklık" bırakma mi ediliyor?
Biden'ın sözlerinin, Washington'ın bugüne değin Tayvan üzerine izlediği "stratejik muğlaklık" politikasına karşıt sakıt en açıkça izah bulunduğu yorumu yapılıyor.
"Tek Çin" politikasını hazımlı ve Pekin yönetimini kâffesi Çin'in yasal hükümeti kendisine tanıdıkları olan Washington, 1979 günlü Tayvan İlişkileri Yasası'nda, Ada'nın öz-savunmasını sağlayacak askeri kapasiteye erbap olması düşüncesince dayanaklık etmek sağlayacağı ve bölgedeki statükoyu ortak tane cepheli değiştirmeye müteveccih eylemlere huzur çıkacağı taahhüdünde bulunmuştu.
Ancak bahis konusu taahhütler, ABD'ye Tayvan'ı direkt askeri kendisine defans yükümlülüğü getirmiyor. Washington'ın ABD ordusunun Ada'yı bilfiil savunacağına ilişkin resmi beyanda bulunmaktan kaçındığı bu siyaset "stratejik muğlaklık" kendisine adlandırılıyor.
Programın yapımcıları, röportajın peşi sıra Beyaz Saray'ın, ABD'nin Tayvan politikasının değişmediğini vurgulayan ve stratejik muğlaklık söylemini yineleyen ortak açıklamasına da toprak vermişti. Açıklamada, "ABD, resmi kendisine Amerikan ordusunun Tayvan'ı koruyacağını söyleyemez." denildiği aktarılmıştı.
ABD Başkanı Joe Biden, mayıs ayında Japonya'ya ziyaretinde benzeşim ortak açıklamada bulunmuş, ortak gazetecinin, "Çin'in işgali şeklinde ABD'nin Ada'yı askeri kendisine savunacak mı?" sorusuna, "Evet, taahhüdümüz bu." niteleyerek karşılık vermişti.
Biden'ın sözlerinin peşi sıra ABD-Çin ilişkilerinde Tayvan irtibatlı gerilimlerin arttığı gözlenmişti.
Pelosi'nin ziyareti ve tırmanan askeri gelirim
ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin 2-3 Ağustos tarihlerinde Tayvan'a meydana getirdiği görüşme gerilimi şahika noktasına çıkarmıştı. Ziyaret öncesinde Pekin sözcüleri, Pelosi'nin ziyaretinin gerçekleşmesi şeklinde "askeri karşılık" engelleme çelimli huzur tedbirler alacakları uyarısında bulunmuştu.
Pelosi, Çin ile emir ihtilafı içerisindeki Ada'yı 25 sene aradan sonraları görüşme fail geçmiş ABD Temsilciler Meclisi Başkanı olmuştu. Ziyaret, Ada'yı topraklarının parçası kendisine gören Çin'in tepkisini çekmişti.
Çin ordusu, ziyaretin peşi sıra Ada etrafında askeri tatbikatlar başlatmış, 7 güneş devam eden tatbikatlar Ada'nın etrafında fiili kuşatma oluşturmuştu. Gerçek tabanca ve mühimmatın kullanıldığı tatbikatlar esnasında Çin anne karasından ateşlenen güdülebilen füzeler, Tayvan civarlarındaki sulara düşmüştü.
Ordu sözcüsü, 10 Ağustos'ta tatbikatların tamamlandığını duyurmuş fakat Tayvan Boğazı'ndaki askeri karakol faaliyetinin bitmeme edeceğini bildirmişti.
Pekin, "Tek Çin ilkesini" vurgulayarak, Tayvan'ın evren ülkeleriyle bağımsız diplomatik ilgiler kurmasına, Birleşmiş Milletlerde ve öteki arsıulusal kuruluşlarda asimilasyon edilmesine huzur çıkıyor, kendisini tanıdıkları olan devletlerin Tayvan ile diplomatik ilişkileri kesmesini yiyecek koşuyor.
