Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığından Roma'da 'Kovid-19 Sonrası Küresel Yönetişim'

Roma

Yunus Emre Enstitüsü Roma Türk Kültür Merkezi'nde düzenlenen, TRT World'den Melinda Nucifora'nın moderatörlüğünü icra ettiği panelde, arsıulusal ilgiler ve Türk siyaseti üzerine bilirkişi İtalyan bilgelik insanı, Politika ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi (CeSPI) Türkiye Gözlemevi Bilimsel Direktörü Valeria Giannotta, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Oktay Tanrısever, SETA Washington DC Araştırma Direktörü Doç. Dr. Kılıç Buğra Kanat, İstanbul Ticaret Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Basri Yalçın ve Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi İtalya iklim danışmanı Gino Costa, musahabe yaptı.

G20 Liderler Zirvesi öncesinde planlı panelde, Kovid-19 salgını sonrası ortaya çıkan acemi evren düzeninde Türkiye'nin toptan yönetişime yaklaşımı, G20 ve BM'nin görevi ile BM reformuna bağlı Türkiye'nin önerileri ele alındı.

Giannotta, halihazırdaki aşırı cepheli sistemin atıl bulunduğunun kanıtlandığını belirterek, "Kovid-19 sonrası çevrim elden ferdî bazda değil, bire yanında sürede arsıulusal şirketlerin da düzenleme yapısını baştan düşünmeye gönderme etti. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın da söylediği kabil 'Dünya 5'ten büyük' bulunduğu düşüncesince BM kabil kuruluşlarda düzeltme yapılması gerekiyor." dedi.

Bugün Avrupa Birliği (AB) ortamında de ilkin Kovid-19 ile beraberce kimi zayıflıkların öne çıktığına ayraç fail Giannotta, "İtalya, Kovid-19'dan en aşırı ve geçmiş etkilenen ülkeydi. Korkunç biçimde bekâr kaldık. Pandemi esnasında AB içerisindeki uzlaşma ve el birliği eksikliği hasebiyle İtalya aşırı biberli çekti. O çağda kısaca Nisan 2020'de Türkiye, İtalya'ya ehemmiyetli oranda iane gönderdi. Bu, İtalya ve Türkiye'nin nite karındaş dü iklim bulunduğunu gösteriyor." diyerek konuştu.

Prof. Oktay Tanrısever de İletişim Başkanlığının belirlediği açık oturum başlığının sonuç etap ehemmiyetli bulunduğunu anlatım ederek, "Uluslararası toplum, şişman sınamalarla dirlik karşıya kaldı. Bu sebeple toptan yönetişimin asliye esaslarını baştan düşünmeliyiz. Kovid-19, arsıulusal düzenin esasta sonuç etap güçsüz bulunduğunu gösterdi." yorumunu yaptı.

Roma'da yanında araya doğacak G20 ülkelerinin bu mevzuyu ciddiyetle ele alması icap ettiğini dile getiren Tanrısever, "Çünkü bu devletlerin bu sorunlara hal bulmada, şimdi yanında tomar sorumlulukları ve bire yanında sürede kapasiteleri var. Türkiye adına tığ yaptık. Küresel yönetişimin merkezine insanı koymalıyız." ifadelerini kullandı.

Prof. Dr. Hasan Basri Yalçın da bahis konusu başlıkla mükemmel da G20 Zirvesi önceleri bu panelin akla yatkın yanında sürede yapıldığına ayraç ederek, toptan yönetişim itibarıyla enine boyuna güç yanında dönemden geçtiklerinin altını çizdi.

Yalçın, arsıulusal sistemlerin nite yanında dönüşümden geçeceğine müteallik daha yanında tanımlamaya gidilmediğini belirterek, "BM kabil kimi ehemmiyetli arsıulusal kuruluşları baştan düzenlemeliyiz. Ancak bu güç yanında iş." dedi. Yalçın, BM'de düzeltme mevzusunun 90'larda da aşırı kat konuşulduğunu fakat şimdilerde kişilerin bunları konuşmaktan kaçındığını, gelişigüzel ülkenin de özlük işine baktığını dile getirdi.

Doç. Dr. Kılıç Buğra Kanat da arsıulusal şirketlerin reforme edilmesi fikrinin fikrî yanında çalışmanın kararı olmadığını, bunun, coğrafyanın Türkiye'ye dayattığı yanında hacet bulunduğunu söyledi.

Kanat, "Türkiye'nin coğrafyasına bakmış olduğunuzda arsıulusal sistemin değimsiz bulunduğunu görebilirsiniz. mesela 10 senedir bitmeme fail Suriye'deki arbedede yanında hal yok. Uluslararası şirketlerin da bu mevzuda yanında niyeti yok. Aynı biçimde de Irak'ta 20 senedir iç harp lakırtı konusu. İran'da çekirdeksel maslahat var. Azerbaycan ile Ermenistan ortada da Karabağ problemi vardı. Minsk grubu 30 sene süresince bu problemi çözemedi. Gürcistan'ın yanında bölümü karışma altında. Şimdi de Ukrayna'nın yanında bölümü karışma altında. Uluslararası kuruluşlarda bu sorunlara rastgele yanında hal yok." ifadelerini kullandı.

Avrupa'nın hicret kriziyle uğraştığına dikkati çekici Kanat, "Türkiye, sağlam aşırı kez arsıulusal dayanaklık etmek ve toptan çapta ağırlık paylaşımı istem etti. Türkiye'nin reformu bu genişliğinde istemesinin yanında sebebi de coğrafi olarak, bu değimsiz arsıulusal sistemin ortasında arazi almasıdır ki, bunun neticelerini da gelişigüzel güneş yaşıyor." biçiminde konuştu.

Gino Costa da Kovid-19 salgını hasebiyle arsıulusal ticaretin ve tedbir zincirlerinin etkilendiğini, buna rağmen Türkiye'nin coğrafi adına dobra yanında konumda bulunduğunu ve bunu da konuşu gelişmesine yansıttığını söyledi.