Ankara
Ortaya çıkmış olduğu Aralık 2019'dan beri hepsi insanlığı etkileyen dünkü kimse koronavirüse (Kovid-19) huzur geliştirilen aşıların kullanımına devletlerde müsaade verilirken, sene süresince virüsün dünkü varyantları belirleme edildi. Küresel manada sosyoekonomik koşulları ağırlaştıran, müstevli önlemleri ve yasaklar, senenin evvel çeyreğinde gıcırtı edildi. Yer arazi yargı olaylarının görüldüğü protestolarda, yaşamını kaybedenler ve gözaltına alınanlar oldu.
Takvimler 20 Ocak'ı gösterdiğinde, hepsi dünyanın gözü ABD'deydi. Kasım 2020'de planlı seçimlerden galip çıkan Joe Biden, Kongrede planlı törende ant ederek ülkenin 46. Başkanı oldu. Biden, törenden sonraları icra ettiği çecik sesleniş konuşmasında, "birlik" mesajı verdi. Biden, görevindeki evvel gününde selefi Donald Trump'ın sık sık tartışılan politikalarını arka çevirmeye müteveccih 17 kararnameye imza attı.
ABD'de çok sağcı gruplar ve Donald Trump destekçileri, Kasım 2020 seçimlerinin sonuçlarının onaylanması düşüncesince oturumun yapıldığı Kongre binasını bastı. 5 bireyin yaşamını kaybetmiş olduğu baskın, ABD basını çeşidinden "darbe girişimi" adına yorumlandı.
41. Körfez İşbirliği Konseyi Zirvesi'nde, Katar'a makbul ambargonun kaldırılması, tarafların ilişkilerini normalleştirme aşamalarını indinde getirdi.
Myanmar'da ordunun yönetime el koyarak ülkenin fiili önderi ve Dışişleri Bakanı Aung San Suu Çii'yi gözaltına alması ve çarpış karşıtı protestolara silahlı müdahalesi sonucunda yüzlerce bireyin ölmesi, evren gündeminde ehemmiyetli arazi tuttu.
Hindistan'da çiftçiler, Eylül 2020'de ekincilik sektörüne azatlık getiren üç düzenlemenin yasalaşmasına müteveccih gıcırtı eylemlerini 2021'de sürdürdü.
İsrail'in Gazze saldırılarında 248 Filistinli yaşamını kaybetti
İsrail'in Gazze'ye müteveccih saldırıları, Kanada'da emektar kilise okulları civarlarında olan bebek mezarları, Kovid-19 salgınında kalan hikâye ve ölmüş sayılarıyla evren genelindeki telkih emekleri 2021 yılının ikinci çeyreğine damgasını vurdu.
Gazze'de 10 Mayıs'ta süregelen İsrail'in Gazze saldırılarında 248 Filistinli yaşamını kaybetti, 1948 insan yaralandı.
Taliban'ın Afganistan'ın hakimiyetini ele eylemek düşüncesince başlatmış olduğu saldırılar çokluk kazanırken bu süreçteki dirilik kayıpları senenin bu devrinde arsıulusal gündemin anne başlıkları ortada arazi aldı.
"Bosna Kasabı" lakaplı Ratko Mladic'in müebbet cezaevi cezasının onanması ve ABD'de George Floyd'u öldürmekten kabahatli olan kolluk memuru Derek Chauvin'in 22,5 sene cezaevi cezasına çarptırılması evren gündeminde ehemmiyetli arazi tuttu.
İklim değişikliği krizi 2021'e kaşe vurdu
İklim değişikliği zımnında global ölçekte tanıdık yurt vakalarına ilişkin katıksız afetler, paralıca devletleri bile savunmasız bıraktı. Almanya ve Belçika'yı vuran baskın ile Batı ABD ve Kanada'da tanıdık çok sıcaklara ilişkin coşkunluk kabilinden felaketler, paralıca ulusların yurt krizinin sonuçlarına huzur tedariksiz bulunduğunu gözler önüne serdi.
ABD ile Taliban ortada Şubat 2020'de varılan sulh anlaşması çerçevesinde bu sene arsıulusal güçlerin Afganistan'dan arka incizap süreci başladı. Anlaşma ecnebi güçlere saldırılmamasını öngörürken Taliban'ın Afgan düzenlilik güçlerine müteveccih eylemlerine ilişkin ortak egemenlik getirmedi. Taliban, eş anlı halde hararetli saldırılarla Afganistan'da nice ilçeye, ortak ayda da il merkezlerine çabucak bilgili oldu. Başkent Kabil'in çevresini muhasır Taliban, köşe mahalleleri almaya önceden hükümete, yönetimi ve başkenti barışçıl halde zaman çağrıları yaptı.
Cumhurbaşkanı Eşref Gani, 15 Ağustos'ta ülkeyi ayrılma etti. Taliban sözcüsü Zabihullah Mücahit, hükümet güçlerinin başşehir Kabil'den ayrılması zımnında şehrin ve amme binalarının kontrolünü almaya başladıklarını açıkladı. Taliban, Kabil'de Cumhurbaşkanlığı Sarayı'ndan açıklamada bulunarak, başşehir ve ülkeye bilgili bulunduğunu duyuru etti.
Haiti Devlet Başkanı Jovenel Moise'nin evinde uğramış olduğu suikast sonucunda yaşamını kaybetmesinin ardından, ülkede aceleci gidişat duyuru edildi. Bölge devletleri ve nice büyüklük başkanı taziyet mesajı yayımlayarak saldırıyı kınadı.
Tunus'ta 25 Temmuz'da hükümet ve aykırılık partilerine müteveccih yüzlerce bireyin katılımıyla planlı protestolarda çıkan vakalarda ilkin Nahda Hareketi peyda etmek az daha tümen merkezlerine saldırılar gerçekleşti. Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said de Meclisin hepsi yetkilerini dondurduğunu, milletvekillerinin dokunulmazlığını askıya aldığını, olan Başbakan Hişam el-Meşişi'yi azlettiğini ve zat atayacağı ortak başbakanla yürütmeyi devralacağını açıkladı. Said, kendisini başsavcı duyuru ederek yargının bölgesine da müdahalede bulundu. Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said, 29 Eylül'de, Necla Buden Ramazan'ı hükümeti kurmakla görevlendirdi.
Kovid-19'un Omicron varyantı, evren genelinde endişeleri arttırdı
Dünyada Kovid-19 hikâye sayısının 270 milyonu, virüse ilişkin ölümlerin 5 milyonu aştığı bu zamanda bir çok Avrupa ülkesinde tedbirler sıkılaştırılırken, telkih ve otama çalışmalarında ehemmiyetli adımlar atıldı. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Kovid-19'a huzur Hindistan'ın Bharat Biotech firması çeşidinden imal edilen Covaxin aşısının aceleci kullanımına müsaade verdi. Örgüt, böylece 8'inci Kovid-19 aşısının aceleci kullanımını onaylamış oldu.
Öte taraftan İngiltere, ABD'li çare firması Merck'in ürettiği Kovid-19 antiviral ilacını onaylayan evvel yurt oldu.
Güney Afrika ve Botsvana'da belirleme edilen Kovid-19'un Omicron varyantı, evren genelinde endişeleri arttırdı. Varyant zımnında ilkin Avrupa'da peyda etmek az daha nice yurt Güney Afrika, Botsvana, Esvatini, Malavi, Mozambik, Namibya ve Zimbabve'ye gezi yasağı yürütüm sonucunda aldı. Yaklaşık 60 ülkede tanıdık Omicron varyantına huzur aşıların ne seviyede sansasyonel olduğuyla ilişik icraat ise sürüyor.
ABD'li oyuncu Alec Baldwin'in, 21 Ekim'de New Mexico eyaletinde Rust isminde filmin çekimleri esnasında kullandığı silahla 42 yaşındaki fon yönetmeni Halyna Hutchins'in ölümüne illet olması da evren gündeminde degaje arazi tuttu. Aynı vakada 48 yaşındaki direktör Joel Souza da omzundan yaralandı. Kaza ile ilişik anket başlatıldı.
Avrupa'ya devrolmak talip binlerce muhacir Polonya sınırına dayandı
Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko'nun, mültecileri tutmayacağını açıklaması üstünde Avrupa'ya devrolmak talip binlerce göçmenin Belarus üstünden Polonya sınırına dayanması, dünkü ortak muhacir krizinin fitilini ateşledi. Sınırdaki göçmenlerin kavi yurt şartlarında kestirmece 3 maaş bekleyişi sürerken Rusya, krizden Batı'yı mesul tutarga Belarus'tan yana büyüklenme aldı. Avrupa devletleri ise sınıra er yığarak göçmenlerin geçişini kırıcı Polonya'nın indinde bulunduğunu bildirdi.
Avrupa Birliği (AB), Belarus'taki durumla ilişik 183 insan ve 26 kuruluşu müeyyide listesine aldı. ABD de 12 yapılış ve 20 resmi birime müeyyide uygulamaya değişmeyen verdi.
Sudan'da ordu, 25 Ekim'de yönetime karışma etti. Askerlerin hükümeti feshederek, Başbakan engelleme onlarca siyasetçiyi gözaltına alması sonrası yurt politik krize sürüklendi. Askeri müdahaleye huzur planlı protestolarda 44 insan yaşamını yitirdi.
Sudan Ordusu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan ise kendisini, hâlâ ilkin feshettiği Egemenlik Konseyi (Devlet Başkanlığı) başkanlığına getirdi. Burhan ile Abdullah Hamduk ortada 21 Kasım'da dalavere krizini sona erdirmek amacıyla politik geçim imzalandı. Anlaşma gereği Hamduk, baştan başvekillik görevine getirildi.
Fransa'dan İngiltere'ye geçmeye etkin kesintili göçmenleri haiz teknenin 24 Kasım'da batması ise dü yurt arasındaki "göç krizini" baştan tırmandırdı. "Manş Denizi'nde akıbet yılların en şişman dirilik kaybı" adına kayıtlara sabık kazada 17 erkek, bir tanesi dü canlı 7 avrat ve 3 bebek yaşamını kaybetti.
İngiltere, bu sene 25 bin 700'den aşkın göçmenin ıvır zıvır teknelerle kazalı seyahate çıktığını ve bunun, 2020'deki mecmu sayının 3 katından aşkın bulunduğunu açıkladı.
Almanya'da Angela Merkel sona erdi
Almanya'da ise seçimin arkası sıra ülkenin evvel avrat başbakanı Angela Merkel'in 16 salname devri sona erdi.
Almanya Federal Meclisi'nde, 8 Aralık'taki oylamada Sosyal Demokrat Parti (SPD) Milletvekili ve Maliye Bakanı Olaf Scholz, evvel turda başvekil seçildi. Ülkede Sosyal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve Hür Demokrat Parti (FDP) ortada kurulan ortak patronaj kabinesi göreve başladı.
