Ankara
Kazakistan'ın batısında 2 Ocak'ta sıvılaştırılmış yer yağı gazına (LPG) meydana getirilen zamlar ve ülkedeki sosyoekonomik gidişat kötüleştiği nedeni öne sürülerek başlatılan gösteriler, ülkenin öteki kesimlerine yayıldı. Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, protestolardan mesul tuttuğu hükümetin istifasını ikrar etti. Protestoların yayılması sonucunda şehir genelinde 5-19 Ocak’ta dehşet çözüm anons edildi.
Kazakistan, aut irtibatlı yıldırı gruplarının saldırısıyla erinç karşıya kaldığını belirterek üyesi oldukları Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü’nden (KGAÖ) 1992 ve 2007 yıllarında imzalanan anlaşmaların 3. ve 4. maddeleri gereği dayanaklık etmek istedi. Olaylarda 10 günde 225 insan yaşamını kaybetti. Protestoların şehir genelinde çatışmalara dönüştüğü vakalarda yaşamını kaybedenler dolayısıyla 10 Ocak'ta millî matem anons edildi. Göstericilerin amme binalarını nehiy etmesi ve tabanca kullanımı sonucunda Astana yönetimi, asayiş güçlerine dizi eylem buyruğu verdi. Olaylar dolayısıyla 10 bin yöresinde insan gözaltına alındı.
Pasifik Okyanusu'nda kısaca 170 adadan oluşan Tonga'nın başkenti Nuku'alofa'nın kuzeyindeki Hunga Ha'apai Adası'nda mevcut yanardağ, 15 Ocak'ta çalışkan duruma gelmiş şekilde kül, buğu ve doğal doğal yel yağı lambası püskürtmeye başladı. Patlamanın arkası sıra Tonga, Yeni Zelanda, ABD, Kanada, Şili ve Japonya düşüncesince "tsunami" uyarısı verildi, tsunami Tonga'daki doğrudan hoppadak topu topu adaları vurdu. Yanardağdaki patlamaların 2021'deki çalışmalarından 7 büküm elan alevli bulunduğu belirtildi.
Hindistan'ın Karnataka eyaletinde derinliğine süredir geçerli başörtüsü yasağı 1 Ocak'ta devlete ilgili Udupi Kadın Yüksekokulu'ndaki Müslüman öğrencilerin derslere başörtüsüyle girmesiyle kritik edilmeye başlandı. Karnataka'da öteki okullarda da Müslüman kız öğrencilerin başörtülü derslere girmesi ilişkin Hindu öğrenciler reaksiyon göstererek derslere zafran rengi şalla girmeye başladı. Udupi'deki ekol yöneticileri, hükümet yetkilileri ile mektepli ve aileleri ortada 19 Ocak'ta meydana getirilen görüşmede ortak çözüme varılamadı, 5 kız mektepli ekol haricinde protestolara başladı.
Eyalet hükümeti, 26 Ocak'ta bilirkişi paneli kurdu. Panel görüşünü bildirene genişliğinde başörtülü öğrencilerin resmî elbise kurallarına uyması ve okula başörtüsüz girmesi istendi. Öğrenciler, 31 Ocak'ta Karnataka Yüksek Mahkemesine başvurarak başörtüsünün Hindistan anayasasının sağlamış bulunduğu asliye ortak adalet bulunduğunu savundu. Mahkeme, değişmeyen açıklanıncaya genişliğinde başörtüsüyle okullara giremeyeceğini bildirdi. Mahkeme başkanı, başkaca yetkililere eyalette başörtüsü yasağı gerginliği dolayısıyla aralık sunulan eğitimlere bitmeme edilmesi direktifini verdi. Yüksek mahkeme, okullarda başörtüsü yasağı dair dü yargıcın değişik düşün bildirmesi dolayısıyla anlaşmazlığa düştü.
İsrailli siber asayiş firması NSO Group kabilinden geliştirilen Pegasus ajan yazılımının, kullananların haberi yapılmaksızın telefon konuşmalarının dinlenmesi, neva kaydı alınması, e-postaların izlem edilmesi ve telefonlardan foto çekilmesi kıl payı casusluk faaliyetleri düşüncesince dünyanın ciharıyek beraberinde kullanıldığı ortaya çıktı. Azerbaycan, El Salvador, Fransa, İngiltere, Polonya, Macaristan, Hindistan, Kazakistan, Ruanda, Fas, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Filistin ve Ürdün'de ortak tomar sayıda ferdin Pegasus ajan yazılımıyla izlendiği anlatım edildi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 24 Şubat'ta "Ukrayna'nın doğusundaki Donbas'a hususi askeri operasyon" başlattıklarını duyurdu. Böylece Rusya-Ukrayna mücadelesi başladı. Ukrayna'da örfi idare ve umumi seferberlik anons edildi.
Rusya'nın Ukrayna'ya askeri müdahalesine reaksiyon yayınlayan ortak tomar sayıda ülke, Rusya'ya müeyyide kararlarını sıraladı, şahıs vatandaşlarını ülkeden boşaltma etti ve Rus diplomatları topraklarından bitmiş dışı etti. Başta Putin peyda etmek kıl payı Rus siyasetçiler ve iş insanları, AB ile bazısı devletlerin yaptırımlarının gayesi oldu. Moskova yönetimi de mütekabiliyet gereği, bu devletlere müeyyide sonucunda aldı yahut diplomatlarını ülkeden bitmiş dışı etti. Olağanüstü zirvede ortak araya mevrut NATO liderleri, Rusya'nın Ukrayna'ya müteveccih "tam teşekküllü işgalini" kınadı. Rusya Federasyonu, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinde (BMGK) 26 Şubat'ta meydana getirilen oylamada, Ukrayna'daki saldırılarını kınayan değişmeyen tasarısını veto etti.
Fransa'da planlı cumhurbaşkanlığı seçiminde 12 adaydan hiçbiri geçmiş turda muktezi yüzdelik 50 kesin çoğunluğu elde edemezken, geçmiş turdan ortak numara çıkan Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve ikinci bulunan ortak tomar sağcı Marine Le Pen 24 Nisan’da planlı ikinci turda yarıştı. Macron oyların yüzdelik 58,54'ünü alarak baştan cumhur reisi oldu.
Dünya genelinde Kovid-19 vakalarının sayısı bu zamanda 500 milyonu aşarken, İslam dünyası ramazan ayına coşkuyla girdi. Kovid-19 salgınına erinç tahsil edilen önlemler dolayısıyla cemaatle salat kılamayan Müslümanlar, dü sene aradan sonradan camilerde geçmiş teravihi kıldı.
Filistinlilere erinç baskıyı zait İsrail polisinin nehiy altındaki Doğu Kudüs'te mevcut Mescid-i Aksa'ya düzenlemiş bulunduğu baskında 180’den ortak tomar insan yaralandı. Filistin, Ürdün, Mısır ve Cezayir'in de aralarında bulunduğu devletlerin kınadığı baskın, nice ülkede Müslümanlar kabilinden gıcırtı edildi. BM’den meydana getirilen açıklamada İsrail ordusunun, Batı Şeria'da nisanda 19 Filistinli sivili öldürmüş bulunduğu anlatım edildi.
Tarihinin en ciddi iktisadi kriziyle kıtal fail Sri Lanka, geçmiş kere vadesi mevrut borcunu ödeyemeyerek temerrüde düştü. Ülkede hükümet karşıtı protestolar bu zamanda sertliğini artırırken Savunma Bakanlığı, orduya, gösteriler esnasında amme malına yahut başkalarına dokunca verici her insana biberli açım buyruğu verdi.
Türkiye, İsveç ve Finlandiya arasında, İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyelik süreçleri ilişkin üç ülkenin liderlerinin nezdinde müselles muhtıra imzalandı.
Afganistan'ın doğusundaki Paktika vilayetinde meydana mevrut depremde 1150 insan yaşamını kaybetti, minimum 1600 ferdin yaralandı. Depremde 3 bine yaklaşan habbe yıkıldığı yahut ciddi hasar görmüş bulunduğu belirtildi.
İngiltere Kraliçesi 2. Elizabeth, İskoçya'daki Balmoral Kalesi'nde 96 yaşlarında ölüm etti. Kraliçe'nin ölümü dolayısıyla sevenleri kanun boğulurken, bazısı devletlerde de matem anons edildi. Kraliçe Elizabeth'in tabutunu, cenaze merasimine genişliğinde tutulduğu Westminster Hall'de kısaca 250 bin insan görüşme etti.
2. Elizabeth'in resmi cenaze töreni, 19 Eylül'de dünyadan ortak tomar sayıda yukarı düzem büyüklük yetkilisinin katılımıyla zamanı Westminster Abbey Kilisesi'nde yapıldı. "Yaşlılık nedeniyle" öldüğü tamlanan Kraliçe'nin naaşı, Windsor Kalesi'ndeki St. George Şapeli'ne nakledilip familya üyelerinin katılmış bulunduğu hususi ortak törenle defnedildi. Kraliçe'nin ölümünün arkası sıra 73 yaşındaki oğlu Charles yazboz tahtası geçerek İngiltere Kralı oldu.
Japonya'da Üst Meclis düşüncesince intihap rüzgarları eserken, ülkede en derinliğine müddet başvekillik karşılayıcı Şinzo Abe, 8 Temmuz'da Nara kentinde Liberal Demokrat Parti adayının intihap kampanyasına dayanaklık etmek düşüncesince açıkça şehir etkinliğinde meydana getirdiği musahabe esnasında uğramış bulunduğu suikastta göğsünden vuruldu. Ağır gaileli yerine kaldırıldığı hastanede yaşamını kaybeden Abe düşüncesince 27 Eylül'de aralarında Mevlüt Çavuşoğlu'nun da bulunduğu kısaca 700 ecnebi delegasyonunun katılımıyla resmi cenaze merasimi düzenlendi.
İran'ın başkenti Tahran'da "ahlak polisi" yerine aşina İrşad devriyeleri kabilinden "başörtüsü kurallarına uymadığı gerekçesiyle" gözaltına alındıktan sonradan fenalaşarak hastaneye kaldırılan 22 yaşındaki Mahsa Emini'nin 16 Eylül'de yaşamını yitirmesi, sadece ülkede değil dünyanın nice kentinde de protestolara minval açtı. İran'da ateşi dinmeyen ve aylarca devam eden gösterilerde, yüzlerce insan yaşamını kaybetti, yaralandı yahut gözaltına alındı.
Dünyanın geçmiş evcilleştirilen tahıllarından bulunan buğdayın istihsal ve arzında ilkin şehir değişikliğinden kaynaklı mesail yaşanırken, bunlara Avrupa'nın "ekmek sepeti" yerine bilinen Ukrayna'da çıkan harp da eklendi. Savaşın buğday krizini derinleştirdiği devirde Türkiye, Ukrayna, Rusya ve Birleşmiş Milletler (BM) ortada 22 Temmuz'da meydana getirilen hububat sevkiyatı anlaşması sebebiyle geçmiş geminin 1 Ağustos'ta Odessa Limanı'ndan ayrılması nice şehir ve arsıulusal teşkilat kabilinden kıvançla karşılandı.
ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi ve beraberindeki Kongre heyetinin Tayvan ziyareti, Çin'in tepkisini çekti. Tayvan'ı topraklarının parçası yerine gören Çin, "(Pelosi'nin Tayvan ziyareti) Bu davranış, ateşle kuşkulanmak kıl payı akıbet adım tehlikeli. Ateşle oynayan kendini yakar." açıklaması yaptı. Çin, ziyaretin arkası sıra Ada etrafında esas tabanca ve mühimmatın kullanıldığı askeri tatbikatlar düzenledi.
ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM), Ebu İbrahim El-Haşimi El-Kureyşi'nin ölümünden sonradan DEAŞ'ın başına sabık Ebu el-Hassan el-Haşimi el-Kureyşi'nin de öldürüldüğünü açıkladı.
Güney Kore'nin başkenti Seul'de planlı Cadılar Bayramı etkinliklerinde meydana mevrut izdihamda 156 insan öldü. İzdiham, Seul'ün canlılık merkezlerinden Itaewon sahasında yaşandı. Dar ortak sokakta yukarı caba yığılan ve minval kenarında keyif görevlileri kabilinden ihtisas masajı yapılarak yaşama döndürülmeye çalışılmış bulunan şahısların görüntüleri, evren gündemine oturdu. Hayatını kaybedenlerin ortak bölümüne anide ihtisas durması tanısı konuldu.
Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA), evren nüfusunun 15 Kasım bakımından 8 bilyon insana ulaştığını bildirdi. UNFPA'nın yayımladığı tutanağa göre, dünyanın 2030'da 8,5 milyar, 2050'de 9,7 milyar, 2100'de 10,4 bilyon nüfusa ulaşacağı kestirim ediliyor.
İngiltere'nin Bristol, Cambridge ve Londra şehirlerinden bilgi insanlarının laboratuvar içinde ürettiği kan, klinik emek vermek kapsamında geçmiş kere ortak insana nakledildi. Nakil, ciğerlerden vücuda müvellidülhumuza haiz al koku hücreleri üstünde meydana getirilen emek vermek sebebiyle gerçekleşti.
