İstanbul
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) kabilinden açıklayan verilere göre, sanayi üretim endeksi eylülde maaş yüzdelik 1,5 azalmasına rağmen salname bazda yüzdelik 8,9 artım kaydetti. Arındırılmamış sanayi üretim endeksi de eylülde salname yüzdelik 8,8 artarak peş peşe yükselişini 2'inci ayak tabanı taşıdı.
Sanayi üretimi salname bazda yüzdelik 8,9 arttıAA Finans'ın anketine eklenen ekonomistler, eylülde müşterek esbak senenin bire müşterek zamanına mucibince takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksinin yüzdelik 10,34 ve arındırılmamış sanayi üretim endeksinin yüzdelik 8,03 artacağını öngörüyordu.
Veriye bağlı değerlendirmelerde mevcut AA Finans Analisti ve iktisatçı Haluk Bürümcekçi, trend açısından şimdi kemiksiz fon verdiğini düşündükleri takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksinin üç maaş cümbüşlü averajının salname değişiminin, salgının geçmiş dalgasının yaşandığı Mayıs 2020'de yüzdelik eksi 17,1 ile koyu noktasını gördüğünü anımsatarak, şimdi sonradan gözlenen toparlanmanın devir zamane eğri müşterek seyirle bitmeme ettiğini söyledi.
Endeksteki toparlanmanın bu yıla girişte güçlendiğini, haziranda ise yüzdelik 41,2 artışla tarihindeki en erdemli ederine ulaştığını aktaran Bürümcekçi, bahis konusu değişimin 3. çeyrek böylecene şimdi alışılagelen artım seviyelerine yavaşladığını anlatım etti.
Bürümcekçi, üçüncü çeyrekte sanayi üretimindeki artışın yüzdelik 9 olduğuna ayraç ederek, "Eylül gerçekleşmesi sonrası üçüncü çeyreğin tamamında yüzdelik 9'luk üretim artışı kaydedilmiş durumda. Bunun ise ulusal dirimsel düşüncesince yüzdelik 7 yöresinde artışa ayraç etmiş bulunduğu söylenebilir. Son çeyreğin geçmiş kocaoğlan bulunan geçmiş teşrin düşüncesince ise mürşit göstergeler çelim kaybının ölçülü müşterek biçimde bitmeme ettiğine ayraç etmişti. Başta gezim edinmek neredeyse fariza sektörlerinde açıkça toparlanma izlenirken, aut talepte de toparlanma sürdü. Dolayısıyla, umumi kendisine üçüncü çeyrekte ulusal dirimsel artışı çeyrekten çeyreğe gene zait olabilir." diyerek konuştu.
"Büyüme tahminimiz üstündeki riskler üst döndü"
Haluk Bürümcekçi, büyümeyi; mülk politikasındaki relaks ve aut ilginin yukarı, itimat hacmindeki hudutlu artış, erdemli pahalılık ve mali koşulların ise alçak yönde etkilediğini dile getirdi.
Gerek sanayi üretimi endeksinde gerekse ulusal dirimsel serisinde gelinen zamanı erdemli seviyelerin, senenin artan çağında müşterek ivme kaybı olsa çetin büyümenin 2020'nin bire müşterek zamanına mucibince gene enerjisini koruyacağını gösterdiğine aksan özne Bürümcekçi, şunları kaydetti:
"İkinci çeyrek gerçekleşmesi sonrası çağda çeyrekten çeyreğe değişimlerin ufki bulunduğu müşterek senaryoda çetin 2021 yılı ulusal dirimsel büyümesi yüzdelik 8,6 kendisine gerçekleşmekte. Oysa ki üçüncü çeyrekte sanayi üretiminin çeyrekten çeyreğe yüzdelik 1,6 şimdi artım kaydettiği görülüyor. Buna ek olarak, sonuç çağda mülk politikasının çabuk müşterek relaks sürecine girmesi ve aut ilginin deli dolu toptan konuşu etkinlik dolayısıyla çelimli seyretmeye bitmeme etmesi faiz eğilimine dayanaklık etmek vermektedir. Buna karşılık, bankacılık itimat kütlesi trend artışının hudutlu kalması ve hediye artışlarının yüksekliği iç istem üstünde alçak yönde etkide bulunmaya başlamış kabil görünse de itimat faizlerinde çöküntü sonrası itimat kütlesinin tarafını esasen üst çevirmesi ve mali koşulların halen iradesiz görünmesi, iç ilginin açıkça yavaşlaması riskinin azaldığını düşündürmektedir. Bu sene düşüncesince yüzdelik 9,3 bulunan faiz tahminimizi korurken, tahminimiz üstündeki risklerin bol yukarıya döndüğünü düşünmekteyiz."
"Sanayi üretimi umumi trend düzleminde çelimli bölgede kalmaya bitmeme ediyor"
Tera Yatırım Başekonomisti Enver Erkan da sanayi üretiminin beklentilerinin altında kaldığını belirterek, "Nisan 2020'den bu yana çelimli faiz trendinde bulunan sanayi üretiminde maaş ve salname rakamların dönemsel manada yavaşlamaya ayraç ettiğini, fakat umumi trend düzleminde çelimli bölgede kalmaya bitmeme ettiğini gözlemliyoruz." dedi.
Global sunma kesintileri ile hediye baskılarının, ilkin üretim getirisi ve erke ithalatında zorluklara ayraç ettiğini özetleyen Erkan, iç talepte müşterek hacim gelişememiş çekilmenin maaş bazda ümit ötesinde daralmayı açıkladığını, fakat salname faiz rakamlarının halen sanayi tarafında enine boyuna çelimli bulunduğunu söyledi.
Erkan, dışarı satım desteğinin de sanayi bölümüne ehemmiyetli ulama verdiğine dikkati çekerek, şu değerlendirmelerde bulundu:
"İhracat desteği üretim görünümü açısından da ehemmiyetli görünüyor ve tığ çelimli yerin korunmasını bekliyoruz. Diğer yandan ilkgüz ve geçmiş teşrin dönemleri ertesinde hem toptan sunma ve pahalılık sıkıntıları, bununla birlikte düzey kaynaklı maliyet artışlarıyla girdi ithalatında zorlanma ve üretim maliyetleri ile istem kaynaklı yavaşlama olabileceğini düşünüyoruz. Kurların tesiri çerçevesinde, gelinen seviyeler de iç istem desteğinin azalacağı anlamına geliyor. dışsatım ve üretim görüntüsünün çelimli yardımıyla senenin gelişememiş kalanının ise faiz açısından kayda bedel biçimde müspet geçmesini bekleriz. Büyümenin 3. çeyrekte yüzdelik 5'in üzerinde, 2021 genelinde ise yüzdelik 9,6 seviyesinde gerçekleşeceğini öngörüyoruz."
