Ankara
Beşşar Esed rejiminin, Avrupa'da yaşayan Suriyeliler ortada asker kaçağı olanların ve ailelerinin Suriye'deki mülk varlıklarına el koyma tehdidinde bulunarak, büyükelçilikler kanalıyla mecburi "askerlik muafiyeti" ismi altında vatandaşlardan almış bulunduğu faziletli ücretlerle muharebeye finansman sağlamış bulunduğu ortaya çıktı.
Organize Suç ve Yolsuzluk Raporlama Projesi (OCCRP) angın kuruluşunun genel ağ sitesinde "Suriye'nin Avrupa'daki büyükelçilikleri savaşın finansmanına ne asistan oluyor?" başlığıyla piyasaya çıkan çalışmada, Esed rejiminin mecburi askerlik ismi altında ülke dışındaki Suriye vatandaşlarından ne yollarla kredi almış bulunduğu ele alındı.
Zorunlu askerlikten kaçanlardan tahsil edilen faziletli ücretler, akçe derdi çekici rejim düşüncesince ehemmiyetli sağlık deposu biçimine getirdi. Ödeme gerçekleştirmek istemeyen rical ve aileleri Suriye'deki varlıklarına el konulması tehdidiyle dirlik karşıya kalıyor.
Esed rejimi 18-42 yaş arasındaki baylara askerlik hizmetini eşya koşuyor. Şubat'ta Tuğgeneral Elias al-Bitar içtimai medyada, dünkü birlikte düzenlemeyle "asker kaçakları" ve ailelerinin ülkelerindeki mallarına el konulmasına müsaade verileceğini açıkladı.
Bu çerçevede bu senenin gene itibaren aşırı sayıda Suriyeli gencin orduya eklenmek yahut ailelerinin Suriye'deki mülklerini yenilgi riski ortada kalmış bulunduğu aktarıldı.
Haziran'da isminin mecburi askerlik listelerinden silinmesi düşüncesince Stockholm'deki Suriye Büyükelçiliğine derece derece 8 bin dolar ödediğini tamlayan 32 yaşındaki Suriyeli Yusuf, OCCRP'ye "Bu kredi Suriye rejimi çeşidinden tabanca satın ikrar geçirmek ve elan birlikte tomar insanoğlu gebertmek düşüncesince kullanılacak." değerlendirmesinde bulundu.
Dünya Bankası verilerine göre, Suriye'nin 17 milyonluk nüfusunun kestirmece beşte birisi askerlik çağındaki beylerden oluşuyor. 2011'de süregelen iç harp dolayısıyla kestirmece 6,6 milyon Suriyeli ülke dışına kaçarken, aşırı sayıda ferdin mecburi askerlik meselesiyle yüzleştiği kestirim ediliyor.
Araştırmalar, askere alınma tehdidinin nice mültecide Suriye'ye arka kan dolaşımı korkusu yarattığına ayraç ediyor.
Rejim, güzeşte sene Amerika yaptırımları dolayısıyla arsıulusal bankacılık sisteminin ağır etkilenmesinin ardından, bu yöntemi kullanarak Avrupa'ya yerleşen kestirmece birlikte milyon Suriyeliden döviz toplamayı başardı.
Avrupa'daki rejim büyükelçiliklerinin akıbet çağda akçe ifa almaya başladığı aktarıldı. OCCRP ve Suriye Araştırma Raporlama Birimi'nin (SIRAJ) görüştüğü dü araştırmacı, akçe paranın "diplomatik kese" kanalıyla Suriye'ye gönderildiğinden şüphelendiklerini söyledi.
Tam namına müteaddit Suriyelinin askerlikten muafiyet tutarı ödediği bilinmese de hükümet belgeleri ve resmi izahat bu politikanın Esed diyetine kayda bedel sağlık sağlayacağını öngördüğünü gösteriyor.
ABD yaptırımları ve hesaplı kriz
Geçen sene Haziran ayında ABD, altı sene evvela Suriye hapishanelerindeki azap kurbanlarının on binlerce fotoğrafını sızdıran birlikte Suriyeli subayın ismini haiz kaba yaptırımlar dizisi Sezar Yasası'nı uygulamaya koydu.
Yaptırımlar, Suriye düşüncesince elhak ağır bulunan hesaplı vaziyeti elan da kötüleştirdiği kadar rejimin arsıulusal bankacılık sistemine erişimini kesti.
Baskı altındaki rejim, hesaplı krizin ağırlaşmasıyla kasasını beslemek düşüncesince diasporadakilere müteveccih ayrışık çalışmalar başlattı. Yeni birlikte geçişlik düşüncesince 300 dolar, çabuk geçişlik ikrar geçirmek içinse 800 dolar ecir ödenirken Esed rejiminin pasaportunun hayattaki en fiyatlı geçişlik olduğuna uyanıklık çekildi.
Anayasanın askerliği "kutsal görev" namına ikrar etmiş bulunduğu Suriye'de mecburi askerlikten kaçmanın ağır bulunduğu aktarıldı.
Suriye'nin mecburi askerlik yasasında meydana getirilen akıbet dü kodifikasyon demir aşırı kişiyi endişelendiriyor.
Ağustos 2014'te ikrar edilen önceki düzenleme, muafiyet ücretini 4 bin dolardan 8 bin dolara çıkardı. İkincisi ise Aralık 2019'da hükümetin, 42 yaşına erişmiş ve hâlâ hizmetini namına getirmemiş yahut muafiyet almamış insanların ön uyarıda bulunmaksızın ülkedeki varlıklarına el koymasına müsaade verdi.
1,2 bilyon dolardan birlikte tomar sağlık elde edilebiliyor
Zorunlu askerlik yasasındaki dünkü değişikliğin Suriye'deki varlıklara el kullanmak düşüncesince ne seviyede kullanıldığının hâlâ anlaşılan bulunmadığı belirtildi.
Ancak kanuncu proses olmadan mülklere el koymaya çalışarak müsaade verici 2018 günlü "10 Sayılı Kanun" ve muhalefetin elindeki sahaların sakinlerini hudut dışı geçirmek düşüncesince beğenilen "66 mahdut Kararname" kadar örnekler denktaş gösteriliyor.
İnsan Hakları İzleme Örgütü araştırmacılarından Sara Kayyali, OCCRP'ye verdiği demeçte, mülk varlıkları maliye bakanlığı çeşidinden dondurulmak kıl payı listelere tahsil edilen kişilerden bilgelik aldıklarını açıkladı.
Kayyali, listelerde varlıkların illet donmuş bulunduğu mükemmel namına belirtilmese de bunun Sezar uygulamalarından sonradan geldiğini ve bundan dolayı bahis konusu vakaların asker kaçaklarının mülk varlıklarının dondurulmasının birlikte kararı bulunduğunu kestirim ettiklerini belirtti.
Öte yandan, Suriyeli mebus Mujeeb Al-Rahman Al-Dandan'ın güzeşte sene kasımda domestik radyoya verdiği röportajda, 2015 günlü birlikte sedir araştırmasında, askerlikten muafiyet düşüncesince Suriyelilerin sadece yüzdelik 10 ila 15'inin mecburi askerlik ücretini ödemesi şeklinde bile yılda 1,2 bilyon dolardan birlikte tomar sağlık elde edilebileceğinin öngörüldüğünü belirtti.
Çalışma kamuya açıklanmasa da Dandan'a göre, bu ücretten elde edilmiş salname sağlık iptidai sene içre 2 ila 3 bilyon dolara çıkabilir ve ayrıca askeri personel de engelleme amme görevlilerinin maaşlarının yükseltilmesine asistan olabilir.
İsveç örneği
İsveç, Avrupa'daki kestirmece 1 milyon Suriyeli mültecinin kestirmece 114 binine ev sahipliği yapıyor.
Stockholm'deki Suriye Büyükelçiliğine haziran-ağustos ortada üç ziyarette mevcut OCCRP muhabirleri, askerlik muafiyeti düşüncesince kuyrukta gözleyen günde averaj 10 ferdin bulunduğunu belirtti.
Öte yandan, Haziran 2020'de büyükelçilik web sitesi, askerlik muafiyet ücretini ödemeyi ikrar fail 43 Suriyelinin ismini yayımlamıştı fakat artık kamuya açıkça anons yapılmadığı aktarıldı.
Adını ifşa geçirmek istemeyen birlikte büyükelçilik personeli OCCRP muhabirine meydana getirdiği açıklamada, askerlik muafiyeti düşüncesince mükemmel namına müteaddit ferdin başvurduğunu söyleyemeyeceğini fakat 2021'in önceki yarısında "önemli artış" bulunduğunu kaydetti.
Söz konusu etkin birtakımı günlerde 10 ferdin müracaat düşüncesince geldiğini ve bu sayının ara sıra 50'ye ulaştığını söyledi.
"Rejim legal değil"
OCCRP'nin görüştüğü sekizi İsveç'te, birisi Almanya'da ve birisi Lübnan'da edinmek kıl payı on Suriyeli, mecburi askerlik ücretini ödemeye değişmeyen verdiğini bildirdi.
29 yaşındaki Ali, bahis konusu tutarı Suriye'deki muharebeye aracısız katılımın birlikte biçimi namına değerlendiren ailesinin teşviki ilişkin ödediğini söyledi.
Almanya'nın Frankfurt kentinde etkin Gian ise ailesinin Suriye'deki mülküne el konulmasını karşılamak düşüncesince muafiyet ücretini ödediğini ve Almanya'da korunma statüsü bulunan üç akrabasının da ayrımsız halde bu tutarı ödediğini söyledi.
Öte taraftan nice Suriyeli, sürgüne gelmelerinden mesul tuttukları diyete görüntü bildirmek istemiyor.
İsveç'in ikinci iri kenti Göteborg'da sekiz senedir yaşayan 35 yaşındaki Suriyeli Abdullah Cafer askerlik muafiyeti ödemelerini "bir cins gasp" namına gördüğünü belirtti.
Rejimin legal olmadığını kail Cafer, "Bütün tutarı ödeyebilirim fakat yapmayacağım" ifadesini kullandı.
