Kudüs
İsrail’in obstrüksiyon yahut kuşatma altında tuttuğu Filistin topraklarında çalışkanlık yayınlayan Hamas hareketi, ortak bölümü namına mesafeli andıran İslam ülkeleriyle güzel ilgiler kurarken Batılı devletler kabilinden ise "yasaklı örgüt" yahut "terör örgütü" şekilde tanımlanıyor.
Birleşmiş Milletlerin (BM) yıldırı sıralamasında toprak almayan fakat akıbet şekilde İngiltere’nin yıldırı örgütleri listesine almasıyla yontu tartışması ortak kat şimdi gündeme mevrut Hamas, 2006’da Filistin genelinde meydana getirilen seçimlerde Filistin halkı kabilinden iktidara taşınmış fakat İsrail hassaten iktisap etmek neredeyse Batılı ülkelerce tanınmamış ve hükümetten düşürülmüştü.
Arap-İslam dünyasının en iri İslami hareketi muazzez Mısır merkezli Müslüman Kardeşler Teşkilatının (İhvan) Filistin'deki uzantısı şekilde 1987’de kurulan Hamas, 2017’de anons etmiş bulunduğu dünkü yöntem belgesinde kendisini, “Hamas, düşüncesi anlamda İhvan ekolünün ortak parçasıdır fakat hür ortak Filistin örgütüdür.” ifadesiyle baştan tanımlamıştı.
Filistin halkının arsıulusal maşer kabilinden yasal ajan muazzez Filistin Kurtuluş Örgütünün (FKÖ) çatısı altından toprak almayan Hamas, gelecekte kurulacak hür ortak Filistin devletinin en ehemmiyetli coğrafi ayağını oluşturacak bulunan İsrail ablukası altındaki Gazze Şeridi’ni 2007’den buyana yönetiyor.
Bir yandan silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları ile İsrail’in saldırılarına huzur dayanma sergileyen Hamas, öbür yandan da İsrail’in arsıulusal topluma karşın senelerdir alevlenmiş ortak kuşatma uyguladığı Gazze Şeridi’nde canlı kestirmece 2 milyonluk nüfusun rastgele ortak çeşitli ihtiyacını karşılamaya çalışıyor.
Terörle ilişkilendirilmeyi reddeden Hamas, İsrail'in Filistin topraklarındaki işgaline akıbet vermesini istiyor.
AA ekibi, Hamas'la güzel ilgiler geliştiren, mesafeli davranan yahut yıldırı örgütleri listesine düzlük devletlerin izlediği tavrın ve bu bağlamda Hamas’a değgin arsıulusal tutumun haritasını çıkardı.
Hamas'la güzel ilgiler geliştiren İslam ülkeleri
Uzun senelerdir Hamas'la çelimli ilişkileri mevcut Körfez'deki Arap ülkelerinden Katar, halihazırda Hamas'ın yönettiği Gazze Şeridi'nin en iri finansal destekçisi konumunda. Katar başkaca Mısır ve BM ile halen bitmeme fail İsrail-Hamas hava takası sürecinde de toprak alıyor.
Filistin davasının en ehemmiyetli partnerlerinden birisi bulunan Mısır-Hamas ilişkileri 2002 yılı nihayetinde başladı. Taraflar ortada 2013 ila 2017 yıllarında dalgalanmalar yaşandı. İlişkilerin eğlenme noktasına geldiği dönemler oldu. 2015'te maruz ortak ilçe sonucu ile Hamas "terör örgütü" şekilde ikrar edildi. Ancak şimdi sonraları Mısır Acil Durum Mahkemesi bu sonucu bozdu.
Kahire ile Hamas arasındaki resmi ilgiler 2017'den buyana Mısır istihbaratı eliyle yürütülüyor. Mısır, Filistin içerisindeki bölünmüşlüğün akıbet bulması düşüncesince Filistinli gruplar ile İsrail ortada aralık buluculuk rolünü sürdürüyor.
Kuveyt, Hamas'ın kurulduğu günden bu yana hareketle güzel ilgiler geliştirdi. Kuveyt, 2006'da Filistin'deki seçimleri kazandığında Hamas'ı destekledi ve halen ilişkileri yukarı kurda bitmeme ediyor.
Lübnan'ın Hamas ile ilişkileri hareketin 1998'de ülkede mümessillik açmasından bugüne derece bitmeme ediyor. Lübnan'da ehemmiyetli ortak nüfuza cemaat Hizbullah ile Hamas ortada da çelimli bağlar bulunuyor.
Cezayir ile Hamas ortada kararlı ortak alım satım yalan konusu. Hamas yönetimi, Cezayir'in 2016'da mümessillik açmasına izin ettiğini açıkladı.
Yemen, Hamas ile ilişkilerini emektar Cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih'in Filistin'deki bölünmüşlüğün akıbet bulması düşüncesince aralık buluculuk icra ettiği 2008'den buyana bitmeme ettiriyor.
Hamas ile Yemen'deki İran destekli Husiler ortada da güzel ilgiler var. Husilerin kontrolü altındaki hükûmet merkezi Sana'da Hamas'ın ortak temsilciliği bulunuyor.
İran, Hamas'ın en önde mevrut müttefiklerinden birisi şekilde öne çıkıyor. 1992'den buyana Hamas'ın İran'da temsilciliği bulunuyor. Hamas'ın, Suriye'deki iç savaşın yarık verdiği süreçte Suriye diyeti ile ilişkilerinin bozulması ve idare merkezini Katar’a transfer sonucu almasının arkası sıra İran ile ilişkilerde ortak süreliğine iticilik yaşanmış olsa da ilgiler bugün gine emektar biçimine dönmüş durumda.
Türkiye ile Hamas, 2006'da hareketin Filistin'deki mebus seçimlerini kazanmasından günümüze derece güzel ilgiler kurdu. Ankara, Filistin'deki seçme neticelerini ikrar etti ve Filistin halkının iradesine hürmet gösterilmesi icap ettiğini vurguladı.
Afganistan ile Hamas ortada Taliban'dan eskiden idare zamanında ortak alım satım yoktu. Hamas önderi İsmail Heniyye, ağustos ayında, Taliban'ın ülkeye bilgili olmasının arkası sıra kurulan hükümetin Dışişleri Bakan Vekili Emirhan Muttaki’yle civar temasta bulundu.
Malezya-Hamas ilişkileri emektar Başbakan Muhammed Necib Abdurrezzak'ın 2013'te Gazze Şeridi'ni görüşme etmesiyle başladı ve arkası sıra muhit ortada resmi temaslar bitmeme etti.
Pakistan, 2006'da Hamas'ın Filistin'deki seçimleri kazanmasının arkası sıra kurulacak hükümete 3 milyon dolar yardımda bulunacağını beyan etti ve muhit arasındaki ilgiler böylecene başlamış oldu.
Heniyye akıbet olarak, sabık ay yaşamını kaybeden Pakistanlı Nükleer Bilimci Abdulkadir Han'ın vefatı nedeniyle Cumhurbaşkanı Arif Alvi ve Başbakan İmran Han'a taziyet mesajı gönderdi.
Irak ile Hamas ortada ise aleni ortak alım satım bulunmuyor. Ancak Hamas, Irak'ın İsrail'le normalleşme karşıtı tutumundan övgüyle yalan etmiş ve Bağdat'ta planlı hunriz saldırılara müteveccih ayıplama mesajı yayımlamıştı.
Tunus ile Hamas ortada da resmi ortak alım satım bulunmuyor. Hamas yöneticilerinden Sami Ebu Zuhri, Tunus'a gerçekleştirdiği ortak ziyarette Nahda Hareketi önderi ve Meclis Başkanı Raşid el-Gannuşi ile ortak araya gelmişti.
Moritanya ve Hamas arasındaki ilgiler resmi kurda seyrediyor. Heniyye haziran ayında Fas ziyaretinin arkası sıra Moritanya'ya evvela ve Cumhurbaşkanı Muhammed Vild el-Gazvani ile ortak araya gelmişti.
Hamas'a huzur mesafeli davranış sergileyen İslam ülkeleri
Yönetim merkezi şimdi evvela Suriye'nin başkenti Şam'da mevcut Hamas'ın, ülkede 2011'de giriş yayınlayan iç savaşla beraberce diyet ile bulunan çelimli ilişkileri ağız ağıza koptu. Hamas, Suriye diyeti ile ilişkilerinin bozulması üzerinde 2012 senesinde Şam’daki idare merkezini Katar’a transfer sonucu aldı.
İsrail'in Suriye'ye müteveccih saldırılarına hızlı aksülamel yayınlayan Hamas, akıbet çağda Arap ülkelerinin "iç işlerinden" ırak eğlenme politikası benimsediğini nice kat vurgulayarak, Suriye'ye baştan deveran sinyali veriyor.
Hamas ve Filistin davasına değgin gelgitler canlı Suudi Arabistan, Hamas'la devir hin stabil ilgiler kurarken, hassaten akıbet çağda ilişkilerin seyri kötüye akıllıcasına evrilmeye başladı.
Daha evvela Suudi Arabistan Dışişlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Adil el-Cubeyr, Hamas'ı "aşırılıkla" suçlarken Riyad yönetiminin 2019 başlangıcında ülkedeki Hamas yetkililerini gözaltına alması ve bu yetkilileri hapse mahkum etmesiyle Riyad ile Hamas arasındaki ilgiler kopma noktasına geldi.
Ürdün, 1999'da Hamas'ın ülkedeki temsilciliğini kapattı ve hareketin yetkililerinden Amman'ı bırakma etmelerini istedi. Ancak Ürdün yönetimi, Hamas'ın birtakım yetkililerinin resmi ve hareketin emekleri ile ait sıfır şahsi nedenlerle topraklarına girişine izin ediyor.
Libya'da, Ekim 2016'da Hamas'ın 4 yetkilisi tutuklandı ve 2019'da Trablus'ta ortak murafaa kabilinden bahis konusu Hamas mensuplarına 17 ile 22 sene ortada delik cezaları verdi. Hamas, Libya'nın bahis konusu adımını kınadığını açıkladı.
Hamas'tan ortak kurul 2014'te Endonezya'yı görüşme etti. Heyet, Endonezya Meclisinde milletvekilleri ile ortak araya geldi ve ülkede Hamas'ın ortak mümessillik açması talebinde bulundu. Ancak Endonezya hükümeti bu talebi "hareketlerle değil devletlerle çalıştığı" nedeni öne sürülerek art çevirdi. Ardından Endonezya hükümet sözcüsü Hamas'ın ülkede çalışkanlık göstermesine huzur olmadıklarını açıkladı.
İsrail'le normalleşen Arap ülkelerinin Hamas'la ilişkileri
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), 2006'da Hamas'ın ülkede çalışkanlık göstermesini yasakladı. BAE'nin 2020'de İsrail'le normalleşme anlaşması imzalamasının arkası sıra Hamas ile ilgiler kopma noktasına geldi.
Bahreyn'in İsrail'le normalleşme anlaşması imzaladığı 2020'ye derece Hamas'la ilişkileri gayriresmî kurda ilerledi. Bahreynli yetkililer 2012-2013 yıllarında Gazze Şeridi'ne ziyaretler düzenledi ve iane projeleri başlattı. Ancak, Bahreyn-İsrail normalleşmesinin arkası sıra hareketle ilgiler eğlenme noktasına geldi.
Umman, İsrail ile temasları bulunmasına karşın Hamas ile de stabil ilişkilerini sürdürüyor. Heniyye ortak civar şekilde sabık sene Umman Sultanı Kabus bin Said'in vefatından sonraları ülkeye ortak taziyet ziyaretinde bulunmuştu.
Sudan ile Hamas ilişkileri yatık şef Ömer el-Beşir zamanında güzel bitmeme etti. Hareketin Beşir sonrası mevrut yönetimle ilişkileri kesildi. Yeni yönetimin İsrail'le vardığı normalleşme anlaşması sonrasında Hamas'la arasındaki huzursuzluk derinleşti.
Uluslararası sav ajansları Sudan yönetiminin Hamas'ın ülkedeki dünyalık varlığına el koyduğunu açıkladı. Ancak Hamas'tan meydana getirilen açıklamada hareketin Sudan'da rastgele ortak yatırımının olmadığı belirtildi.
Yakın sürede İsrail ile ilişkilerini baştan normalleştiren Fas Krallığı ile Hamas arasındaki akıbet dek haziran ayında gerçekleşti. Hamas önderi Heniyye ve beraberindeki kurul Fas'ı görüşme etti ve zamanın Başbakanı Sadeddin el-Osmani ile ortak araya geldi.
Müslüman sıfır birtakım devletlerin Hamas’la ilişkileri
Rusya'nın Hamas'la ilişkileri 2005'te başladı. Hareketin 2006'da Filistin'deki mebus seçimlerini kazanmasının arkası sıra Rusya ile civar resmi temaslar başladı. Taraflar ilişkilerini bu günlerde de bitmeme ettiriyor.
Güney Afrika Cumhuriyeti ve Hamas ortada civar ilgiler 1998 senesinde başladı. İlerleyen senelerde ise ilgiler resmi kurda gelişerek bitmeme etti.
Çin, 2004'te Hamas'ı "terör örgütü" ikrar ettiğini açıkladı. Hamas'ın 2006'da mebus seçimlerini kazanmasının arkası sıra ise bahis konusu kararını art aldı. Pekin, hareketin seçimlerden sonraları kurduğu hükümetin Dışişleri Bakanı Mahmud ez-Zahhar'ı ikrar etti. Zahhar'ın bahis konusu ziyaretinin arkası sıra Çin ve Hamas ortada dünkü ortak dek görülmedi.
Hamas önderi Heniyye 2018'de Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro'ya hareketin Karakas ile ilişkileri güçlendirmeyi istek ettiğini anlatım fail ortak betik gönderdi. Hamas ayrıca, Ocak 2019'da Venezuela'daki vuruş girişimi esnasında Maduro'ya dayanak mesajı yayımladı.
Hamas ve silahlı kanadının yasaklı bulunduğu ülkeler
İsrail'in en ehemmiyetli müttefiki ABD, "terörist hareket" şekilde sınıflandırdığı Hamas'ın ülkedeki faaliyetlerini de 1997 senesinde yasakladı.
Daha evvela Hamas'ın askeri kanadı bulunan İzzeddin el-Kassam Tugaylarını "terör örgütü" anons fail İngiltere, 26 Kasım'da almış bulunduğu ortak apayrı kararla "hareketin politik kanadını da yıldırı örgütleri listesine" aldı.
İsrail-Filistin problemine bağlı dü devletli çözümü destekleyen Avrupa Birliği (AB) Hamas'ı 2001 senesinde "terör örgütleri" listesine müdahale etti.
AB'den ortak sene sonraları da Kanada, Hamas huzur ayrımsız sonucu aldı ve "terör örgütleri" listesine ekledi
Avustralya 2003 yılında, Yeni Zelanda da 2010 senesinde Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugaylarını "terör örgütleri" listesine aldığını açıkladı.
