Şanlıurfa
Cumhuriyet tarihinin en iri kalkınma projelerinden bir tanesi adına nitelendirilen Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) tarımdan sanayiye, ulaşımdan yenilenebilir erke ve toplumsal yatırımlara denli 32 senedir bölgenin kalkınma lokomotifi adına yörenin büyüme göstermesine yardım sağlamayı sürdürüyor.
Güneydoğu'nun kalkınmasında GAP damgasıDünyanın en şümullü ve değerli projelerinden bir tanesi bulunan GAP düşüncesince 6 Kasım 1989 senesinde GAP Bölge Kalkınma İdaresi kuruldu.
Yaklaşık 1 milyon hektar bölgede sulama yapılıyor
Proje sektörü Fırat-Dicle Havzası ile fevk Mezopotamya ovalarında arsa meydan 9 ili (Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak) havi GAP, özellikle ilişkin bulunduğu Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı kazanmak kıl payı ortak aşırı ait bakanlığın yatırımlarının alana ulaşmasında eş güdüm rolü üstleniyor.
Temel maksadı eş bulunduğu kaynakları değerlendirerek, civar halkının sağlık düzeyini ve hayat standardını arttırmak bulunan projeyle, bölgenin hesaplı evolüsyon ve toplumsal istikrarının güç kazanması sağlanıyor.
Proje kapsamında sulama ve hidroelektrik erke üretimine müteveccih 22 baraj, 19 hidroelektrik santrali ile şu anda tahminî 1 milyon hektar bölgede sulama yapılıyor. Projenin, erke santrallerinin mecmu müesses gücü 7476 megavat olup, yılda 27 bilyon kilovat sayaç erke üretimi planlanmıştır. Enerji planlarında cereyan buyurmak ise yüzdelik 92'ye denli çıktı.
GAP, muahharen uygulamaya konulmuş bulunan master yazı ile tarım, sanayi, ulaştırma, eğitim, sağlık, rustik ve kentsel enfrastrüktür yatırımlarını da içerisine meydan ortak lehçe kalkınma projesine dönüştürüldü.
Çok sektörlü, sürdürülebilir insanca gelişmeye dayalı, bölgenin rakiplik enerjisini artırmayı, hesaplı ve toplumsal bütünleşmeyi güçlendirmeyi hedefleyen GAP kapsamında, 32 senedir yörenin kalkınmasına müteveccih yatırımlar sürdürülüyor.
"Tarımda ehemmiyetli değiş yaşandı"
GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkan Vekili Mehmet Açıkgöz, AA muhabirine, millî ve arsıulusal fonlardan sağladıkları kaynaklarla bugüne denli ortak aşırı sektörde binlerce plan gerçekleştirdiklerini söyledi.
Daha evvel mobilyasız tarımın yapıldığı bölgede GAP ile vıcık vıcık tarıma geçildiğini vurgulayan Açıkgöz, şöyleki bitmeme etti:
"GAP başladığında semt ağız ağıza mobilyasız ekincilik sahalarından oluşuyordu ancak bölgemiz su ve zirai araziler itibarıyla aşırı ehemmiyetli ortak potansiyele sahiptir. Bu potansiyeli değerlendirmeyle ait özellikle barajlarımızın inşaatı ve akabinde barajlarda tarlalara suyu akıtacak sistemlerde düz yazı edildi. GAP ile semt tarımında aşırı ehemmiyetli ortak değiş yaşadık. İlk evvel verim deseni değişti. Daha evvel mobilyasız tarıma mebni arpa, buğday, yasmık haricinde ortak bilinçlilik ekilmezken şu anda vıcık vıcık ekincilik ile pamuk, mısır, semere ve göveri üretimleri yapılıyor. mühim ortak istihsal potansiyeline eş olduk. Şu an Türkiye'de imal edilen pamuğun yüzdelik 60'ı, bu bölgede üretiliyor. Diğer ürünlerimizde de anca mısırın yüzdelik 25'i bu bölgede üretiliyor. Buğday ve arpanın gene yüzdelik 20'lerden hâlâ ortak tomar ortak bölümü bu bölgede üretiliyor. En önemlisi bu alanlar genişledikçe ülkemizin ithal buyurmak durumunda kalmış bulunduğu yağ bitkileri, meyvecilik ve sebzeciliğin de hâlâ da gelişerek dünya ekonomisine yardım sağlanıyor."
"Bütün sektörleri kapsıyor"
Mehmet Açıkgöz, makbul ve bitmeme fail planlar sebebiyle direkt ve endirekt adına milyonlarca insana ulaştıklarını dile getirdi.
GAP'ın nice projesinin millî ve arsıulusal kurumlar kabilinden kalıp alındığını tabir fail Açıkgöz, şunları kaydetti:
"Dünyanın mahdut ülkemizin en iri kalkınma programı bulunan GAP halen uygulanmaktadır. Proje kapsamında önceden elden arazi ve su kaynaklarını geliştirmeye mebni projelerden oluşuyordu. Daha sonraları GAP Master Planı uygulanmaya başlandı. Bu çerçevede bölgenin topyekun kalkınmasını sağlayacak ortak programa dönüştü. Önceliği sulama ve erke bulunan öteki anne envestisman projelerini de havi ortak izlence adına çalışıyoruz. Turizmi, ulaşımı, kentleşmeyi, rustik altyapıyı, sanayiyi destekleyecek halis muhlis sektörleri havi totaliter ortak plan yürütülüyor. İnsan odaklı sürdürülebilir kalkınmaya yardım da bulunma amacıyla bölgenin gelişigüzel ayrışık ihtiyacına yanıt verecek yenilikçi ve çağcıl ihtimalî ortak aşırı plan yürüttük. Bugüne denli özellikle amme envestisman bütçesi kazanmak kıl payı hususi kol ve arsıulusal kaynaklardan sağladığımız fonlarla tarımdan rustik kalkınmaya yenilenebilir enerjiden turizme sanayiden toplumsal binanın güçlendirilmesine denli ortak aşırı bölgede anne plan yürütmeye çalıştık."
