Çip krizi, geri hizmet ve hazırlık sorunu, hem el değmemiş anahtar pazarını, bununla beraber ikinci el piyasasını menfi yönde etkiledi. Sıfır araçta yaşanmış bulunan yonga krizi dolayısıyla ikinci elde arzu oluşurken, fiyatlar ise yükselmeye bitmeme ediyor. Sadece yonga krizi değil, ahali dilinde "ayaklı galericiler" yerine anılan eşhas de hem galericilerin bununla beraber anahtar borç şahısların eş problemi oldu. Vergi kaydı olmaksızın çıkarlarını "galericiyim" yerine tanıtıcı kişilerin, tutarları öz kar paylarına layıkıyla belirlediği, ikinci el anahtar fiyatlarının da yükselmesine faktör oldukları öğrenildi.
"Dışarıdan al sat yapanlar tutarları yükseltti"
İkinci el sektörünün yonga krizinden menfi yönde etkilendiğini kaydeden İzmit Oto Galericiler Sitesi Kooperatifi yöneticilerinden Tamer Ertuğ, fiyatların dü ayda yüzdelik yüzdelik 20 artım yaşadığını kaydetti. Çip krizinin yanı sıra, bağış kaydı olmaksızın al sat karşılayıcı şahısların fiyatların yükselmesine faktör bulunduğunu tamlayan Ertuğ, "Eskiden 1 insan değer veriyordu, demin 10 insan değer veriyor. Vergilendirme yapmadan, bizim işlerimizi tecim biçimine getiren insanoğlu var. Ticaret müdürlükleri lütfen bu mevzuda bizlere asistan olsun. mesela ego hafta sonu da karışma daim Notere gidiyorum. Noterde al sat karşılayıcı eşhas görüyorum. Önceden Kocaeli'de mevcut bütün esnaf arkadaşlarımızı tanırdık, demin bu anahtar satım işini karşılayıcı arkadaşların hiçbirini tanımıyorum. Bizim işlerimizi vergilendirmeden yapıyorlar, dizgesel yerine piyasadaki fiyatlar da yükseliyor" dedi.
"Onlar yüzünden işimiz sekteye uğruyor"
Kısa müddette müşterek tomar anahtar satan kişilerin, oto pazarındaki esnafı kıygın ettiğine nazarıitibar çekici Ertuğ, "Emeklisi, kasabı, bakkalı, berberi fark bu işi yapıyor. Bu mevzuda yetkililer bizlere iane etmeli. 33 senedir bu işi yapıyorum, hepimiz kendimizi bu mesleğe adadık. Alana da, satana da asistan olmaya çalışıyoruz. Ama vergilendirme bizim işlerimizi yapıp, nahak yere çıkar elde ediyorlar. İşimiz bu eşhas yüzünden sekteye uğruyor" niteleyerek konuştu.
"İkinci el fiyatları, el değmemiş anahtar fiyatlarından elan yüksek"
Türkiye'de el değmemiş vasıtaların satılmadığını tabir fail Ertuğ, "Örneğin alışılagelen müşterek arabanın kıymeti 250 bin TL ancak ikinci elde fiyatı yüzdelik 25 elan müşterek tomar satılmaya çalışılıyor. Sadece yonga krizi tutarları yükseltmiyor. Bizim sektörümüz düşüncesince muteber bulunan müşterek anayasa vardı. Ticari vesikası bulunmayan eşhas bu işi yapamayacaktı. Ama maatteessüf bu anayasa ertelendi. Bir an ilk bu kanunun çıkmasını istiyoruz. Herkes bu işi yapıyor, âlem değer veriyor. Ben cumartesi ve piyasa haset kâtibiadil kapılarını hiç hiçbir geziyorum. Tanıdığım yegâne esnaf göremiyorum, olanların bütünü bireysel. Kendi aralarında adanmış yapsalar amenna ancak "ben galericiyim" deyip bu işi yapıyorlar" biçiminde konuştu.
"Noterler, haricen alıntı satan kişilerle dolu"
Çip krizi çözüldüğü devir fiyatların da dengeleneceğini dile getiren esnaf Behram Alçekiç ise ikinci el anahtar fiyatlarının herkesi kıygın ettiğine nazarıitibar çekti. Geçtiğimiz sene 70 bin TL'ye satılan aracın, bu sene 150 bin TL'den satışa sunulduğunu tamlayan Alçekiç, "Esnafın buna direnç gücü yok. Fiyatların müşterek tomar halde artmasının yüzdelik 90 sebebi, sonraları devreye giren, haricen bu işi hazırlamaya etkin kişilerdir. Kasabı, bakkalı, berberi, mutluluk dairesinde çalışanlar da bu işi hazırlamaya çalışıyor. Stok açık kitlelere yayıldı, müşterek tomar insan devreye girdi. 7 aydır şişman müşterek getirim lakırtı konusu. 110 bin TL'ye satılan vasıtaların fiyatı 120 bin TL'lere çıkıyor. Esnaf bazında satışlar güçsüz ayrıca esnafın e'si yok. Noterler, haricen alıntı satan kişilerle dolu" ifadelerini kullandı.
"İnternet ortamı başımızın belası oldu"
30 senedir galericilik işine çalışma verdiğini tabir fail Behram Alçekiç ise şu ifadeleri kullandı: "Bizler anahtar satışı yaptığımız devir 6 etaptan geçiyoruz. Ama kimi vatandaşlar, "hem biniyorum hem satıyorum" diyor. Bunu önleme şansınız yok. Eğer müşterek kişi, almış olduğu otomobilleri 1 ayda satıyorsa ve bunu daim yapıyorsa bunun sorgulanması gerekiyor. mesela piyasada yukarı segment vesait var. 1 milyon TL'ye, 1 buçuk milyon TL'ye vesait satılıyor. Bu mevzuya en endamsız vakitte el atılması lazım. Bir de genel ağ başımızın belası oldu. İnsanlar internetten anahtar satıyor. mesela Ankara'dan, İstanbul'dan anahtar tespit ediyoruz, yola çıkıyoruz. Öncesinde şehre gitmeden yazışma kurduğumuz insanları expertize yönlendiriyoruz, parasını da veriyoruz. Hiçbir anahtar akıllıca çıkmıyor. Kontrolsüz müşterek boyut var. Allah binicinin yardımcısı olun, genel ağ kafaları müşterek tomar karıştırdı."
Cihan Atik - Fehime Kartal
İLGİLİ HABER
İkinci el otomobil pazarları sessizliğe büründü 
