Afganistan
Taliban yönetimi ve hudut dışı edilen Afgan göçmenler İranlı yetkililerin "kötü muamelesinden" yakınma ederken, 23 Nisan'da Herat vilayetinde mevcut İslam Kale Sınır Kapısı'nda yaşanmış olan birlikte hudut anlaşmazlığı dü tarafın askeri güçlerini erinç karşıya getirdi.
Afgan ve İran basınına göre, Taliban güçlerinin sınırda gerçekleştirmek istediği birlikte defa emek vermesi gerilime hastalık oldu. Afgan tarafı bölgenin Afganistan sınırında bulunduğunu savunurken, İran da bölgenin zat ülkelerini ortamında arazi almış bulunduğu görüşünü paylaşıyor. Bu sebeple İran Sınır Koruma Birliklerinin defa çalışmasını engellemesiyle dü ülkenin asayiş güçleri erinç karşıya geldi.
Sosyal medyaya yansıyan görüntülerde İran ve Taliban hudut güçlerinin birbirlerine metrelerce yakınlıkta alarm yerinde konumlandığı görüldü. Ancak ortalık ortada rastgele birlikte arbede çıkmadı.
Gerilimle senkronik yerine İslam Kale Sınır Kapısı dü dünya çeşidinden da birlikte müddet kapatıldıktan sonradan baştan açıldı.
İran'ın Afganistan hususi Temsilcisi Hasan Kazımi Kumi, meydana getirdiği açıklamada, Taliban'ın hudut birliklerinin İranlı makamlara önceleri sav vermeden, koordinasyonsuz biçimde defa hazırlamaya başladığını ve buna İran güçlerince aksülamel verildiğini söyledi.
"Yanlış anlaşmadan kaynaklandı"
İran'da neşriyat önleyen Haberonline sitesi olayın arkası sıra yayımladığı görüntülerde, İran ordusunun Zahedan'daki 88'inci Zırhlı Tümeni gerilimin bulunduğu alana gönderilmiş bulunduğu kaydedilirken, toplumsal medyada piyasaya sürülen ve Taliban çalışanlarının paylaşmış bulunduğu kanıt edilen birlikte ayrıksı görüntüde ise Taliban güçlerinin de sınıra askeri çelim takviyesi meydana getirdiği görüldü.
Söz konusu sahneler arsıulusal basında ve toplumsal medyada azade eko uyandırdı.
Öte taraftan İran'ın resmi sav ajansı IRNA, İran'ın İçişleri Bakanlığındaki birlikte kaynağa dayandırdığı haberinde er sevkiyatına müteveccih iddiaları yalanladı.
Haberde, "Sosyal medyada piyasaya sürülen askeri bütünlük ve tabanca sevkiyatını yayınlayan video, sınırlarda asayiş ve barışa erinç olanlar çeşidinden ruh bilimsel harp bunun şeklinde oluşturulmuştur." ifadesi kullanıldı.
Ayrıca haberde olayın nedenine bağlı de şunlar aktarıldı:
"Birkaç güneş önce, Afganistan ve İran hudut hattındaki Dugarun (İslam Kale) branşında evcil Taliban güçlerinden birileri çeşidinden birlikte kusur anlaşılma meydana geldi. Bunun neticesinde, hareketlenmeye başladılar. Ardından endamsız sürede, yukarı ve evcil yetkililerce probleminin çözülmesi düşüncesince mukteza girişimler başlatıldı."
Taliban yönetiminin Savunma Bakanlığı Sözcüsü İnayetullah Havarezmi de meydana getirdiği açıklamada, "Savunma Bakanlığının politikası açıktır. Sınırlarımıza umursamaz kalamayız ve henüz ileriye de gitmeyiz. Dün meydana mevrut gerilim, birlikte kusur anlaşılmadan kaynaklanıyor ve şu an çözgün durumda." görüşünü paylaştı.
Taliban, İran'a alakalı birlikte askeri ara bulucu alıkoydu
Herat Kültür ve Enformasyon Müdürü ve Taliban'ın Herat Sözcüsü Mevlevi Naimullah Hakkani, AA muhabirine, görüngü sıcakken İran'a alakalı birlikte zırhlı otomobilin alıkonulduğunu fakat henüz sonradan başıboş bırakıldığını kaydederek İran asayiş güçlerinden 8 ferdin gözaltına alındığı yönündeki iddiaları ise yalanladı.
Gerilimin hudut anlaşmazlığından çıktığını anlatım fail Hakkani, şu an endişelenecek birlikte gidiş olmadığını ve probleminin diyalog kanalıyla çözüleceğini kaydetti.
Olayın izlem edildiğini ve negatif birlikte durumun bulunmadığını tamlayan Hakkani, "Her dü yan da hevesli fen ekiplerini probleminin diyalog kanalıyla çözülmesi düşüncesince seferber edecek. Kimsenin birlikte karış toprağını Afganistan'a vermeyeceği üzere Afganistan da birlikte karış toprağını hiç kimseye vermez. Karşılıklı hürmet çerçevesinde komşuluk ilişkilerine erbap olduktan sonradan Taliban'ın gelişigüzel zamanki vurgusu komşularla sulh içinde, dobra ilgiler devam etmek yönündedir." dedi.
Hakkani, toplumsal medyada olayın büyütüldüğünü vurgulayarak Taliban güçlerinin hudut hattında çelim takviyesi meydana getirdiği yönündeki iddialara ilişkin, bunun rutin birlikte askeri çabukluk bulunduğunu söyledi.
Afgan göçmenlere biçimsiz muamele
Afganistan ve İran ortada yaşanmış olan gerilimin birlikte sebebi de Tahran yönetimince hudut dışı edilen Afganlara erinç muteber "kötü muamele" iddiaları.
Taliban yetkilileri ve hudut dışı edilen Afgan göçmenler, İranlı görevlilerin kendilerine biçimsiz muamelede bulunduklarını belirtiyor.
Kötü işlem konusu ilkin akıbet haftalarda dü ülkenin ehemmiyetli kuma ruzname maddesi durumuna geldi.
Çözüm arayışları
Sınır anlaşmazlığı ve göçmenler konusu şu an dü dünya arasındaki gerilimin anne deposu durumunda. Bu sebeple ortalık diplomatik görüşmeleri çoğaltmak istiyor.
İslam Kale'de yaşanmış olan gerilimin arkası sıra önceki yerine İran'ın Kabil Büyükelçi Yardımcısı Hasan Murtazavi, hükûmet merkezi Kabil'de Taliban'ın askeri yetkilileri ile musahabe gerçekleştirdi.
Afganistan'da neşriyat önleyen TOLO TV'ye göre, bahis konusu hastalıkların çözümü düşüncesince açılan birlikte Taliban heyeti doğacak günlerde İran'ın başkenti Tahran'a ziyarette bulunacak.
Göçmenler ve Geri Dönüşler Bakanı Vekili Halilulrahman Hakkani'nin reislik edeceği heyet, İranlı yetkililerle görüşüp sınırda kalan gerilim ve hudut dışı edilen Afgan göçmenlerle alakalı problemlere hal arayacak.
Hakkani özellik ile ilgili, "Afganların orada sunulan kalmış bulunduğu topu topu sorunları bahsetmek düşüncesince İran'ı görüşme etmeye çalışıyoruz. Umarım konuşur ve sorunları çözeriz." açıklamasında bulundu.
Taliban İran'a "kötü muameleden ırak dur" çağrısı yapmıştı
İslam Kale Sınır Kapısı'ndaki Afganlar, İranlı yetkililerin çıkarlarını dövdüğünü ve taşlama ettiğini sonrasında sürmüştü.
Taliban yönetiminin Göçmenler ve Geri Dönüşler Bakanlığı Sözcüsü Abdulmuttalib Hakkani ve Herat Göç Müdürü Molla Abdulhay Munib de İran'a bitirdikleri çağrıda "kötü muameleyi" sonlandırmalarını istemişti.
Taliban Sözcüsü Zabihullah Mücahid de "İran hükümetinden Afgan göçmenlere biçimsiz davranmamasını istiyoruz." ifadesini kullanmıştı.
İran temsilcilikleri gıcırtı edilmişti
Sosyal medyada bu ay arazi meydan ve İran'daki Afgan mültecilere müteveccih azap ve biçimsiz işlem görüntüleri Afgan halkının tepkisine hastalık olmuştu.
Görüntülerin yayılması üzerinde İran'ın Kabil Büyükelçiliği ve Herat Başkonsolosluğu uğrunda gösteriler yapılmıştı.
Herat'taki gösteriler esnasında birlikte takım protestocu başkonsolosluğa taşlı atak düzenlemişti.
İran Dışişleri Bakanlığı, Afgan mültecilere biçimsiz muamelede bulunulduğuna değgin iddialar "iki dünya halklarını kışkırtmaya müteveccih komplo" açıklamasında bulunmuştu.
Taliban'ın yönetime gelmesinin ardından, İran ile henüz evvela de hudut anlaşmazlıkları olmuştu.
