Tahran
ABD'de Joe Biden'ın göreve gelmesiyle 6 Nisan'da Viyana'da baştan süregelen ve 6 tur meydana getirilen çekirdeksel barışma müzakerelerine İran'daki hükümet değişikliği zımnında aralık verilmişti.
İran'daki dünkü hükümetin görüşmelere döneceğini açıklamasının peşi sıra Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler Servisi Genel Sekreter Yardımcısı ve Siyasi Direktörü Enrique Mora, 14 Ekim'de İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Ali Bakıri ile Tahran'da görüşerek İran ile AB arasındaki müzakereleri baştan başlattı.
Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Mora'nın ziyaretinin peşi sıra Rus ve Çinli mevkidaşlarıyla icra ettiği telefon konuşmasında, görüşmelerin "olumlu" geçtiğini ve Brüksel'de bitmeme edileceğini açıkladı.
İran ile AB ortada kalan diplomatlık trafiği, Viyana'daki görüşmelerin de çelimsiz müddette başlayacağının habercisi. İranlı yetkililer bu mevzuda kesin ortak gün vermemekle baş başa devir kaybetmeyeceklerini anlatım ediyor.
İranlı uzmanlar, AA muhabirine, çekirdeksel anlaşmanın geleceği ve Viyana'da yapılacak görüşmelerin akıbetiyle ilgilendiren değerlendirmelerde bulundu.
İran, çekirdeksel potansiyelini Viyana'daki görüşmelerde bası uzlaştırıcı namına kıymetlendirmek istiyor
Uluslararası münasebat uzmanı ve gazeteci Abbas Aslani, Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani hükümeti devrinde Viyana'da 6 tur ülfet yapıldığını fakat kavram alınamadığını hatırlatarak, "İran'daki dünkü hükümet müzakerelerden aceleci kavram bildirme etme arayışında. İran ehil bulunduğu çekirdeksel potansiyeli erinç tarafı atmak düşüncesince ortak bası uzlaştırıcı namına istimal düşüncesinde. Bu halde dünkü ortak anlaşmaya varmayı hedefliyor." dedi.
Aslani, İran ve çekirdeksel anlaşmaya yan devletler ile Amerika ortada kaldırılacak yaptırımların kapsamı dair ihtilaflar bulunduğunu ve Washington'un Tahran'ın roket programı ile diyalekt faaliyetlerinin de müzakereye müdahale edilmesini istediğini belirtti.
İran'ın Viyana'daki müzakerelerin çekirdeksel anlaşmanın canlandırılması şartıyla uygulayım kurda yapılması noktasında ısrar eden bulunduğunu kaydeden Aslani, şunları söyledi:
"İran AB ve Amerika ile roket programı ve diyalekt faaliyetlerinin ele alınacağı dünkü ortak etüt periyodunu bildirme etmez. İran çekirdeksel barışma ile ilgilendiren de henüz ortak tomar sınırlamaya isteme göstermez. Amaç gerçek çekirdeksel anlaşmaya devir olursa muvaffakiyet şansı evet fakat etraf dünkü itirazlar dile getirir ve şerait öne sürerse bu belki zayıflar. Yeni hususlar katılmak isterse barışma şansı azalır. Eğer bulunan çekirdeksel barışma metni üstünden gidilirse barışma ihtimali henüz güçlüdür."
İran'daki dünkü hükümetin çekirdeksel anlaşmayla ilgilendiren henüz sert ortak tutuma ehil bulunduğu anlamında ortak kanma bulunduğunu fakat Reisi'nin diyetle bulunan çelimli ilişkileri menfez önüne alındığında anlaşmaya muvasala imkanının henüz ortak tomar olabileceğini anlatım fail Aslani, "Hükümetin diyetle ahenkli oluşu zımnında elinin çelimli olması bu proses düşüncesince henüz dobra olabilir. Bu müzakerelerin baştan start ihtimali baş döndürücü erdemli fakat barışma ile sonuçlanması ve çekirdeksel anlaşmanın canlandırılması konusu cins olsa da belirsiz. Bu az buçuk da tarafların ne denli elastikiyet göstereceğiyle ilgili." görüşlerini paylaştı.
"Reisi hükümeti, müzakerelerin konkre sonuçlar vermediğini hissettiğinde masayı bırakma edecektir"
Gazeteci ve edip Peyman Yezdani de Abbas Arakçi'nin adına İran Dışişleri Bakan Yardımcılığına tayin edilen Bakıri'nin geçmiş görüşmelerde de toprak aldığını ve bu mevzuda deneyimli bulunduğunu anlatım ederek, "ABD çekirdeksel anlaşmadaki taahhütlerine dönerse çekirdeksel anlaşmanın diriliş arzusu olabilir. Aksi halde İran, AB ülkeleriyle önceden alıp vadeli bey politikasını bildirme etmeyecektir. Reisi hükümeti, müzakerelerin devir aldığını ve konkre sonuçlar vermediğini hissettiğinde masayı bırakma edecektir." değerlendirmesinde bulundu.
İran, kâffesi yumurtaları çekirdeksel barışma sepetine atmak istemiyor
Tahran yönetiminin Viyana'daki görüşmelerde roket programını ve diyalekt faaliyetlerini etüt etmeyeceğini kaydeden Yezdani, şu yorumu yaptı:
"İran, kâffesi yumurtaları çekirdeksel barışma sepetine koymayacağını henüz ilk de açıkladı. Nükleer barışma son verse de vermese de Reisi hükümeti özlük iktisadi programını uygulayacaktır."
