Istanbul
Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB) çeşidinden bu sene 5'incisi planlı ve "Yeniden Birlikteyiz" temasıyla meydana gelen Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi, Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan'ın katılımıyla melez şekilde başladı.
İş Bankası'ndan meydana getirilen açıklamada kongrede meydana getirdiği konuşmasına toprak sunulan Aran, kapital piyasalarına müteallik bazısı bilgiler paylaşırken, makroekonomiye bağlı değerlendirmede bulundu.
"Faiz-kur-enflasyon üçlüsüne” dikkati çekici Aran, “Bu üçlünün hangisine el atsak ortak gayr arama dışına çıkıyor. Özellikle enflasyonun arama dibine alınması, ortak tane haneli seviyelere indirilmesi beklenen olduğunda strüktürel sorunlarımızı çözebiliriz." ifadelerini kullandı.
Enflasyonist ortamda belirsizliğin, risklerin ve dirimlik adaletsizliğinin arttığını, öngörülebilirliğin bozulduğunu, çakılı ücretlilerin dirimlik dağılımından almış bulunduğu payın ve yatırımcı iştahının azaldığını tamlayan Aran, konuşmasını şu şekilde sürdürdü:
"Enflasyonist ortamdan ortak an karşı adam olmak ve enflasyonu arama dibine kabul eylemek bence ortak numara yapılması müstelzim şey. Faiz ve düzey üzerine da şayet semere kabul eylemek istiyorsak, enflasyondaki beklentileri iyileştirmemiz ve enflasyondaki beklentilere koşut şekilde nema indirimlerine bitmeme etmemiz gerekiyor. Yüksek faiz, kapital piyasalarının gelişiminin uğrunda de bariyer dokuma ediyor. Reel faizlerdeki artış, işsizlikte artma ve istihdamda eksilme anlamına geliyor. Ayrıca, envestisman iştahını da kelimesi kelimesine enflasyonda bulunduğu kabilinden düşürüyor. Faizler banko inmelidir, lakin nite şişkinlik beklentilerine koşut inmelidir. Enflasyonun faziletli bulunduğu ortak yerde faizin ortak tane başına inmesi, bizi istek ettiğimiz noktaya götürmez. Acele etmeden, götürümlü ortak şekilde, dengeli ortak vakfe sergileyerek hem şişkinlik beklentilerini alçak çekmeli bununla beraber öngörülebilirliği kasılma etmeliyiz."
Aran, akan açıkça vermeyen etraflıca dönemli sürdürülebilir nema modeli düşüncesince tasarrufların artırılması icap ettiğini anlatım ederek, bu tasarrufların borsa üstünden sanayicilere ve üreticilere aktarılmasının önemini vurguladı.
Sermaye mülkiyetinin tabana yayılmasının önemine dikkati çekici Aran, üretilenin hem içeride hem dışarıda satılması ve istihsal verimliliğinin artırılması icap ettiğini kaydetti.
"Alışkanlıkları değiştirerek hedeflerimize ulaşabiliriz"
Hakan Aran, üretilmeden ve itimat kullanarak tüketilen ortak nema modelinin hâlâ ortak tomar akan açıkça anlamına geldiğini belirterek, "Bugüne kadarki akımları değiştirerek hedeflerimize ulaşabiliriz. Tüm bunları tahvil üzerine ehemmiyetli ortak evreye geldik. Dikkatli ve götürümlü olmamız durumunda, önümüzdeki sene karşı kere ihtimal akan açıkça vermeden yüzdelik 5’e andıran ortak büyümeyi başarabilecek noktada olduğumuza inanıyorum. Bunun, başarılması yerinde Cumhuriyetimizin 100. yılına girerken bize ehemmiyetli ortak maneviyat ve güdeleme olacağını düşünüyorum. Ülke olarak, dünya kullanıcılarını şekilde bunu doğruluk ettiğimize inanıyorum. Tek yapmamız müstelzim sabırla, istikrarla akla yatkın bulunan şeyleri ısrarla hazırlamaya bitmeme etmek.” ifadelerini kullandı.
Sermaye piyasalarının gelişmenin önemine yer veren Aran, etraflıca senelerdir 1 milyon eşiğini geçemeyen yatırımcı sayısının Ekim 2021 bakımından 2,5 milyon seviyesine yaklaştığını belirtti.
Salgın devrinde piyasalardaki kapalılık ve oynaklığa karşın, yükselen indeks seviyeleriyle emlak ortamında gerçekleşen iştirak çecik bildirme sayılarında ağırbaşlı artışlar yaşandığını hatırlatan Aran, Borsa İstanbul’un mergup derinliğe kavuşması düşüncesince çecik arzların sayısının ve firmaların çecik duruluk oranının çoğalması icap ettiğini anlatım etti.
Bu yılki çecik arzlara bakılınca senenin toplamında büyüklüğü 19,5 bilyon TL bulunan 46 çecik bildirme gerçekleştirildiğini tamlayan Aran, erişilen çecik bildirme sayısının bugüne genişliğinde salname bazda erişilen en faziletli düzey bulunduğunu söyledi.
Aran, “Bu gelişme, firmaların özkaynaklarını güçlendirmeleri yerine ince kıymetli. Ancak global ölçekte değerlendirildiğinde, bu bölgede kıvrım edilecek, gidilecek aşırı hâlâ ortak tomar ara bulunduğunu görüyoruz. Sermaye piyasalarımız daha istek edilen derinliğe ve büyüklüğe eş değil. Nitekim ülkemizin 500 uran kuruluşunun çabucak 67’si borsada prosedür görüyor. Sürdürülebilir nema düşüncesince ekonomiye pınar sağlayıcı kapital piyasalarının da büyümesi ve derinleşmesi gerekiyor” diyerek konuştu.
"Borsadaki değer oynaklığının öngörülebilir olmasıyla baş başa yatırımcı sayısı artacaktır"
İş Bankası Genel Müdürü Aran, vatanımızda yatırımcıların tasarruflarının kısaca yüzdelik 78’inin averaj vadesi 40 haset aşmayan mevduatta oluştuğunu, pay senetlerinin payının ise yüzdelik 10’un altında bulunduğunu kaydetti.
Borsadaki değer oynaklığının faziletli ve mihman olmasının, ilkin riskten mümteni yatırımcıların pay senetlerinden ırak durmasına sebep olduğuna dikkati çekici Aran, 2,5 milyona yakın yatırımcı sayısının bunun bundan böyle kırıldığının ortak işareti bulunduğunu anlatım etti. Aran, değer oynaklığının öngörülebilir seviyeye inmesiyle baş başa yatırımcı sayısının ve niteliğinin hâlâ da artabileceğine ayraç etti.
Hakan Aran, konuşmasında bireşimli zekanın yaşamın içerisine girdiğini, algoritmaların kapital piyasalarında alım-satım yaptığı, robofonların birikimleri yönlendirdiği, kurnaz mali sözleşmelerin imzalandığı ve sayısal paraların alınıp satılmış bulunduğu ortak ortamda hızla gelişen teknolojinin hızına hulul zorunluluğu bulunduğunu vurguladı.
Aran, iş gücünün teknolojiyle uyumunun sağlanması, iş gücü ile iş gereksinimi arasındaki pedagoji bilimi seviyesi açığının kapatılması, mali ve uygulayım bilimi okuryazarlığının artırılmasının kapital piyasaları düşüncesince de semere aşama hayır olacağını söyledi.
Kadınların iş gücüne katılımının artırılmasının önemine ayraç fail Aran, “Kadınların iş gücüne katılımını, girişimciliği ve girişimleri doğrulamak de öngörülebilirliği kasılma eylemek genişliğinde kıymetli. Bunları başardığımızda kapital piyasalarımızın sanayicilerimiz ve yatırımcılarımız düşüncesince şişman fırsatlar barındırdığını söyleyebilirim." dedi.
