Türkiye'de ehemmiyetli birlikte zeytincilik merkezi bulunan Kilis'te bazısı üreticiler dargın sıkım gerçekleştirmek düşüncesince hasada erken başladı. Kilis Valiliği öncülüğünde zeytinyağının hâlâ nitelikli üretilmesi düşüncesince başlatılan icraat zımnında zeytin üreticileri, zeytinleri erken topluyor. Kararmadan birleşen zeytinlerden fabrikalarda ceninisakıt ısıyla yağ üretiliyor. Normalde Kasım kocaoğlan içinde başlanan hasat, bu sene Ali Hayta isminde üreticinin erken hasada başlaması ile başlama aldı.
Zeytinin anavatanı bulunan Doğu Akdeniz'de arazi meydan Kilis, mecmu 266 bin dekarlık bölgede zeytin üretimi yapıyor. 3 milyon 500 binin üzerinde, hasılat verici zeytin ağacı mevcut ilde, salname üretim miktarı 9 bin 146 titrem adına gerçekleşiyor. Kentte meydana gelen kazı ilmî kazılarda bölgede zeytin üretiminin geçmişi binlerce sene öncesine gidiyor. Yüksek yağ payı ve lezzetiyle dikkatleri çekici Kilis zeytini, sonuç zamanlarda konuşu değeriyle de ön plana çıkıyor.
“4 bin 500 sene öncesine ilgilendiren zeytin çekirdekleri bulundu”
Oylum Höyük'te meydana getirilen kazılarda 4 bin 500 sene öncesine ilgilendiren zeytin çekirdeklerinin bulunmasından sonradan zeytinin anne vatanı adına isimlendirilen Kilis'te, sonuç teknolojik olanaklar ile dargın sıkım zeytinyağı üretimine Kilis Valiliği dayanaklık etmek veriyor.
Zeytin üreticisi Ali Hayta, bu sene zeytin hasadına erken başladıklarını tabir ederek, “Geçen sene bu bölgenin zeytinleriyle alakadar testler yapmıştık. Verim adına zeytinyağı hâlâ az çıkmasına rağmen, hâlâ nitelikli zeytinyağı elde ediyoruz. Şu vakte derece bizim bölgemizle alakadar ilmî birlikte emek vermek yapılmamıştı. Biz bunun birlikte uçundan tutarak, güzeşte sene analizler ve testler yapmıştık. Bu testlerde şunları görmüştük. Özellikle Kilis baş bezi zeytin çeşidinde polifenoller afiyet bileşenleri açısından hakkıyla efdal değerleri eş bulunan birlikte zeytinyağıdır. Dünyada zeytinyağı baş döndürücü mevcut birlikte verim değildir. Herkesin parası olsa da zeytinyağına ulaşması beklenen değildir” dedi.
Hayta, Kilis'te 4 bin 500 sene öncesine ilgilendiren zeytin çekirdeklerinin bulunduğunu tabir ederek, “Zeytinin anne vatanının bu semt olduğu, Mezopotamya dediğimiz semt bulunduğunu gösteriyor. Bizlerin ve birlikte baş döndürücü bilgi insanının eş görüşü, Zeytinin buradan Avrupa'ya ve dünyaya dağıldığı yönünde, yayımcı bu bizim düşüncesince şişman birlikte avantajdır" sanarak konuştu.
Soğuk sıkımın özellikleri
Alı Hayta, üretimin etraflı evresinde dargın sıkım yaptıklarını tabir ederek, “Soğuk sıkımda anlam kargaşası var. Soğuk sıkım denenince insanoğlu emektar taş değirmenlerde zeytinyağı sıkılıyormuş üzere algılanıyor. Oysa anca değil, dargın sıkım şu demek, zeytinyağının 22 yahut 23 derecede işlenmesi demektir. Soğuk sıkımda afiyet bileşenlerini koruyabiliyor. 40 derecede zeytini çıkardığınız devir hâlâ birlikte tomar zeytinyağı alıyorsunuz lakin hâlâ ceninisakıt kalitede zeytinyağı çıkıyor” ifadelerini kullandı.
Mehmet Ali Dağ
